Het licht uit een café dat op de donkere straat valt. Mensen aan bar die niet met elkaar praten. Geen schilderij toont de eenzaamheid van de stadsbewoners zoals Nighthawks van Edward Hopper. Waarom zijn de nachtbrakers in het schilderij zo moedeloos?

In de jaren 20 ontstond in New York een strijd wie de hoogste wolkenkrabber zou bouwen. In Manhattan werden tegelijkertijd verschillende hoge gebouwen gebouwd in Art Deco-stijl, zoals de Empire State Building en de Chrysler Building. Toch is er op de schilderijen van New Yorkse schilder Edward Hopper geen wolkenkrabber te zien. Hopper schilderde het dagelijks leven in ‘de oude stad’.

New York

Hopper’s New York lijkt nauwelijks op de ‘City that never sleeps’ vol leven en vooruitgang. Nee, in Hopper’s schilderijen domineert rust. Een vrouw bij het raam, twee mensen op kantoor of een man bij een winkel. De lege werken van Hopper tonen de eenzame kant van het stadsleven. Ook zijn beroemdste schilderij Nighthawks ademt een gevoel van moedeloosheid.

Hopper schilderde Nighthawks in 1942. Na de aanval op Pearl Harbour waren de Verenigde Staten betrokken bij de Tweede Wereldoorlog. In de avonden was het in New York daarom verboden om fel licht te schijnen. In het donker was de stad beter beschermd tegen luchtaanvallen en bombardementen. Het felverlichte café in de donkere stad is een fantasie van Hopper. Het contrast tussen de donkere omgeving en het felverlichte café waar mensen niet met elkaar lijken te praten, versterkt het gevoel van uitzichtloosheid. Terwijl de Amerikaanse soldaten vechten in Europa en Azië, hopen de achterblijvers dat alles snel weer normaal wordt.

Theater

Jarenlang hebben mensen gezocht naar de locatie van de bar uit Nighthawks in New York. Hoewel verschillende gebouwen zijn genoemd, lijkt het schilderij geen bestaande locatie te zijn. Het schilderij ziet er uit als een film noir. Hoe laat zou het zijn? Na middernacht of ‘s ochtends heel vroeg? De koffiemokken suggereren het laatste, maar waarom draagt de vrouw dan een rode avondjurk?

Uit deze filmische setting blijkt de liefde van Edward Hopper voor het theater. Hopper bezocht graag bioscopen en theaters in New York. Verschillende schilderijen tonen het Sheridan theater in Greenwich Village. Ook in deze schilderijen zien we geen volle zalen, maar vooral eenzame personen die in het theater afleiding zoeken voor hun eigen ongeluk.

Greenwich Village

Tientallen schilderijen maakte Hopper van zijn thuisstad New York. Hij schilderde de bruggen over de East River en kantoren in de stad. Maar het liefst schilderde hij Greenwich Village, een dorp in de grote stad. Huizen van rode bakstenen, winkeltjes op een straathoek, de plekken uit Hopper’s schilderijen zijn nog steeds te vinden.

Hopper had zijn atelier bij Washington Square Park, aan de rand van Greenwich Village. Langzaam zag hij hier de karakteristieke 19e eeuwse gebouwen van rode bakstenen verdwijnen. Vanuit zijn atelier schilderde hij de nieuwbouw op het plein en de veranderende daken. Langzaam zag hij zo de oude straten van New York verdwijnen.

Het New York van Edward Hopper is een trip down memory lane. Uit de werken spreekt de liefde voor de rode bakstenen huizen en de kleinschalige winkeltjes. Hij laat in zijn schilderijen de bewoners zien, die niet meekunnen of niet willen in het moderniteit van wolkenkrabbers en wereldoorlogen. Eenzaam blijven ze achter…