Marie Bashkirtseff en het atelier van de Académie Julian
De Académie Julian was de eerste kunstenaarsschool waar vrouwen naakten mochten schilderijen. Marie Bashkirtseff had na haar opleiding op de Académie Julian veel succes op de salon. In haar dagboek schreef ze over haar ervaringen als vrouwelijke kunstenaar.
Jaarlijks probeerden getalenteerde jonge kunstenaars toegang te krijgen tot de prestigieuze École des Beaux Arts. Alleen de allerbeste kandidaten werden toegelaten. Andere jonge kunstenaars waren aangewezen op de vele privéscholen van Parijs. In 1868 richtte kunstenaar Rodolphe Julian een nieuwe kunstopleiding op. Hij nam beroemde academische kunstenaars zoals William Bouguereau en Jean-Paul Laurens in dienst, waardoor zijn school al snel veel aanzien had.
Vrouwelijke kunstenaars
Vrouwelijke kunstenaars waren niet welkom binnen de École des Beaux Arts. Maar in 1876 startte Julian’s vrouw Amélie Beaury-Saurel een vrouwenklas binnen de Académie Julian (schilderij boven het artikel). Hierdoor konden vrouwelijke kunstenaars voortaan ook een opleiding krijgen.
De Académie Julian bood vrouwelijke kunstenaars als eerste de kans om naaktmodellen te schilderen. Tegenwoordig lijkt dit misschien een detail, maar in de 19e eeuw stonden mythologische en historische schilderijen in het hoogste aanzien. Het bestuderen van de anatomie en het schilderen van naakten zorgde ervoor dat vrouwen ook dit soort onderwerpen konden schilderen.
Marie Bashkirtseff
De jonge Russische kunstenaar Marie Bashkirtseff was één van de vrouwelijke leerlingen aan de Académie Julian. Na de scheiding van haar ouders, reisde Bashkirtseff met haar rijke moeder door heel Europa. Ze schilderde in een vrij conventionele stijl en werkte veel samen met Jules Bastien-Lepage.
Al vanaf haar 20e exposeerde ze op de officiële salon. Ze kreeg in 1884 een eervolle vermelding voor een pastelportret van haar neef. Ook exposeerde ze een doek met kinderen uit een sloppenwijk in Parijs (de Ontmoeting). Het is een realistisch schilderij met veel detail, zoals het spoor van de stok of het verweerde leer van de tas.
Vroeg overleden
Hoewel de aandacht op de salon een schitterende start was van een carrière in de schilderkunst, zou Bashkirtseff niet veel tijd krijgen om te genieten van haar succes. Al op 25 jarige leeftijd overleed ze aan de gevolgen van tuberculose. Ze liet slechts een klein oeuvre achter.
De meeste roem vergaarde Marie Bashkirtseff dankzij de postume publicatie van haar dagboeken. Ze begon te schrijven toen ze 13 was en hield haar belevenissen bij tot vlakvoor haar dood. Het dagboek geeft een beeld van hoe jonge aristocratische vrouwen leefden eind 19e eeuw. Hoewel Barshkirtseff bij de eerste generatie vrouwen zit die een kunstopleiding kregen, laat het dagboek ook zien hoe lastig het was om als vrouw kunstenaar te zijn. Tot op de dag van vandaag worden vrouwen minder tentoongesteld dan mannen.
