In de vroege uren van 14 juni 2017 kwamen 72 mensen om het leven bij een brand in Grenfell Tower in Londen. Onder hen ook de jonge kunstenaar Khadija Saye. Als eerbetoon aan alle slachtoffers maakte Chris Ofili een muurschildering in Tate Britain.

In het voorjaar van 2017 exposeerde Khadija Saye op de biënnale van Venetië een serie foto’s over de Gambiase afkomst van haar familie. Met de ouderwetse tintype fotografie-techniek maakte ze zelfportretten, waarin ze rituelen uit Gambia uitvoert. Het werk was onderdeel van het Diaspora paviljoen, waar verschillende culturen een plekje hadden. Chris Ofili ontmoette Saye tijdens biënnale in Venetië en was erg onder de indruk van haar werk.

Slechts een maand na de ontmoeting kwam Khadija Saye om het leven bij de uitslaande brand in de Grenfell Tower. Ze woonde in de toren met haar moeder die eveneens om het leven kwam bij de ramp. Khadija was slechts 24 jaar oud.

Requiem

Als eerbetoon aan Saye maakte Chris Ofili een muurschildering over brand in de Grenfell Tower in Tate Britain. Op drie muren toont hij een denkbeeldig landschap vol verwijzingen naar de brand en het leven van Saye. Op de linkermuur is een profeet of getuige te zien die de brandende Grenfell toren vasthoudt. Hij huilt en vormt een oceaan van wanhoop met zijn tranen.

Ofili gebruikt één van de foto’s van Khadija Saye als inspiratie voor de middenmuur. Hier toont hij Saye als middelpunt omgeven door vuur. De Gambiaanse wierookpot tegen haar hoofd die ze vasthoudt, verwijst naar het geloof en mogelijk nieuw leven in het hiernamaals. De rechter muur toont een paradijselijk landschap als symbool van hoop voor een beter toekomst. Twee mythische wezens maken muziek in de schaduw van een boom.

Chris Ofili

Chris Ofili is van Nigeriaanse afkomst is en werkte als kunstenaar in Londen (tegenwoordig in Trinidad en Tobago). Net als Saye onderzoekt hij in zijn werk thema’s van diversiteit en identiteit. Vaak gebruikt hij beelden, symbolen en kleuren uit de Afrikaanse en Caribische diaspora. Ook in zijn requiem voor Grenfell Tower zijn deze invloeden te herkennen.

Ofili’s beroemdste werk is ‘De Heilige Maagd Maria’ (1996), waarin hij een zwarte Madonna maakte in een collage van pornografische beelden. Hij selecteerde specifiek beelden uit pornofilms en tijdschriften waarin zwarte vrouwen worden getoond. Hij stelt zo indirect de vraag waarom zwarte vrouwen wel als lustobject worden gezien maar niet als heilige? Het controversiële werk leidde tot politieke protesten. Vooral religieuze mensen namen aanstoot aan het werk. Hierdoor ontstond een flink debat over de vrijheid van meningsuiting, vooral als het over religie gaat.

Tate Britain

Het Requiem van Chris Ofili voor de slachtoffers van Grenfell Tower levert vooralsnog vooral lovende reacties op. Ofili hoopt dat het werk men uitdaagt om “echt te kijken en te voelen en zich bewust te zijn van hun emoties zoals woede en verdriet.” Slachtoffers van de brand in Grenfell Tower en nabestaanden van Khadija Saye kregen de afgelopen weken al de tijd om de muurschildering te bekijken. Ofili hoopt dat zijn muurschildering zorgt voor een blijvende herinnering aan deze historische gebeurtenis. Voorlopig heeft de Tate Britain afgesproken dat de muurschildering in ieder geval voor tien jaar behouden blijft.