Vrouwelijke kunstenaars speelden een hoofdrol in de ontwikkeling van de moderne beeldhouwkunst in Nederland. Rachel van Dantzig maakte beeldhouwwerken in de traditie van de Franse animaliers. Vissen, apen en vogels in brons!
Nederland heeft een traditie van schilderkunst. Zonder de kerk als opdrachtgever was er slechts weinig vraag naar beeldhouwers. In de 19e eeuw waren er daarom slechts een handvol succesvolle beeldhouwers in ons land, zoals Mathieu Kessels en Johannes van der Ven. Veel prestigieuze opdrachten kwamen daarom terecht bij beeldhouwers uit België en Duitsland waaronder Eugene Lacomblé en Franz Stracké.
Rachel van Dantzig
De jonge beeldhouwer Rachel van Dantzig studeerde aan de Rotterdamse academie en trok vervolgens naar Brussel om te leren in het atelier van Charles van der Stappen. Ook verbleef ze een jaar in Parijs. Van Dantzig had succes met portretten in brons, zoals de buste van Cornelis Winkler (te zien in het UMC Utrecht).
In 1913 won ze met een beeldhouwwerk de medaille 1e klasse op de tentoonstelling De Vrouw 1813-1913. Het toont het succes van Rachel van Dantzig in deze jaren. Vanaf 1918 vestigde Van Dantzig zich in Brussel, waar het kunstenaarsklimaat voor beeldhouwers beter was dan in Nederland.
Animaliers
Het meest bekend was Rachel van Dantzig vanwege haar diersculpturen. Het Drents Museum bezit een schitterend voorbeeld van twee forellen in brons. Maar ze maakte ook hagedissen, apen en vissen. De beelden waren beïnvloed door de natuur (Art Nouveau).
De bronzen van Van Dantzig passen binnen een grotere trend van diersculptuur in Nederland. In navolging van de Franse beeldhouwer Louis Barye maakten ook Henri Texeira de Matros, Lambertus Zijl en Jospeh Mendes da Costa beelden van dieren. Ze werkten hiervoor vaak in Artis om de dieren te kunnen bestuderen.
Bronner
Het werk van de animaliers zorgde voor een opleving van de Nederlandse beeldhouwkunst rond 1900. De opleving van de beeldhouwkunst kreeg verder vorm toen Jan Bronner in 1914 hoofd werd van de rijksacademie voor beeldhouwkunst. Hij leidde een generatie Nederlandse beeldhouwers op waaronder Charlotte van Pallandt, Wessel Couzijn, Pearl Perlmutter en Theresia van der Plant.
Vrouwelijke kunstenaars hebben dus een grote rol gespeeld in de Nederlandse beeldhouwkunst van de 19e en 20e eeuw. Waar de schilderkunst de boventoon voerde in de Nederlandse kunstwereld, specialiseerden zij zich in de moderne beeldhouwkunst.
Meer artikelen uit de Canon van de Nederlandse Kunst:
Gebruikte Johannes Vermeer een camera obscura?
Sir Lawrence Alma Tadema: Van Friesland naar Hollywood
Jheronimus Bosch: Duivels, Engelen en andere Wonderlijke Wezens
Johan Barthold Jongkind: Impressionisme aan de Franse kust
M.C. Escher: Oneindige onmogelijkheden
Fiona Tan: Herinneringen aan het heden
Karel Appel: Kind voor altijd!
Jan Schoonhoven: Rust, reinheid en regelmaat
Jan Wiegers: Internationale allure voor de Ploeg
Jan Sluijters: Kleurrijke modernist altijd op zoek naar het nieuwe!
Marinus Boezem: Spelen met de natuur
Ed van der Elsken: Straatfotograaf die zijn tijd vooruit was
Charley Toorop: Portret van het Leven
Thérèse Schwartze: Societyschilder van de Koningin
