Stel je zou op de rug van een vliegend paard door een droomwereld kunnen zweven. Wat zou je denken en voelen? In het Kröller-Müller Museum daagt de Franse kunstenaar Odilon Redon je uit om in zijn fantasiewereld met mythologische wezens te stappen. Durf jij mee op reis naar de absolute vrijheid?

Odilon Redon was een Franse schilder die eind 19e eeuw het symbolisme combineerde met de felle kleuren van het post-impressionisme. In zowel olieverf als pastel tekende hij taferelen waarin mythologische figuren en fantasiewezens de hoofdrol spelen. Zijn mysterieuze kleurschakeringen geven je het gevoel dat je in een droomwereld terecht bent gekomen. Het Kröller Müller museum heeft deze zomer 170 werken van Redon verzameld voor een tentoonstelling over literatuur en muziek.

Pegasus

Redon had een fascinatie voor Griekse mythologie en de bijzondere figuren die hierin voorkomen. Uit de eigen collectie heeft het museum een beroemd werk dat Redon maakte van een cycloop. Maar in het Kröller Müller Museum is tijdens de tentoonstelling ook een tiental werken zien dat Redon maakte van het vliegende paard, Pegasus. Pegasus was een onderwerp dat Redon zijn hele carrière bezighield.

Pegasus was een kind van Poseidon en Medusa en werd door de Griekse held Bellerophon gevangen. Pegasus hielp hem om de Chimaira (een kruising tussen een leeuw, een geit en een slang) te verslaan. Door dit succes kreeg Bellerophon hoogmoed en besloot hij op Pegasus naar de goden te vliegen. De goden stuurde daarom een steekvlieg op het paard af, die Pegasus deed steigeren. Bellerophon werd hierdoor van het paard gelanceerd en viel naar beneden. Pegasus bereikte de Olympus wel en werd drager van de bliksemschichten van Zeus.

Literatuur en Muziek

In het Kröller-Müller Museum is te zien hoe Odilon Redon zijn hele carrière beïnvloed werd door dit soort mythes en andere literaire verhalen. Zo schilderde hij Beatrice uit Dante’s Goddelijke Komedie en Salomé uit de Bijbel. Ook schreef hij zelf en maakte hij etsen om boeken van anderen (Flaubert, Baudelaire en Edgar Alan Poe) te illustreren.

Maar ook de muziek was een grote inspiratiebron voor Redon. Zo schilderde hij uit de opera’s van Richard Wagner Brünnhilde en Parsifal, die ook in het Kröller-Müller Museum te zien zijn. Redon had componisten als vrienden en laat zien dat hij meerdere kunstvormen beheerst en combineert. Hij was namelijk zelf ook actief als muzikant, al trad hij slechts op voor een klein publiek.

Diepere betekenis

Toch is Redon nooit in simpele illustrator van literaire en muzikale werken geworden. Neem nou zijn werken van Pegasus. Je zou verwachten dat hij de dramatische momenten uit het verhaal zou schilderen, zoals het gevecht met de Chimaira of de val van Bellerophon. Maar dat doet Redon niet. Hij schildert Pegasus in zijn eigen wereld, los van de mythe.

Literatuur en muziek zijn zo een inspiratiebron voor Redon, maar worden zelden het echte onderwerp. Redon schildert liever een gemoedstoestand of een algemener thema. Hierdoor word je als toeschouwer directer geraakt. Niemand heeft ooit een vliegend paard gezien, maar de Pegasus van Redon, als symbool voor vrijheid, kent iedereen. Je voelt in de Pegasus-schilderijen van Redon deze vrijheid, mede door de kleurrijke uitvoering van de werken. Redon vertaalt de literatuur naar een ongeschreven taal: de wereld van dromen, gedachten en gevoelens.

Odilon Redon – La Litérature et la musique
Kröller-Müller Museum, Otterloo
t/m 9 september 2018

KunstVensters viert dit jaar zijn 10-jarig jubileum en dit verhaal markeert opnieuw een mijlpaal. Dit artikel is onze 100e recensie van een tentoonstelling! Een overzicht van alle tentoonstelling vindt u hier: Tentoonstellingen.