Afgelopen week kwam in Minneapolis de zwarte Amerikaan George Floyd om het leven bij een hardhandige politie-arrestatie. Sindsdien gaan mensen over de hele wereld de straat op om aandacht te vragen voor racisme. Ook kunstenaars spreken zich uit en maken krachtige werken over politiegeweld en racisme.
“I can’t breathe” zei George Floyd toen een politieman op zijn nek zat. Het zijn laatste woorden die symbool zijn geworden voor de verstikkende effecten van racisme. Pijnlijk genoeg waren exact deze woorden in 2014 ook de laatste woorden van Eric Garner, die overleed nadat een agent zijn keel afkneep. 11 keer heeft Garner de woorden uitgesproken, maar de agenten verslapten niet. Maria Asha-Kutscher gebruikte de woorden in een tekening van een vrouw met een afgeplakte mond.
Het buitensporige politiegeweld tegen zwarte mensen raakt de samenleving diep. Kunstenaars zoeken naar manieren om gevoelens van woede, troost, angst, hoop en kracht in beeld uit te drukken. De protestkunst van de #blacklivesmatter beweging gebruikt vaak symbolen, zoals de omhoog geheven vuist. Ook herdenken de kunstwerken de omgekomen personen of vragen ze om gerechtigheid.
Kunstenaar Dareece Walker gebruikt karton om te laten zien hoe er met zwarte arrestanten wordt omgegaan. Hij schildert confronterende beelden van politiegeweld. Het karton toont de kwetsbaarheid van de arrestanten. Tegelijkertijd staat zijn werk symbool voor de wijze waarop met de zwarte arrestanten wordt omgegaan, ruw, alsof ze inwisselbaar wegwerpmateriaal zijn. Het werk “Made in the USA” is nu te zien in Kunsthal Kade in Amersfoort.
Protest
In 2014 waren er vergelijkbare onrusten in de Verenigde Staten nadat Michael Brown door een politiekogel om het leven kwam in Ferguson. Time magazine nomineerde de demonstranten van Ferguson als “Person of the Year” en vroeg kunstenaar Titus Kaphar om schilderijen te maken om hun nominatie te ondersteunen.
Kaphar benadrukte hoe de demonstranten zelf weer met politiegeweld te maken kregen. Ook nu krijgt president Trump veel kritiek over de aanpak van de demonstraties en het geweld dat ook tegen vreedzame demonstraties wordt ingezet. Kaphar benadrukt het racistische element door de zwarte demonstranten geheel in witte verf weer te geven.
De gevoeligheid van het onderwerp blijkt uit de provocerende kunstenaar Ti-Rock Moore. In haar werk refereert ze opnieuw naar de dood van Eric Garner met de tekst Choke Hold, waarin ze de O vervangt door een strop. Het dode lichaam van Michael Brown maakte ze zelfs letterlijk na in een installatie. Museumbezoekers worden zo fysiek geconfronteerd met het gevolg van racistische politiegeweld.
Het werk van Ti-Rock Moore is controversieel. Niet alleen omdat de familie van Michael Brown niet erg gelukkig was met een nagemaakt lichaam van hun naaste, maar ook omdat Ti-Rock Moore zelf wit is. Met name zwarte demonstranten vroegen zich hardop af in hoeverre een witte kunstenaar zich kan inleven in de levens van de zwarte slachtoffers. Zo blijkt dat demonstranten die protesteren tegen racisme zelf ook niet vrij zijn van vooroordelen.
0 reacties op “De krachtige kunst van de #Blacklivesmatter beweging”