De Opéra Garnier was het middelpunt van het sociale leven in Parijs. Welgestelde Parijzenaars kwamen naar het theater voor vermaak, maar ook om gezien te worden. Als een voyeur schilderde Mary Cassatt de toeschouwers in de loges. Kijkt u mee?
De absintdrinkster van Degas of de bardame van Manet tonen het leven van de impressionist. Schilderen en drinken. De kroeg was een belangrijke plaats voor ontmoetingen, uitwisselen van ideeën en onuitputtelijke bron van inspiratie. De cafés en danszalen rondom Montmartre groeiden uit het middelpunt van de moderne schilderkunst.
Edgar Degas – de Absintdrinkster
Edouard Manet – Een bar in de Folies-Bergère
Opera
Vrouwelijke impressionisten als Berthe Morisot of Mary Cassatt vielen hierdoor buiten het artistieke leven. Het café was geen plek voor een gerespecteerde vrouw, maar het domein van meisjes van plezier. Het zou hun reputatie erg geschaad hebben als ze zich in bars zouden vertonen. Op de schilderijen van Morisot en Cassatt staan daarom geen vrolijke drinkers, maar meestal huiselijke taferelen.
Maar als in 1875 de glamoureuze Opéra Garnier zijn deuren opent, ziet Mary Cassatt toch een mogelijkheid om aan het sociale leven deel te nemen. Uitgedost in een weelderige jurk en met een toneelkijker in de hand was de opera dé plek voor de moderne vrouw.
Omkering
Al snel groeit de Opera uit tot een belangrijk thema in de schilderijen van Cassatt. Ze schildert niet de danseresjes zoals Degas, maar de duur geklede mannen en vrouwen in de loges. Veel bezoekers kwamen namelijk niet naar de Opéra voor de voorstellingen, maar voor de sociale ontmoetingen. Rondom de voorstellingen waren de foyers daarom drukbezocht.
De echte rijkelui hadden in de Opéra Garnier hun eigen loge. Ze konden hier mensen ontvangen om samen naar de voorstelling te kijken. Bovendien was het symbool van status om een grote en centrale loge in de zaal te hebben.
In de loge
Cassatt’s “In de loge” toont het spel van kijken en bekeken worden. We zien hoe een vrouw haar toneelkijker gebruikt om op zoek te gaan naar andere mensen in het publiek. Maar op de achtergrond zien we dat ze zelf ook bekeken wordt! De toneelkijkers zijn niet gericht op het toneel, maar worden vooral gebuikt om in de zaal te gluren.
Door het schilderij van Cassatt te bekijken, word je zelf ook een voyeur in de opera. Cassatt maakt je zo onderdeel van het schilderij. Zo is het zelfs in 2022 even mogelijk om je bezoeker van de 19e eeuwse Opéra Garnier te wanen!
Lees ook de andere artikelen over de Opéra Garnier:
– de Dans van Carpeaux overleefde een Inktpot
– de Danseresjes van Edgar Degas
Meer vrouwelijke kunstenaars:
Judy Chicago dineert met vrouwelijke eregasten
Sofonisba Anguissola: Koningin van het portret
Eindelijk erkenning voor boerenvrouwen van Suze Robertson
Ontdek de magische tarottuin van Niki de Saint Phalle
Paula Rego doorbrak het taboe rondom abortus
Niemand schilderde zo snel als Elisabetta Sirani
Rosa Bonheur: Kunstschilder met een eigen Dierentuin!
Tip: Max Beckmann-tentoonstelling ‘Departure’ in München vanaf 26 November in Pinakothek der Moderne
De Opera Garnier in Parijs is te bezoeken, ook zonder voorstelling. Gewoon in de ochtend of middag. Het is een prachtig, overdadig versierd gebouw, een bezoek meer dan waard. Tickets zijn online te reserveren op de website van Opera Garnier.