De Jaren 20: Experimenteren met modernisme

De gouden jaren 20 staan bekend als een tijd van vooruitgang, cultuur en onbegrensde mogelijkheden. In de Bundeskunsthalle in Bonn blijken de jaren 20 vooral een tijd van experimenteren met nieuwe muziek, technologie en sociale verhoudingen!

In 1927 organiseerde Mies van der Rohe een internationale architectuurbeurs in Stuttgart. Zeventien architecten ontwierpen witte moderne gebouwen met strakke lijnen. Le Corbusier kreeg de mooiste plek en het grootste budget. Reinhold Nägele was zo onder de indruk dat hij de nieuwe stadswijk schilderde bij nacht.

Frans Masereel – *La ville* (*Die Stadt*), 1925. © VG Bild-Kunst, Bonn 2023
Reinhold Nägele – *Weißenhofsiedlung bei Nacht*, 1929. © VG Bild-Kunst, Bonn 2023, Foto: Kunstmuseum Stuttgart

De Stad

De moderne stadswijk in Stuttgart is symbool voor de opkomst van de stad. In de jaren 20 trokken veel mensen van het platteland naar de stad voor werk en vermaak. De Belgische kunstenaar Frans Masereel toonde het moderne stadsleven in 100 houtsnedes. Van meisjes van plezier tot fabriekshallen en van wolkenkrabbers tot stakingen.

In deze steden was veel ruimte voor het experiment. De stadsbewoners hadden de ellende van de Eerste Wereldoorlog en de Spaanse griep achter zich gelaten en leefden het moderne ideaal. De straten vulden zich met auto’s, mensen luisterden radio’s en ontdekten de jazzmuziek van de zwarte bevolking.

Tamara de Lempicka – *Frau im blauen Kleid*, 1933. © VG Bild-Kunst, Bonn 2023, Foto: Villa La Fleur
Lotte B. Prechner – *Die Jazztänzerin*, 1929.© Foto: Jürgen Vogel, LVR-LandesMuseum Bonn
Edvard Munch – *Selbstporträt mit Spanischer Grippe*, 1919. © Foto: Munchmuseet / Ove Kvavik

Vrouwen

Speciale aandacht wordt in Bonn besteed aan de veranderende rol van de vrouw. Vrouwen hadden stemrecht en meer vrijheden gekregen. De Bundeskunsthalle toont de effecten van deze verworven vrijheden op de mode. Vrouwen beginnen korte kapsels te dragen zoals te zien is in de schilderijen van Tamara de Lempicka. Ze nemen zo afscheid van het klassieke ideaalbeeld van lang haar.

Vrouwelijke kunstenaars breken taboes en experimenteren met nieuwe kunstvormen. Claude Cahun onderzoekt genderidentiteit door zichzelf als man en als vrouw ten fotograferen. Sonia Delauney breekt de grens tussen beeldende kunst en toegepaste kunst door haar modernistische schilderijen om te zetten in kledingontwerpen.

Claude Cahun – *Selbstporträt* (*I AM IN TRAINING DON’T KISS ME)*, 1928. © Courtesy of the Jersey Heritage Collections
Willi Baumeister – *Läuferin 1*, 1925. © VG Bild-Kunst, Bonn 2023, Foto: Willi Baumeister Stiftung
Sonia Delaunay – *Atelier Simultane: Ses peinture, ses objets, ses tissus simultanes, ses modes,* 1925. © Stiftung August Ohm, Hamburg

Bundeskunsthalle Bonn

De tentoonstelling in de Bundeskunsthalle in Bonn laat zien dat de jaren 20 dynamisch waren. Er zijn veel paralellen met onze tijd. Vrouwenemancipatie en racisme zijn nog steeds grote thema’s in de samenleving. De snelle technologische vooruitgang zoals de opkomst van radio en film, lijkt op hoe we nu de mogelijkheden van artificial intelligence aan het ontdekken zijn.

In de jaren 20 was net de 8-urige werkdag ingevoerd en kregen mensen meer tijd voor vrije tijdsbesteding. Zo ontstond de eerste fitness-hype en was er veel aandacht voor een sportief lichaam. De sportscholen en fitness filmpjes op social media zijn honderd jaar later niet meer weg te denken.

De tentoonstelling in de Bundeskunsthalle biedt niet alleen een historisch overzicht van de gouden jaren 20, maar ook een blik op onze eigen tijd. De expositie toont onbekende facetten van het interbellum. Vaak is gekozen voor verrassende kunstwerken en relatief minder bekende kunstenaars in plaats van grote namen. Het experiment is zo het recept voor een geslaagde tentoonstelling!