Iconische werken als De Kus van Gustav Klimt en de Zelfportretten van Egon Schiele staan dit jaar extra in de spotlights. De dood van Klimt en Schiele is dit jaar namelijk 100 geleden. KunstVensters toog dus naar Wenen om de speciale jubileumtentoonstellingen te bezoeken. Een reis naar de pareltjes van de Weense Secessie!
In 1918 bracht de Spaanse griep plotsklaps het einde van het leven van de twee grootste kunstenaars die Oostenrijk ooit gekend heeft: Gustav Klimt en Egon Schiele. Klimt was in 1897 de eerste voorzitter van de Wiener Secession, een kunstgroep die hij samen met andere moderne kunstenaars en architecten opgericht had. Deze afscheidingsbeweging zette zich af tegen de academie van schilderkunst en bouwde al snel zijn eigen tentoonstellingsruimte in Wenen: het opvallende Secessiongebouw. Met de dood van Klimt en Schiele kwam er in 1918 een einde aan het succes van de groep.
2018 Herdenkingsjaar
Wegens de herdenking van het 100 jarig overlijden van Klimt en Schiele, staat Wenen het hele jaar in het teken van de Secession. In het Leopold Museum zijn de hele zomer ‘Gustav Klimt: Artist of the Century’ en ‘Egon Schiele: the Jubilee Show’ te zien.
Artist of the Century is een biografische tentoonstelling waarin je chronologisch door het leven van Gustav Klimt loopt. Van de vroege realistische portretten, zie je Klimt onder invloed komen van het symbolisme en het expressionisme. De tentoonstelling eindigt met twee van Klimt’s meest spectaculaire late werken: Leven en Dood en de Bruid.
In Schiele’s Jubilee Show hebben de curatoren voor een andere opzet gekozen. Schiele’s werk is ingedeeld in thema’s zoals zelfportretten, vrouwennaakten en landschappen. Dit concept werkt goed omdat de werken in een korte periode gemaakt zijn. Schiele is slechts 28 jaar oud geworden.
Samenwerking ontbreekt
Lopend door het Leopold Museum valt op dat verreweg de meeste werken gewoon uit eigen collectie komen. Ondanks dat er in Wenen veel meer Klimt- en Schiele-collecties te zien zijn, is het blijkbaar niet gelukt om de missende periodes in de tentoonstellingen op te vullen met bruiklenen.
Neem nou het Belvedere Paleis, waar een geweldige vaste collectie met topstukken van Klimt en Schiele te zien is. Hier hangende bijvoorbeeld Klimt’s kus en Schiele’s familieportret. Maar ook de Belvedere-collectie kent zijn hiaten. Hier zijn bijvoorbeeld nauwelijks zelfportretten van Egon Schiele te zien, waarin het Leopold juist grossiert. Was het voor dit bijzondere 100 jarige jubileum nou niet mogelijk om deze twee topcollecties samen te brengen?
Gemiste kans
Zou het niet geweldig zijn geweest om een gigantische Klimt tentoonstelling te organiseren in de Belvedere en een expositie van Schiele in het Leopold Museum? Denk eens aan de combinaties die je had kunnen maken! De intense moeder-kind portretten van Schiele bijvoorbeeld hangen nu verspreid over Leopold Museum en Belvedere. Naast elkaar zouden ze nog beter tot hun recht komen. Of neem Schiele’s omhelzende koppel uit de Belvedere. De hele compositie en achtergrond lijkt sprekend op de liggende vrouw uit het Leopold Museum. Maar nu kan je de werken niet vergelijken.
De Weense musea tonen een ongekend gebrek aan samenwerking en afstemming om dit jubileumjaar tot een bijzondere gebeurtenis te maken. De huidige tentoonstellingen in het Leopold Museum voelen daardoor toch een beetje flauwtjes. De Belvedere heeft zijn eigen tijdelijk expositie geprogrammeerd over de navolgers van Klimt en Schiele, maar ook deze expositie komt niet uit de verf. Het is een allegaartje van stijlen en stromingen.
Kunsthistorisch Museum
Gelukkig biedt het Kunsthistorisch Museum in Wenen wel een goede reden om naar Wenen te reizen tijdens dit jubileumjaar. In hun centrale hal zijn de plafonds en de fries beschilderd met afbeeldingen van kunstenaars en kunsthistorische stromingen. Klimt ontwierp de cyclus en maakte zelf de schilderijen over Egyptische en Italiaanse kunst. Normaal hangen deze werken 12 meter boven je hoofd, maar dankzij een ‘Stairway to Klimt’ kan je de werken nu van dichtbij bekijken. Een unieke ervaring waarbij je hoog boven het trappenhuis uittorent.
Gustav Klimt – Artist of the Century
Leopold Museum, Wenen
t/m 4 november 2018
Egon Schiele – the Jubilee Show
Leopold Museum, Wenen
t/m 4 november 2018
Stairway to Klimt
Kunsthistorisch Museum, Wenen
t/m 2 september 2018
Vaste collectie Opstelling
Belvedere, Wenen
​
Tentoonstellingen in 2018:
André Derain (Centre Pompidou, Parijs) – Neo Rauch (Fundatie, Zwolle) – Lage Landen (meerdere musea) – Ten voeten uit (Rijksmuseum, Amsterdam) – Unwired (Fotomuseum, Rotterdam) – Hyperrealisme (Kunsthal, Rotterdam) – Rineke Dijkstra (de Pont, Tilburg) – M.C. Escher (Fries, Leeuwarden) – Chinese kunst (Noordbrabants, Den Bosch) – Odilon Redon (Kröller-Müller, Otterlo) – James Ensor (Mu.ZEE, Oostende) – Moderne barok (MHKA, Antwerpen) – Neoclassicisme (Hermitage, Amsterdam) – Klimt en Schiele (Belvedere, Wenen) – Olieverfschetsen Rubens (Boijmans, Rotterdam) – Giacometti en Chadwick (Fundatie, Zwolle) – Alexej von Jawlensky (Gemeentemuseum, Den Haag) – Leonardo da Vinci (Teylers, Haarlem) – Gauguin and Laval (Van Gogh, Amsterdam) – Shirin Neshat (KM21, Den Haag) – Ossip Zadkine (Beelden aan Zee, Scheveningen) – Maria van Gelre (Valkhof, Nijmegen) – Amerikaanse kunst (Ludwig, Keulen) – Niet-westers modernisme (K20, Düsseldorf) – Miró en Basquiat (FLV, Parijs)
