Jenny Saville 's Vrouwen: Schoonheid of Anti-Schoonheid?

Sinds kort is Jenny Saville de duurste levende vrouwelijke kunstenaar. Saville schildert naar eigen zeggen: anti-schoonheid. Haar metershoge doeken tonen geen geïdealiseerd beeld van slanke vrouwen, maar juist obese vrouwen en hun voluptueuze lichamen! Vandaag op Internationale Vrouwendag kijken we naar het vrouwenlichaam in de meest rauwe vorm.

Op de veiling waarin Banksy de kunstwereld schokte met zijn zelf-destructieve schilderij, gebeurde nog iets bijzonders: Jenny Saville verbrak het veilingrecord voor levende vrouwelijke kunstenaars! Haar werk ‘Propped’ uit 1992 bracht ruim 11 miljoen euro op. Saville schilderde deze gezette naakte vrouw nadat ze tijdens haar studie een tijdje een Cincinnati in de Verenigde Staten verbleef. Ze raakte hier gefascineerd door obese vrouwen in winkelcentra.

Rauwe Schoonheid

De schilderijen van Jenny Saville rekenen af met honderden jaren kunstgeschiedenis waarin het vrouwelijk lichaam als lustobject werd afgebeeld. Saville toont het lichaam zoals het is. Ze zoomt in op lichaamsdelen die vaak niet aantrekkelijk worden gevonden of kiest een perspectief dat niet flatteus is. En dat allemaal op een gigantisch formaat. De schilderijen van Saville kunnen 2 meter hoog zijn.

In de jaren 90 maakte ze bijvoorbeeld de serie Plan waarin ze obese vrouwen afbeeldt met op hun lichaam zwarte lijnen. Het lijkt op de tekeningen die artsen op het lichaam maken voor een operatie. Ze verwijst hiermee naar plastische chirurgie. Saville zoekt in deze schilderijen naar de maakbaarheid van het lichaam en trekt schoonheidsidealen in twijfel.

Jenny Saville – Passage

Jenny Saville – Plan

Jenny Saville – Shift

Moeilijke thema’s

Saville’s grote schilderijen zijn confronterend. Rond de eeuwwisseling maakte ze een serie over transgenders, waarin de geslachtsdelen prominent op de voorgrond staan. Ze laat zien dat gender niet hetzelfde is als geslacht. Ook maakt Jenny Saville meerdere series over geweld en verminkte lichamen, waarmee ze de kwetsbaarheid van ons lichaam laat zien.

Sinds Saville kinderen kreeg, speelt moederschap een steeds belangrijkere rol in haar werk. In de serie The Mothers kijkt ze nadrukkelijk naar de Renaissancekunst. Ze geeft een moderne draai aan katholieke Maria met kind schilderijen en laat zo zien dat deze thema’s universeel zijn. Ze is gefascineerd dat er nieuwe lichamen voortkomen uit haar eigen lichaam. Ze laat zien dat haar creativiteit en kunstenaarsleven juist een nieuwe boost kregen door het krijgen van kinderen. Hiermee gaat ze in tegen vooroordelen waarin het moederschap juist als belemmering of afleiding wordt gezien.

Jenny Saville – Odalisque

Jenny Saville – Blue Pieta

Jenny Saville – Mother

Jenny Saville – Fate

Kunstgeschiedenis

Nu het commerciële succes van Jenny Saville groeit, spiegelt ze zich nadrukkelijk aan de kunstgeschiedenis. De pieta van Michelangelo, kubistische schilderijen van Picsasso (serie Fates) maar ook schilderijen van Franse helden als Ingres of Renoir dienen als voorbeeld voor moderne naakten. Haar werken komen duidelijk voort uit een lange traditie van naaktschilderijen.

Jenny Saville’s schilderijen laten zien dat schoonheid niet het nastreven van idealen is, maar dat schoonheid zit in de puurheid van de mens. Haar term anti-schoonheid voelt daarom een beetje achterhaald. Er zijn veel mensen die juist in het werk van Saville schoonheid vinden! Zo bleek ook vorige week tijdens de veiling voor hedendaagse kunst van Sotheby’s. Opnieuw ging een schilderij van Saville voor 6 miljoen euro naar een nieuwe eigenaar.