De Zonnebloemen: Van Gogh’s cadeautje voor Gauguin
Vincent van Gogh woonde aan het eind van zijn leven in het Arles, waar hij de meest kleurrijke werken maakte. Gestimuleerd door het Zuid-Franse licht en warmte nodigde hij zijn goede vriend Paul Gauguin uit om ook naar Arles te komen. Hij bedacht een mooi welkom voor Gauguin: een kamer vol geschilderde zonnebloemen!
Vincent van Gogh verhuisde in 1887 naar het zonnige Arles aan de Franse kust, waar hij voor 15 francs per maand zijn intrek nam in ‘het Gele Huis’. Financieel geholpen door zijn broer Theo, richtte Van Gogh zijn appartementje verder in. We weten hoe Van Gogh’s kamer eruit heeft gezien dankzij het schilderij ‘de Slaapkamer’ en de vele brieven aan zijn broer.
Komst van Gauguin
Het was een grote wens van Van Gogh dat Paul Gauguin bij hem in het Gele Huis zou komen wonen. Hij had Gauguin ontmoet in Parijs en het tweetal had daar een temperament-volle vriendschap opgebouwd. Om de komst van Gauguin voor te bereiden, kocht Van Gogh een stoel en begon hij de muren te decoreren met schilderijen.
Enthousiast schreef hij aan zijn broer Theo: “Nu ik hoop dat Gaugain bij me komt wonen in ons eigen atelier, wil ik de kamer decoreren. Vol met bloemen! Het wordt een symfonie van blauw en geel. Ik werk er iedere ochtend vanaf zonsopkomst aan, want bloemen vergaan snel en alles moet in één keer gedaan worden.”
Bewondering
Van de twaalf geplande doeken schilderde Van Gogh er uiteindelijk vijf, die tegenwoordig te zien zijn in Amsterdam, München, Londen, Tokio en Philadelphia. Hij maakte hiervoor gebruik van de kleurentheorie die voorschreef dat je tegengestelde kleuren naast elkaar moest plaatsen: blauw en geel. De zonnebloemen van Van Gogh zijn als kleine zonnetjes in een vaas, waarvan het licht je direct vrolijk maakt. Een warm welkom voor Gauguin!
Paul Gauguin kwam -betaald door Theo van Gogh- inderdaad naar Arles en was dol op de Zonnebloemen. Gauguin schilderde Van Gogh terwijl hij Zonnebloemen zit te schilderen. Hij vroeg Van Gogh bovendien of hij een schilderij met Zonnebloemen mocht hebben in ruil voor een aantal tekeningen. Gauguin vond de Zonnebloemen ‘een perfect voorbeeld van de stijl die helemaal Vincent is’.
Ruzie
Hoewel de vazen met zonnebloemen ongetwijfeld de meest spectaculaire versies zijn, was het niet de eerste keer dat ~Van Gogh zich aan zonnebloemen waagde. In Parijs had hij in een serie stillevens al eens liggende zonnebloemen geschilderd. In tegenstelling tot de bijna lichtgevende zonnebloemen in Arles, tonen de zonnebloemen uit Parijs een meer sombere kant van Van Gogh. De uitdrogende bloemen zijn langzaam aan het vergaan. Bloemen als symbool voor tijdelijkheid van schoonheid.
Alsof Van Gogh in Parijs al voorzag wat er later in Zuid-Frankrijk zou gebeuren. In Arles konden de Zonnebloemen niet voorkomen dat Van Gogh en Gauguin steeds vaker ruzie kregen. De sfeer in het Gele Huis was om te snijden. Op een avond liep de woordenwisseling uit de hand en sneed Vincent van Gogh zijn oor af. Na twee maanden verliet Paul Gauguin daarom het Gele Huis. Van Gogh met zijn zonnebloemen totaal in de war achterlatend.
