Welke geschenken brachten de drie koningen mee voor Jezus?

Op 6 januari is het Driekoningen! Tijdens dit katholieke feest wordt herdacht dat de wijzen uit het oosten naar de stal kwamen waar Jezus werd geboren. Maar wie waren de drie koningen eigenlijk? En welke geschenken brachten ze mee?

Drie wijzen reizen vlak na de geboorte van Jezus naar Bethlehem ‘omdat ze een ster hebben zien opgaan’. Ze worden bij koning Herodes ontboden en krijgen het verzoek om de geboorte van Jezus te onderzoeken. Daarop volgen ze de ster die ze naar Bethlehem leidt waar Jezus is geboren in een stal. De aanbidding van de drie wijzen is vaak op schilderijen afgebeeld met vaste elementen.

Wie waren de drie koningen?

In de Bijbel staat beschreven dat de wijzen uit het oosten kwamen. Maar het heilige boek geeft geen informatie over wie deze koningen precies waren. Toch heeft de schilderkunst in de loop der jaren een vast patroon ontwikkeld waarop de wijzen worden afgebeeld. In het schilderij “the Star of Bethlehem” van Edward Burne Jones is dit goed te zien. Ondanks dat Edward Burne Jones zijn eigen stijl kiest van koningen in Middeleeuwse gewaden in een bosrijke omgeving, houdt hij zich grotendeels aan de conventies.

De wijzen Caspar, Melchior en Balthasar hebben ieder een eigen afkomst. Caspar was een jonge blanke man, die afkomstig was uit India. Melchior kwam uit Perzië en was van middelbare leeftijd. Balthasar had een donkere huidskleur en wordt vaak weergegeven als een wat oudere man die afkomstig zou zijn uit Babylon. De verscheidene afkomst en uiterlijkheden van de drie wijzen is symbolisch. Mensen van alle leeftijden en van alle afkomsten eren de pasgeboren zoon van God.

Waarom gaven de wijzen goud, mirre en wierook?

Volgens de Bijbels tekst kreeg Jezus van de koningen drie geschenken: goud van Melchior, mirre van Caspar en wierook van Balthasar. Het zijn niet de cadeaus die uzelf mee zou nemen naar een kraamvisite. Maar ook de geschenken moeten gezien worden als symbolen: Goud staat voor de koninklijke status van Jezus, wierook voor zijn goddelijkheid en mirre voor zijn menswording. Al heeft Sint Bernardus van Clairvaux een meer wereldlijke interpretatie bedacht: goud om de armoede te verlichten, wierook om de stank uit de stal te verjagen en mirre om het kind te verzorgen.

The Star of Bethlehem

Burne Jones was een kunstenaar die werkte in de stijl van de pre-rafaëlieten, een Engelse kunstenaarsgroep die streefde naar eenvoudige en realistische kunstwerken. Qua kleuren, techniek en compositie gingen de pre-rafaëlieten hiermee terug naar de kunst van vóór Rafaël. In “The Star of Bethlehem” is dit bijvoorbeeld goed te zien in het gezicht van Maria, die dezelfde versimpelde vorm en kleur heeft als vroeg-Italiaanse kunst.

Edward Burne Jones heeft zich bij het schilderen ook laten inspireren door de Vlaamse meesters uit de 15e eeuw, dit is te zien in de wijze waarop de gewaden van de Wijze zijn geschilderd. De kroon die voor Melchior op de grond ligt, is gebaseerd op de kroon van Maria die Jan van Eyck schilderde in zijn Lams Gods.

Van Tapijt tot Schilderij

Edward Burne Jones ontwierp ’the Star of Bethlehem’ oorsprinkelijk als wandtapijt. Het tapijt werd gemaakt door Morris & Co voor Exeter College in Oxford. Vanwege de grote populariteit van het werk werden er meerdere versies geweven. Daarom vroeg het Museum van Birmingham aan Burne Jones om ook een schilderij kon maken met dezelfde afbeelding.

Brune Jones was dol op symboliek. In het schilderij is bijvoorbeeld te zien dat de engel een ster in haar handen heeft. De ster is een symbool voor het goddelijke. In de Bijbel staat hoe de koningen de ster volgden om ‘de verlosser’ te vinden. Volgens de symboliek volgen gelovigen het licht van God om bij hem te zijn.

Volg de Kunstbijbel!

Kerkelijk jaar: Geboorte van Jezus (25 december) – de Kindermoord in Bethlehem (28 december) – de Besnijdenis van Jezus (3 januari) – Driekoningen (6 januari) – de Doop van Jezus (zondag na Drie Koningen) – het Huwelijk te Kana (tweede zondag na Drie Koningen) – de Presentatie in de Tempel (2 februari) – de Vlucht naar Egypte (17 februari) – Wonderen van Jezus – Annunciatie (8 april) – Heilige Drie Eenheid (26 mei) – de Visitatie (31 mei) – Heilig Hart (7 juni) – Geboorte van Jezus de Doper (24 juni) – Herrijzenis van Lazarus (29 juli) – de Transfiguratie (6 augustus) – Maria-Hemelvaart (15 augustus) – Kroning van Maria (22 augustus) – Onthoofding van Johannes de Doper (29 augustus) – Geboorte van Maria (8 september) – Heilig Kruis (14 september) – Allerheiligen (1 november) – Allerzielen (2 november) – Presentatie van Maria in de Tempel (21 november) – Christus Koning (24 november) – Onbevlekte Ontvangenis (8 december)
Paascyclus: Palmpasen – de Tempelreiniging – het Laatste Avondmaal – Jezus op de Olijfberg – de Kruisweg – de Kruisiging – de Kruisafname – de Wederopstanding – Noli me tangere – de Ongelovige Thomas – Hemelvaart – Pinksteren