“Ten seconds and counting, nine, eight, seven, six, five, four, three, two, one, liftoff!” Dit najaar wordt afgeteld naar de lancering van een ruimtekunstwerk dat vanaf de aarde zichtbaar zal zijn. Kunstenaar Trevor Paglen ontwikkelde een spectaculair reflecterend ruimte-object waar veel kunstliefhebbers naar uitkijken, maar waar astronomen niet blij mee zijn.

Update 5 mei 2019: Na lancering is het contact met de Orbital Reflector verloren tijdens de shutdown van de Amerikaanse overheid. Zie onze berichtgeving hierover: HIER.

De precieze lanceringsdatum is nog een groot geheim, maar de voorbereidingen zijn in een vergevorderd stadium. Later dit jaar zal op een SpaceX-raket, van Tesla-oprichter Elon Musk, Trevor Paglen’s Orbital Reflector de ruimte in worden geschoten. Een prototype van het ruimtekunstwerk is al te zien in het Nevada Museum of Art in de Verenigde Staten.

Orbital Reflector

Trevor Paglen’s kunstwerk zal als een kleine kubus in een baan om de aarde worden geschoten. Eenmaal in de ruimte klapt de kubus open en zal een 30-meter-lange ballon worden opgeblazen. Zonlicht dat op de ballon reflecteert, is vanaf de aarde zichtbaar als een langzaam bewegende ster aan de horizon. Iedere 90 minuten maakt het werk een baan om de aarde.

Astronomen zijn niet blij met het project. Ze vrezen dat het licht van de Orbital Reflector hun wetenschappelijke werk in de weg zit. Hun gevoelige telescopen zijn gebaat bij een donkere hemel. Bovendien zorgt het werk voor onnodig extra ruimte-afval. Er zweven naar schatting zo’n half miljoen door mensen gemaakte objecten rondom onze aarde. Paglen hoopt met het project miljoenen mensen naar de hemel te laten kijken met nieuwe verwondering. Hij noemt het onwaarschijnlijk dat zijn object precies het beeld van een telescoop blokkeert.

Ruimtekunst

De Orbital Reflector is niet het eerste kunstwerk in de ruimte. Wij schreven eerder over de kunstwerken die zijn meegenomen naar de maan. Ook Trevor Paglen zelf bracht in 2012 nog kunst naar de ruimte. Hij sprak vier jaar met wetenschappers, filosofen en kunstenaars om 100 foto’s over de mens te selecteren. Deze ‘last pictures’ werden aan een satelliet vastgemaakt en de ruimte in geschoten. Paglen zegt dat deze foto’s waarschijnlijk langer overleven dan de piramides van Gizeh.

Paglen’s fascinatie voor de ruimte blijkt ook uit het fotoproject ‘the Other Night Sky’ waarin hij de ruimte vanaf aarde fotografeert. In dit project fotografeerde hij Amerikaanse geheime overheidssatellieten, die gebruikt worden voor spionage en surveillance van burgers. De foto’s laten zien hoe we zelfs vanaf de ruimte ongemerkt in de gaten worden gehouden door de overheid.

Trevor Paglen

Het ‘Big Brother’-gedrag van de overheid is het belangrijkste thema in de het werk van Trevor Paglen. In 2006 publiceerde hij het boek “Torture Taxi” over het ‘extraordinary rendition’-programma van de CIA. Het is een geheim programma, waarin verdachten in het buitenland worden opgepakt en verplaatst naar de VS of zogenaamde ‘black sites’ over de hele wereld waar mishandelingen en ondervraging plaatsvinden.

De recente afluisterschandalen van de NSA laat zien dat de geheime diensten van de VS steeds controversiëler worden. Paglen probeert de misdragingen van de overheid te laten zien in zijn werk. Zo fotografeerde en volgde hij de geheime drones van de VS. Hier probeert hier mee de drone-oorlogsvoering van de VS te laten zien.

Ook fotografeerde Paglen geheime CIA en FBI basissen over de hele wereld voor zijn project “Blank Spots on the Map: The Dark Geography of the Pentagon’s Secret World”. Het zijn de plekken die op Google Maps geblurd worden en waar de Amerikaanse overheid niets over kwijt wil.

Paglen’s werk probeert dingen zichtbaar te maken die continu om ons heen gebeuren, maar die we niet (mogen) zien. Zijn Orbital Reflector maakt ons bewust dat er objecten om de aarde heen cirkelen. Binnenkort kijken we allemaal naar de sterrenhemel, niet voor de sterren, maar voor ‘kunstzinnig ruimte-afval’. We houden u op de hoogte van de lancering!