Kunstkalender Februari 2023 – Vermeer & Anguissola
U kunt er echt niet omheen. Op 10 februari opent het Rijksmuseum de tentoonstelling over Johannes Vermeer. Daarnaast openen schitterende exposities over Sofonisba Anguissola, de Bentvueghels en Rembrandt met tijdgenoten. KunstVensters zet de nieuwe tentoonstellingen in Nederland en Vlaanderen voor u op een rijtje! Wat is er te zien vanaf februari 2023?
Huis Vermeer stond op andere plek
Uit nieuw onderzoek van het Vermeer Centrum Delft en Rijksmuseum blijkt dat het woonadres van Vermeer niet klopt. In Delft hangt een plaquette bij de Maria van Jessekerk staat: hier zou het huis van Vermeer hebben gestaan. Maar nu blijkt dat het huis in werkelijkheid een deurtje verder was. Jarenlang werd gedacht dat Vermeer met zijn gezin en schoonmoeder aan de linkerkant van de poort woonde, waar nu dus de kerk staat. Nu blijkt het toch de rechterkant van de poort te zijn geweest, want links woonden de jezuïeten.
Meer over het geheimzinnige leven van Vermeer is te beluisteren in de Rijksmuseum Podcast.
Johannes Vermeer kreeg een luxe uitvaart
In de voorbereiding van een expositie over het Delftse leven van Vermeer in Museum Prinsenhof Delft ontdekte medewerker van het stadsarchief Bas van der Wulp een nog onbekende vermelding van Vermeer in een grafregister van de Oude Kerk, waar Vermeer begraven is.
Daarin wordt vermeld dat op Vermeers uitvaart op 16 december 1675, zijn kist werd gedragen door liefst veertien dragers, begeleid door ‘één poos klokgelui’. „Dit was duidelijk een luxe behandeling”, zegt Van der Wulp. „Ik heb ook gelezen over uitvaarten met twintig dragers, maar dat was de super-elite. De rijke schoonmoeder van Vermeer, Maria Thins, kreeg bij haar uitvaart iets meer, ‘twee pozen klokgelui’, „maar de uitvaart van Johannes Vermeer was zeker geen standaardbehandeling.”
In februari 2023 openen de volgende tentoonstellingen hun deuren:
Rembrandt & tijdgenoten
Hermitage, Amsterdam, vanaf 4 februari 2023
Bewonder binnenkort 35 schilderijen afkomstig van The Leiden Collection, een unieke privécollectie uit New York. De collectie is genoemd naar de geboorteplaats van Rembrandt en is representatief voor het werk van kunstenaars die in Leiden zijn geboren. Naast Rembrandt zijn dat werken van zijn leermeester of juist leerlingen. Denk aan Pieter Lastman, Carel Fabritius, Arent de Gelder of Godefridus Schalcken. Maar ook schilders als Jan Lievens, Gerrit Dou, Frans van Mieris en Jan Steen zijn te zien, allen met het verbindende thema: historiestukken. In de 17de eeuw werden deze werken gezien als de nobelste, meest prestigieuze vorm van schilderen. Kom dus vooral en kijk jouw ogen uit!
Johannes Vermeer
Rijksmuseum, Amsterdam, vanaf 10 februari 2023
Nog nooit heb je zoveel schilderijen van Johannes Vermeer bij elkaar kunnen zien. Het Rijksmuseum brengt de meeste van Vermeers schilderijen van over de hele wereld voor jou samen. Grijp je kans om de schilder goed te leren kennen en dichterbij Vermeer te komen. In de tentoonstelling Vermeer zijn 28 van de 37 Vermeers te zien. Nog nooit eerder was het mogelijk zoveel werken van Vermeer bijeen te brengen. Zeven schilderijen zullen voor het eerst voor het Nederlands publiek te zien zijn, waaronder het pas gerestaureerde Brieflezend meisje aan het venster (Gemäldegalerie Alte Meister, Dresden), de Onderbreking van de muziek en de Dame en dienstmeid (The Frick Collection, New York) en Het glas wijn (Gemäldegalerie, Berlijn).
Sofonisba Anguissola
Rijksmuseum Twenthe, Enschede, vanaf 11 februari 2023
Het Rijksmuseum Twenthe organiseert de eerste solotentoonstelling rond het leven en werk van de Italiaanse renaissanceschilder Sofonisba Anguissola (ca. 1532–1625) in Nederland. Anguissola is een van de meest getalenteerde portretkunstenaars van de Italiaanse zestiende eeuw. Door slimme carrièrestappen speelt ze in op de wens van de adel zich te vereeuwigen en geraakt ze aan het einde van de zestiende eeuw tot in de binnenste cirkels van het Spaanse koningshuis. Sofonisba Anguissola is een van de meest succesvolle kunstenaars van de renaissance en wordt door haar tijdgenoten geprezen om haar talent en creativiteit. Zo schrijft Giorgio Vasari, de bekende Italiaanse kunstenaarsbiograaf, in zijn Le vite de’ più eccellenti pittori, scultori e architettori uit 1568 dat de figuren op Anguissola’s portretten zo levensecht lijken, dat ze lijken te ademen
Bentvueghels
Centraal Museum, Utrecht, vanaf 11 februari 2023
De tentoonstelling De Bentvueghels. Een berucht kunstgenootschap in Rome vertelt het bijzondere verhaal van een groep kunstenaars uit de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, die zich omstreeks 1620 in Rome verenigden in de kunstenaarsgroep De Bentvueghels. De opvallende naam van deze groep ontleent zich aan hoe de leden zichzelf zagen; namelijk als een groep kleurrijke vogels. Met hun rituelen en gebruiken parodieerden zij de twee officiële ‘heilige huisjes’ van Italië: de Rooms-Katholieke Kerk en de Accademia di San Luca. Er werd gefeest en gedronken door de landgenoten, maar de bindende factor was het schildersvak. Net als de grote kunstenaars uit de collectie van het Centraal Museum; Van Baburen, ter Brugghen en Honthorst, die te bewonderen waren in de tentoonstelling Caravaggio, Utrecht en Europa, werden ook deze kunstschilders geïnspireerd tijdens hun verblijf in Rome.
Swedish Ecstasy
BOZAR, Brussel, vanaf 17 februari 2023
In het voorjaar van 2023 zijn alle ogen op het hoge noorden gericht. Zweden kennen we vooral om zijn pragmatisme, prominente ingenieurs en ondernemers. Maar er is een belangrijk, minder bekend aspect van het geestesleven van het land dat tot uiting komt in kunst en literatuur. Daarom pakt Bozar uit met een tentoonstelling die een aantal boegbeelden van de Zweedse kunstscène samenbrengt, bij wie mystiek en esoterische speculatie als een rode draad door hun oeuvres lopen. Ze tonen werk van enkele van de belangrijkste literaire figuren van het land, van de 18e-eeuwse Emanuel Swedenborg tot de eeuwwisseling van de 20e eeuw met August Strindberg, die gekend is als schrijver maar ook prachtige tekeningen en schilderijen op zijn naam schreef. Uit dezelfde periode vinden we ook beeldende kunst van visionairs als C.F. Hill, Ernst Josephson en Hilma af Klint.
Ook binnenkort te zien in de Nederlandse en Vlaamse musea:
| 3 februari | Hommage aan Sam Francis | Museum JAN, Amstelveen |
| 4 februari | Claudia Heinermann | Nederlands Fotomuseum, Rotterdam |
| 10 februari | Delft van Vermeer | Museum Prinsenhof, Delft |
| 10 februari | Kiezen voor Vincent | Van Gogh Museum, Amsterdam |
| 11 februari | Rinus van de Velde | Museum Voorlinden, Wassenaar |
| 16 februari | Jacobus Vrel | Mauritshuis, Den Haag |
| 18 februari | Jan Veth | Dordrechts Museum, Dordrecht |
| 18 februari | Raphaela Vogel | Museum de Pont, Tilburg |
| 18 februari | Escher – Andere wereld | Kunstmuseum, Den Haag |
| 19 februari | Samah Shihadi | Museum MORE, Gorssel |
| 22 februari | Thomas Trum | Noordbrabantsmuseum, Den Bosch |
| 25 februari | Hans Baluschek & Carel Willink | Museum Arnhem, Arnhem |
| 25 februari | Patricia Piccinini | Kunsthal, Rotterdam |
Kunst en cultuurprogramma’s op TV in de komende maand:
Onder Ons: Rem Koolhaas
Zaterdag 4 februari om 22h10 op CANVAS
Rem Koolhaas (77) is één van de bekendste architecten ter wereld. Hij brak internationaal door met de Kunsthal in zijn thuisstad Rotterdam, waarin hij de verdiepingen verving door hellende vlakken. De Fondation Prada in Milaan, de bibliotheek in het Amerikaanse Seattle of de concertzaal in Porto worden bejubeld als de beste gebouwen van de voorbije decennia. Zijn hoofdkwartier voor de Chinese staatstelevisie is dan weer omstreden vanwege de samenwerking met het regime in Peking. Maar wel revolutionair. De baanbrekende bouwwerken van Rem Koolhaas hebben het huidige stedelijke landschap mee vormgegeven. Maar naast briljant ontwerper is Koolhaas ook een denker. Zijn theoretische geschriften veranderden onze kijk op architectuur.
De Nieuwe Vermeer
MAX
Vanaf zaterdag 12 februari wekelijks om 20h25 op NPO1
Johannes Vermeer is één van de bekendste kunstenaars van Nederland. Zijn schilderijen hangen niet alleen in het Rijksmuseum en Mauritshuis, maar ook in toonaangevende musea over de hele wereld. Denk aan het Louvre in Parijs, het Metropolitan Museum of Art in New York en bij Queen Elizabeth in Buckingham Palace. In 2023 komen bijna alle schilderijen van Vermeer terug naar huis, voor zijn grootste tentoonstelling ooit in het Rijksmuseum. Er ontbreken echter zes verdwenen schilderijen. En dus wordt creatief Nederland ingeschakeld en aan het werk gezet. In een unieke wedstrijd mag iedereen een poging wagen om een persoonlijke invulling te geven aan een missend werk van Vermeer. Alles mag: van realistisch tot abstract, van linnen tot karton en van olieverf tot plastic; mits het in de geest van Vermeer is.
Nu te zien!
AVROTROS
Wekelijks woensdag om 21h15 op NPO2
In Nu te Zien! verlaten museumdirecteuren hun eigen museum en reizen het hele land door om een niet te missen tijdelijke tentoonstelling te bezoeken. Vanuit hun eigen expertise en smaak laten ze de kijker zien wat er zo bijzonder is aan de tentoonstelling of kunstenaar en bij welke kunstwerken je echt even stil moet staan.
| 2 februari | Presentatie in de Tempel | Katholieke herdenking |
| 14 februari | Valentijnsdag | |
| 16 februari | Pierre-Paul Prud’hon | 200 jaar overleden |
| 18-21 februari | Carnaval |
