In 1745 schilderde William Hogarth een serie van zes schilderijen over een mislukt huwelijk. Zijn ‘Marriage-a-la-Mode’ is een satirische blik op de gearrangeerde huwelijken van de adel. De schilderijen waren bedoeld als ontwerp voor gedrukte prenten. Herkent u alle verborgen verwijzingen?
William Hogarth (1697-1764) was een Engelse kunstschilder en satiricus. Hogarth’s werken maken maatschappelijke kwesties en menselijk gedrag op humoristische wijze zichtbaar. Met zijn serie ‘Marriage à -la-Mode’ geeft hij scherpe kritiek op gearrangeerde huwelijken, morele corruptie en de oppervlakkigheid van de hogere klasse.
1. The Marriage Settlement en 2. The Tête à tête
Gearrangeerd huwelijk
Op het eerste schilderij wordt een huwelijk gearrangeerd tussen burggraaf Squanderfield en de dochter van een koopman. De graaf van Squander is van adel (hij wijst naar zijn stamboom), maar is bijna bankroet. Dankzij het huwelijk van zijn zoon komt er weer geld in het laatje. De jonge burggraaf is niet bezig met zijn verloofde, maar kijkt in de spiegel – een duidelijke verwijzing naar zijn narcisme en zelfingenomenheid.
Het tweede schilderij toont de leegte van hun huwelijk. De burggraaf zit verveeld op een stoel. In zijn nek zit een vlek, die duidt op syfilis. De hond op de voorgrond, traditioneel een symbool van trouw, is Hogarth’s cynische commentaar. Het beestje vindt in de zak van de burggraaf kleding van een andere vrouw.
3. The Inspection en 4. The Toilette
Overspel
Het overspel van de burggraaf speelt ook de hoofdrol in het derde schilderij ‘The Inspection’. Hij bezoekt samen met zijn maîtresse een kwakzalver voor een behandeling van zijn geslachtsziekte. Hogarth maakt met dit schilderij zowel het overspel als de medische charlatan belachelijk.
In ‘The Toilette’ houdt de gravin een receptie tijdens haar “toilette”, in haar slaapkamer. Hogarth maakt in het schilderij deze eeuwenoude traditie van koningen die ontvangsten hielden in hun slaapkamer, belachelijk. Op het doek blijkt de vrouw er ook een buitenechtelijke relatie op na te houden. Ze zit in het schilderij te flirten met de advocaat Silvertongue uit het eerste schilderij. De schilderijen op de achtergrond wijzen op overspel: Lot en zijn dochters en Jupiter en Io (van Correggio).
5. The Bagnio en 6. The Lady’s Death
Dramatisch slot
Op doek vijf volgt het dramatische slot. Na een maskerade neemt de gravin Silvertongue mee naar bed, maar wordt daar ontdekt door haar man. Silvertongue doodt haar man in het daaropvolgende zwaardgevecht en ontsnapt door het raam. De voorwerpen op de voorgrond vertellen het verhaal: maskers, een opengetrokken korset en bebloede zwaarden.
Op het zesde doek zien we de gravin terug bij haar verder. Het pamflet op de grond laat zien dat Silvertongue ter dood veroordeeld is aan de galg. De gravin drinkt daarom gif en sterft. Haar pasgeboren kleine kind draagt de vlekken van aangeboren syfilis. Op de achtergrond krijgt een bediende een uitbrander omdat hij het vergif voor de gravin heeft gehaald.
Prenten
Hogarth maakte de schilderijen om er later prenten van te laten maken. Franse graveurs maakte de drukplaten op basis van de schilderijen, zodat de prenten op grote schaal verspreid konden worden. Zijn komische ontwerpen bereikten zo een groot publiek.
Op de prenten zijn de afbeeldingen te zien in spiegelbeeld, omdat de koperen platen gedraaid op papier worden gezet. Hogarth ontwierp de schilderijen voor Marriage à -la-mode daarom een spiegelbeeld, zodat de graveur ze direct kon kopiëren. Op de prenten zijn de gebeurtenissen dus van links-naar-rechts te lezen, een logischere volgorde dan de schilderijen (rechts-naar-links).
Meer artikelen over kunstwerken gemaakt in serie:
Fra Angelico schilderde voor God
de Levensstroom van Thomas Cole’s Weelderige Landschappen
Titiaan’s schilderijen voor de erotische collectie van de Spaanse koning
De Brancacci Kapel: Vernieuwing in de Vroege Renaissance
De Scrovegni Kapel: Giotto’s Meesterwerk
de Pure Vrouwen van Willem de Kooning
Schilderijen van Géricault om Geesteszieken te Genezen
de Vergeten Fresco’s van de Sixtijnse kapel
Verliefd door de ogen van Fragonard
George Catlin schilderde indianen in het Wilde Westen
Zal Alfons Mucha’s Slavische Cyclus eindelijk een thuis vinden?
Gekke Bekken van Franz Xaver Messerschmidt
Paula Rego doorbrak het taboe rondom abortus
