Museum aan het Vrijthof gooit het roer om. Vanaf dit najaar gaat het sympathieke museum aan het bekendste plein van Maastricht verder als fotografiemuseum. De eerste tentoonstelling is gewijd aan de fotograaf van inheemse volkeren, Jimmy Nelson. Hij reisde de hele wereld over om spectaculaire foto’s te maken, maar ze komen in Maastricht nog niet uit de verf…

De plannen van Museum aan het Vrijthof zijn groot. Bekende internationale fotografen moeten naar Maastricht komen en de bezoekersaantallen moeten verdrievoudigen. Om de plannen luister bij te zetten, trapt het museum dit najaar af met één van de meest populaire fotografen van dit moment: Jimmy Nelson.

Before they pass away

Jimmy Nelson werd in 2013 op slag wereldberoemd met de publicatie van zijn boek ‘Before They Pass Away’. Hij reisde hiervoor jarenlang de wereld rond op zoek naar mensen die nog traditionele levenswijzen hadden. Met het opkomende mondialisme en de dominantie van de Westerse cultuur komen traditionele volkeren in het gedrang. Nelson fotografeert de stammen nu ze er nog zijn.

De foto’s van Nelson zijn een groot succes. Papoeaas met peniskokers, Mongolen met imposante roofvogels en Afrikaanse Mundari met beschilderde lichamen. Wat is de culturele rijkdom van de wereld schitterend! Nelsons fotografeert de volkeren op monumentale wijze. Niet alleen zijn de foto’s van gigantisch formaat, hij laat de mensen in volle glorie en met trotse blikken de camera in kijken. Nelson tart alle foto-wetten: de composities zijn statisch, vaak staan de groepen middenin het beeld en voelt alles overdreven geposeerd aan.

Presentatie is een kunst

In het monumentale formaat van de foto’s zit een probleem voor Museum het Vrijthof. De landschappen lijken niet in de kamers te passen, alsof het museum een olifant in een luciferdoosjes probeert te stoppen. De kleine zaaltjes maken het onmogelijk om afstand te nemen en bezoekers zitten elkaar constant in de weg. Dat het museum een app met filmpjes aanbiedt, maakt het er niet beter op. Mensen die op hun telefoon zitten te staren, blokkeren de weg en maken het andere bezoekers onmogelijk de foto’s te zien.

Deze matige presentatie vormt een schril contrast met de laatste keer dat het werk van Nelson in Nederland te zien was. In 2015 pakte het Afrika Museum bij Nijmegen uit met een spectaculaire tentoonstellingsopzet. In een theater-achtige omgeving stonden portretten verspreid over de zaal, alsof je de mensen echt kon ontmoeten. Ook boodt het museum meer ruimte aan overdonderende de landschappen.

Jimmy Nelson

In Museum het Vrijthof is voornamelijk werk te zien uit Nelson’s meest recente serie ‘Homage to Humanity’. Nelson bezocht 25 nieuwe stammen. Tussen de foto’s zitten opnieuw pareltjes. Toch is de grote lijn niet anders dan zijn eerdere serie. De foto’s lijken misschien nog geposeerder. Alsof de stammen zich deze keer bewuster waren welke roem ze in het Westen te wachten stond als ze door Nelson gefotografeerd zouden worden.

Zou het kunstje van Jimmy Nelson zijn uitgewerkt? Hoe vaak kan je dezelfde stijl hanteren voordat mensen er op uitgekeken raken? Het zou interessanter zijn als Nelson zijn aanpak voor toekomstige series over een andere boeg zou gooien. Zou het niet mooi zijn om eens het echte leven van de inheemse volken te zien in plaats van een geposeerd ideaalbeeld?