Gedurfd KMSKA nodigt uit om beter te kijken
Dieprode muren voor de oude meesters en spierwitte zalen voor moderne kunst. Het vernieuwde Koninklijke Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen (KMSKA) toont vijf eeuwen Vlaamse kunst. Verrassende schilderijencombinaties zorgen ervoor dat je nieuwe dingen ziet!
Wie in Antwerpen vanaf het centraal station naar de grote markt loopt, komt standbeelden van David Teniers, Antoon van Dyck en Peter Paul Rubens tegen. Elf jaar lang waren de beelden de belangrijkste plek om deze kunsthelden te zien, want het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen was gesloten. Na zoveel jaren van armoede werd dus reikhalzend uitgekeken naar de heropening van het KMSKA.
KMSKA
Het nieuwe KMSKA biedt niet alleen een hernieuwde kennismaking met topwerken van Rubens, Fouquet en Ensor. De patio’s van het neoclassicistische gebouw zijn volgebouwd met een hypermoderne tentoonstellingsvleugel. Deze ‘inbreiding’ zoals het museum het zelf noemt, biedt ruimte aan de collectie moderne kunst.
In het vernieuwde museum is gekozen voor een thematische indeling. Landschappen van Gustave Courbet hangen zo naast Barend C. Koekkoek en portretten van Frans Hals naast Antoon van Dyck. Het levert verrassende combinaties op, zo is een religieus werk van Joachim Patinir op basis van het landschap op de achtergrond naast een Pyke Koch terecht gekomen.
Thematische indeling
Het is een gouden vondst. Kennis van kunststromingen en tijdsbeelden is plotseling niet meer relevant. Bezoekers worden uitgenodigd om onbevooroordeeld te kijken. Wat is op de schilderijen te zien? Waarom hangen deze schilderijen naast elkaar?
Zo worden pronkende burgers van Frans Hals vergeleken met Oskar Kokoschka’s mandril (te leen uit het Boijmans). Ook de combinatie van Dali’s Landschap met meisje dat touwtje springt met Frans Floris’ Val der opstandigen engelen levert spektakel op. Twee droomwerelden naast elkaar, die ondanks hun verschillende stijl even surreëel zijn.
Moderne Kunst
De slimme “inbreiding” biedt een verfrissende witte vormgeving, waarin ook de moderne kunst optimaal tot zijn recht komt. Door de beperkte ruimte zijn hierbij wel veel smalle gangetjes ontstaan. Ook de ondergrondse ingang voelt erg benauwend en lijkt onvoldoende voorbereid op de grote bezoekersstromen.
In de witte zalen van de moderne kunst is de thematische lijn doorgevoerd. Helaas is hier alleen voor vrij nietszeggende thema’s als vorm, kleur en licht gekozen. Aangezien vrijwel ieder modern kunstwerk hier wel aan voldoet, ontstaat in de moderne zalen een allegaartje van modernistische werken. Ook blijkt in deze zalen de kwaliteit van de collectie beduidend minder dan de oude meesters.
Het vernieuwde KMSKA is het kunstpaleis dat Vlaanderen hard nodig had. De smaakvolle inrichting in Pompejaans rood en olijfgroen viert de Vlaamse kunst in alle facetten. Het is te hopen dat in Antwerpen de komende jaren ook een volwassen tentoonstellingsprogramma kan worden neergezet. Ondertussen zal het museum voor schone kunsten in Brussel met lekkages en dramatische verlichting jaloers naar het KMSKA kijken, wie weet is dat een mooi volgend project….
