Het veelbelovende kunstjaar 2020 liep anders dan verwacht. De coronacrisis zorgde voor sluitingen van musea en afgelaste tentoonstellingen. Toch waren er in 2020 ook schitterende exposities en bijzondere projecten! In dit kunst-jaaroverzicht kijkt //Vensters terug op 2020! Wat waren de belangrijkste gebeurtenissen? Wat waren de beste tentoonstellingen van 2020?
Op 1 januari riepen we 2020 uit tot Jaar van de Diversiteit. Destijds hadden we niet kunnen bevroeden hoe belangrijk dit thema dit jaar zou worden: er waren op grote schaal anti-racisme protesten en koloniale beelden werden vernield en beklad. Kunsthal Kade en het Bonnefantenmuseum hadden met tijdelijke tentoonstellingen uitgebreid aandacht voor racisme. Het thema speelde ook een belangrijke rol in de Biden campagne tijdens de Amerikaanse verkiezingen. We riepen Natasje Kensmil vanwege haar actuele schilderijen uit tot Kunstenaar van 2020.
Je zou het al bijna vergeten zijn, maar 2020 was het jaar van de Brexit. Ook werd op 30 maart een schilderij van Vincent van Gogh gestolen uit het Singer Laren. Ondertussen heeft kunstdetective Arthur Brand weten te achterhalen dat het doek in handen is van een drugscrimineel, die probeert met justitie te onderhandelen over strafvermindering. Hopelijk komt het doek in 2021 dus weer boven water!
Vrijheid
Maar het belangrijkste thema van afgelopen jaar was natuurlijk het coronavirus. We keken daarom terug op de Spaanse griep en maakten een overzicht van ziekte in de kunstgeschiedenis. Tijdens de sluiting van de musea (nu weer actueel!) gaven we een overzicht van online tentoonstellingen en kunst in de openbare ruimte. Kunst kijken van achter de computer dus!
Vanwege de 75 jarige herdenking van de Tweede Wereldoorlog zou 2020 het jaar van de vrijheid worden. Ironisch genoeg werd 2020 juist het jaar waarin onze vrijheid drastisch beperkt werd. Ondanks dat grote herdenkingen werden afgelast, besteedde //Vensters uitgebreid aandacht aan de Tweede Wereldoorlog, o.a. met een overzicht van monumenten, de foto’s van Robert Capa, de beeldhouwers van nazi-Duitsland en een overzicht van verloren meesterwerken.
Een hoogtepunt van de herdenking van 75 jaar vrijheid was het project Levenslicht van Daan Roosegaarde. Hij ontwikkelde 104.000 stenen van blauw fluorescerend licht. Een steen voor iedere slachtoffer van de holocaust. Het project was in januari in heel Nederland te zien.
Jaar van de Afgelaste Tentoonstellingen
2020 had het jaar moeten worden van Rafaël, vanwege zijn overlijden 500 jaar geleden. Maar de grote geplande tentoonstelling in Londen werd afgelast en de expo in Rome had slechts een minimale looptijd. Ook stonden we stil bij het 400 jarig jubileum van Albert Cuyp en de 100 jarige sterfdag van Anders Zorn. Afgelopen jaar overleed Christo op 84-jarige leeftijd. Het geplande inpakken van de Arc de Triomphe (zijn laatste project) werd vanwege corona uitgesteld.
Ook in Nederland werden veel tentoonstellingen uitgesteld. De tweede helft van 2020 werd daarom gekenmerkt door collectie-presentaties, verlengde zomerexposities en uitgestelde blockbusters. Het zal waarschijnlijk ook in 2021 het beeld worden, want met de huidige bezoekersaantallen zijn grote exposities financieel niet dekkend.
Onze jaarlijkse top 5 van beste tentoonstellingen is daarom enigszins gekleurd. We bespraken door de coronacrisis slechts 12 tentoonstellingen (de helft van 2019). Toch zaten hier enkele pareltjes tussen zoals de unieke Jan van Eyck tentoonstelling in Gent, de Bernini-Caravaggio tentoonstelling in het Rijksmuseum en de landschappen van John Constable in het Teylers Museum.
//Vensters in 2020
//Vensters kunstmagazine publiceerde afgelopen jaar 176 artikelen, een nieuw record. Al is dit getal een beetje gekleurd, doordat we tijdens de eerste lockdown dagelijks een kunstwerk uit de collectie Nederland plaatsten. Zonder deze 66 korte artikelen, zouden we uitkomen op 110, wat in lijn is met de afgelopen jaren. Onze zomerserie ging over het Portret en we eindigden onze serie over de Renaissance met een serie artikelen over het Vaticaan. We verwelkomden in 2020 ruim 25% meer bezoekers dan het jaar ervoor.
Wilt u de hoogtepunten nog eens teruglezen? Hieronder vindt u de meest gelezen artikelen van 2020:
1. Een Kunstgids bij Mrs. Degas van Arthur Japin
2. Hoe Marianne het symbool van Frankrijk werd (mede) dankzij Delacroix
3. Deze meesterwerken gingen verloren in de Tweede Wereldoorlog
4. Waarom droeg men pruiken in de pruikentijd?
5. Ziek en weer beter in 14 schilderijen
We zijn benieuwd naar uw kunstervaringen in 2020! Laat het ons weten in de reactie ruimte! Op 1 januari zullen we traditiegetrouw vooruit kijken op kunstjaar 2021. Voor nu een geweldige jaarwisseling gewenst!
Een geluk dat de meeste kunstenaars kluizenaars zijn, het is dan ook een uiterstproduktief jaar geweest
Grt
Ben (Bernard Martin) Peeters