In 2022 stond kunst midden in de maatschappij: klimaatklevers, genderbias aangepakt en oorlog in Oekraïne. Gustav Klimt: Golden Boy in het Van Gogh Museum was de beste tentoonstelling van het jaar. We kijken terug op de kunst in 2022: een jaar vol heropeningen en politieke statements!
Coronamaatregelen lijken alweer lang achter ons te liggen. Toch gingen we 2022 nog van start met gesloten musea. Pas op 26 januari gingen de musea beperkt weer open. Hoewel de musea sindsdien open bleven, kwam het bezoek nog niet in volle getalen terug. Veel musea hebben afgelopen jaar slechts 50-75% van de bezoekers ontvangen ten opzichte van voor de coronapandemie.
Heropeningen
Zoals verwacht in januari werd 2022 het jaar van de heropeningen. Het Singer Museum in Laren opende met de Nardinc-zalen een flinke uitbreiding van het museum. Wij zagen er een mooie tentoonstelling over Theo van Rysselberghe. Ook Museum Arnhem opende na 6 jaar verbouwen een vernieuwd gebouw met spectaculaire uitbreiding die 15 meter over de stuwwal zweeft.
De heropening waar het meest naar werd uitgekeken was de ‘inbreiding’ van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen. In september heropende het museum met een verrassende openingstentoonstelling, die uitnodigt tot vergelijken. Verrassende combinaties van oude en hedendaagse schilderijen geven een nieuwe blik op de collectie.
Politieke kunst
Zelden stond kunst zo in het middelpunt van het maatschappelijke debat als in 2022. Klimaatactivisten plakten zich vast aan beroemde kunstwerken. Klimaatklever werd zelfs verkozen tot woord van het jaar 2022. Ook het Mauritshuis was slachtoffer, toen twee activisten zich aan het meisje met de parel plakten.
De grote internationale tentoonstellingen van 2022 zorgden voor debat en discussie. Zo organiseerde Documenta in Kassel een tentoonstelling met alleen kunstgroepen. Geen individuele kunstenaars, geen marktwerking, maar vooral sociale projecten gecureerd door het Indonesische collectief ruangrupa. Ze noemen het zelf een ‘Lumbung’, analoog aan een gemeenschappelijk gebouw op het Indonesische platteland waarin de oogst wordt verzameld. Helaas ging de boodschap van samenwerken een beetje ten onder, door aantijgingen van anti-semitisme.
De biënnale van Venetië toonde 90% vrouwelijk kunstenaars. Een gewaagde keuze die de mannelijke kunstwereld schokte. Hoewel er initieel natuurlijk kritiek was op deze aanpak, bleek het inhoudelijk een van de sterkste biënnales van de afgelopen jaren. De Nederlandse inzending was melanie bonajo. In de installatie stond lichamelijk contact centraal.
Kunst bij het nieuws
Kunst werd soms ook gebruikt om af te leiden van maatschappelijke problemen. Zo presenteerde Qatar bij het WK voetbal een grote collectie beelden in de openlucht. Ze hoopten hiermee een positieve pers te krijgen voor het WK, na de vele kritiek op de slechte arbeidsomstandigheden in het land.
Ook was er veel aandacht voor de oorlog in Oekraïne. Musea toonden kunstenaars uit Oekraïne in de museumzalen. Ook KunstVensters schreef over de avant-garde-kunstenaars uit Kiev en de censuur van de Russische overheid.
Wat was de beste tentoonstelling van het jaar?
Na meerdere malen te zijn uitgesteld door corona was eindelijk Gustav Klimt te zien in het Van Gogh museum. Het was een absolute toptentoonstelling waarin Klimt werd vergeleken met zijn tijdgenoten en inspiratiebronnen. Het toont opnieuw de kwaliteit van de tentoonstellingsmakers in het Van Gogh museum, die de afgelopen jaren veel schitterende exposities afleverden.
Andere hoogtepunten van afgelopen jaar waren Melle in Museum Van Bommel Van Dam, In the black fantastic in de Kunsthal, Antony Gormley in Museum Voorlinden en Kara Walker in de Pont. De top 3 van deze lijst is overigens nog steeds te zien!
KunstVensters
KunstVensters trok in 2022 meer bezoekers dan ooit tevoren. Bovendien zag ik bijna een verdubbeling in het aantal ontvangers van de nieuwsbrief. De nieuwe series over perspectief in de schilderkunst, abstracte kunst en het impressionisme werden veel gelezen.
Ik schreef in 2022 122 nieuwe artikelen, waaronder 26 artikelen over tentoonstellingen en 17 vensters in de Canon van de Nederlandse Kunst. Wilt u de hoogtepunten nog eens teruglezen? Hieronder vindt u de meest gelezen artikelen van 2022:
1. Wat is ordonnantie in de schilderkunst?
2. David Hockney expositie in Teylers Museum mist kwaliteit
3. Herken jij alle 100 spreekwoorden van Pieter Bruegel?
4. Rob Scholte: Origineel in Plagiaat
5. Hoe ziet Van Gogh’s sterrennacht er overdag uit?
Ik wil alle bezoekers danken voor het trouwe lezen van de artikelen. 2022 is voor mij persoonlijk een hectisch jaar geweest, maar uw lieve reacties motiveren steeds weer om veel vrije tijd in deze website te steken. Ik wens u allen een geweldige jaarwisseling! Op nieuwjaarsdag leest u hier mijn traditionele vooruitblik op kunstjaar 2023!
Bedankt weer voor alle artikelen. Ik volg ze heel graag.
Jeroen, enorm bedankt voor de tijd, energie en liefde die je in deze nieuwsbrief stopt. Altijd heerlijk om te lezen. Ik wens jou een gelukkig en succesvol 2023 in de hoop dat de hectische tijden achter je zullen liggen
Hartelijke groet Rita
Dank voor al je kunstige inspanningen. Van mij mag je nog lang zo doorgaan.
Doordat ik een werk van Caillebotte opzocht, kwam ik op één van uw artikels terrecht. Ik vond dit zo boeiend dat ik me meteen voor de nieuwsbrief inschreef. Stevast de beste lectuur voor bij het ontbijt! En een inspiratiebron voor de tekenlessen die ik geef op dinsdagavond…zelf geraak ik als Belgische niet zo snel in Nederlandse musea, maar dit jaar vond ik de tentoonstelling van Rinus Van de Velde in Brussel helemaal top!
Bedankt voor het vele werk dat u in uw artikels steekt, het wordt geapprecieerd…en doe zo verder! 👍
een blog die ik zelden oversla
maar altijd boeiend is
groeten
Dank voor alle lieve reacties! We gaan er weer een mooi jaar van maken!
Eens met alle reacties. Mijn man en ik lezen altijd nieuwsbrieven van Kunstvensters. Wij vinden het geweldig. Je krijgt zoveel nieuwe informatie en inzichten. Naar aanleiding hiervan bezoeken wij vaak musea. Hartelijk dank Jeroen en ga graag zo door.