Een beter milieu begint bij Olafur Eliasson

In Zwitserland staat een groot museum onder water. Een ramp? Nee, het is een nieuw kunstproject van Olafur Eliasson. Hij opende het museum voor de natuur. Eliasson heeft mensen, dieren, insecten en micro-organismen uitgenodigd om zijn tentoonstelling te bezoeken!

Normaal gesproken worden de temperatuur en de luchtvochtigheid in musea streng geregeld. Als museumzalen overstromen is er meestal een serieuze ramp aan de gang, maar niets is minder waar in de Fondation Beyeler in Zwisterland. Kunstenaar Olaf Eliasson heeft het luxemuseum vol moderne kunst teruggegeven aan de natuur. Hij heeft letterlijk een wand weggehaald en de insecten en dieren binnengelaten.

Life

“Life” is dus een project waar de hele planeet is uitgenodigd. Met vlonders is het mogelijk over het water een weg door het museum te banen. Onderweg zie je waterplanten, binnengewaaide bladeren en insecten. Er zijn zelfs katten en vleermuizen gesignaleerd. Alles is ook te volgen via een online Livestream.

De museumzalen in de Fondation Beyeler zijn de komende maanden 24 uur per dag open. Na half tien ‘s avonds zijn geen tickets meer nodig voor toegang. Eliasson zegt zelf: “Samen met het museum geef ik de controle over het kunstwerk op. Ik draag het werk over aan menselijke en niet-menselijke bezoekers, aan planten, micro-organismen, het weer, het klimaat.”

In de avond wordt het museum verlicht met blauwe lampen en het water is gekleurd met fluoresceïne, een groene kleurstof. Juist deze artificiële kleuren vergroten het contrast tussen de vrije natuur en de aanpassingen van de mens.

Milieukunst

De groene kleurstof gebruikte Eliasson eerder in het project “Green River” dat hij onder andere in Stockholm, Tokyo en Los Angeles uitvoerde. Onaangekondigd kleurde hij de rivieren in deze steden groen. Omstanders en media waren bang voor schadelijk vervuiling van de rivieren, maar fluoresceïne is niet giftig. Eliasson’s interventie zorgde ervoor dat mensen zich bewuster werden van de rivier en de onzichtbare vervuiling van het water.

Ook in andere projecten vraagt Olafur Eliasson aandacht voor het milieu. In de installatie Ice Watch plaatste hij grote blokken ijs afkomstig uit Groenland in grote steden als Londen en Parijs. Het smeltende ijs op de pleinen bracht de gevolgen van klimaatverandering in beeld. Ook in de poolgebieden is het ijs langzaam aan het smelten.

Olafur Eliasson – the Weather Project

Weather Project

In de stad is het weer soms de belangrijkste verbinding tussen mens en natuur. Zelfs tussen glas en beton beïnvloeden regen en temperatuur ons gedrag. Olafur Eliasson maakte mensen bewust van de impact van het weer met een grote installatie in de Turbine Hall van de Tate Modern in Londen. Hij creëerde een lichte mist en een gigantische zon, waardoor alles in de ruimte een oranje-zwarte kleur kreeg.

De mensen voelden zich verbonden door de gezamenlijke ervaring van het licht, zoals stadsgenoten hetzelfde weer trotseren. Ook laat het kunstwerk het positieve effect van zonlicht op onze gemoedstoestand zien. Veel mensen snakken in het voorjaar naar zon. In werkelijkheid was de zon van Eliasson slechts half rond. Aan het plafond had hij grote spiegels gehangen zodat de zon reflecteerde en de toeschouwers zichzelf konden zien.

Geïnspireerd door de zon is Eliasson in 2012 opnieuw een groot project gestart. Hij maakt “Little Suns”, kleine led-lichtjes op zonne-energie, en deelt deze uit in Afrika. Hij brengt zo duurzame lampjes naar gebieden in Afrika die afgesloten zijn van elektriciteit. Tot op heden zijn er 1.2 miljoen lampjes afgeleverd. Ook wij kunnen de lichtjes kopen. De winst wordt gebruikt om meer lampjes voor Afrika te produceren. Het typeert het werk van Eliasson. Hij probeert met zijn installaties impact te hebben op maatschappelijke thema’s.