Bonnefanten ‘kleurt’ buiten de lijntjes van de Westerse kunst
Na grote demonstraties over rassenongelijkheid in Amerika en in Nederland, brengt het Bonnefanten een actuele tentoonstelling over diversiteit. Kunstenaars tonen vergeten episodes uit het koloniale verleden en reflecteren op racisme en emancipatie.
Zingend en dansend komt een groep Indonesische vrouwen met een raamwerk versierd met stoffen de trappen van het Bonnefanten af. Het is een Bate van kunstenaar Juul Sadée, een traditionele constructie met oude en nieuwe stoffen. Op verschillende Indonesische eilanden wordt een Bate opgericht ter inzegening van een nieuwgebouwd huis, of nu dus de opening van een nieuwe tentoonstelling.
Verwestering
Door de wereldwijde dominantie van de Westerse cultuur worden traditionele ceremonies zoals de oprichting van de Bate langzaam vergeten. In het Bonnefanten zijn dit soort bijzondere gebruiken door kunstenaars weer zichtbaar gemaakt.
Zo maakte Patricia Kaersenhouts de installatie Soul of Salt bestaande uit een berg zout. Iedere bezoeker kan een handje zout meenemen. Het werk is gebaseerd op een Caribische legende. Afrikaanse slaven zouden volgens dit verhaal geen zout meer eten, omdat ze zo lichter zouden worden en terug naar Afrika zouden kunnen vliegen. Door zout mee te nemen en thuis op te lossen in water, kan de bezoeker een deel van de pijn van het verleden oplossen.
Inclusiviteit
De kunstwereld is vooral gericht op het Westen. Hierdoor komen niet-Westerse kunstenaars en verhalen minder aan bod. De tentoonstelling Say it Loud gaat juist over diversiteit, racisme en het koloniale verleden. Hiervoor zijn kunstwerken van rising stars als Raquel van Haver, maar ook gevestigde internationale namen als Kerry James Marshall naar Maastricht gehaald.
Ook zwarte bladzijdes uit het Nederlandse verleden komen aan bod. Alle Jong toont een houtskooltekening met een originele Slaven-Wisselbrief uit de 19e eeuw. Het document toont hoe in 1863 Surinaamse slaven werden vrijgekocht, maar tegelijkertijd stelde dat ze nog tien jaar moesten doorwerken als compensatie voor de plantage-eigenaar.
Musea Bekennen Kleur
Het Bonnefanten Museum toont al jaren niet-Westerse kunstenaars, zoals bij de Bonnefanten Award voor Cai Guo-Qiang en Marwan Rechmaoui. Het museum ziet de tentoonstelling Say it Loud daarom vooral als een logische continuering van het programma internationale kunst. Enige kritiekpuntje bij de tentoonstelling is dat veel getoonde kunstenaars gewoon uit Nederland of het Westen komen. Hoewel de werken wel gaan over diversiteit en culturele ongelijkheid, zou de keuze van kunstenaars dus diverser mogen.
Ook landelijk is er steeds meer aandacht voor diversiteit, zoals recent nog in Kunsthal Kade. Om inclusiviteit blijvend onder de aandacht te brengen is het Bonnefanten nu met 12 andere musea het samenwerkingsverband Musea Bekennen Kleur gestart. Samen zullen zij de komende jaren tentoonstellingen maken over culturele diversiteit en het slavernijverleden.
