Welke schatten liggen nog verborgen in dodenstad Saqqara?

Afgelopen jaar vonden Egyptische archeologen honderden sarcofagen in de dodenstad Saqqara. Het gravencomplex van Saqqara wordt gedomineerd door de trappiramide van farao Djoser. Maar aan de randen van het gebied worden nog steeds nieuwe ontdekkingen gedaan!

Djoser regeerde Egypte ruim 4500 jaar geleden (±2650 vChr). Hij was de eerste farao van de derde dynastie en verplaatste de hoofdstad van het land naar Memphis. Vroege Egyptische koningen lieten zich begraven in Mastaba’s, langwerpige bouwwerken van steen. Djoser was echter de eerste farao die een piramide liet bouwen.

Djoser

Djoser’s piramide bestaat uit een stapeling van 6 mastaba’s op elkaar, waardoor een soort trapvorm ontstond. Onder de piramide ligt een netwerk van gangen en kamers, waarin de farao en zijn familie werd begraven. Mummificatie was voor de Egyptenaren belangrijk, omdat behoud van het lichaam een leven na de dood garandeerde.

De rest van het complex rondom de piramide was gebouwd volgens de voorschriften van het Sed festival. Tijdens deze viering moest de farao laten zien dat hij nog steeds de kracht had om het land te besturen. Een farao vierde zijn eerste Sed festival in het 30e regeringsjaar, omdat 30 jaar gelijk stond aan een generatie. Het festival werd daarna om de drie jaar herhaald.

Afbeeldingen van het sed festival, waarin Horus de farao een hanger geeft.

Sed Festival

Het Sed festival bestond uit een reeks rituelen, die de revitalisering van de farao en de eenwording van Egypte vertegenwoordigden. In een open ruimte tussen twee rijen heiligdommen moest de farao vier keer een rituele race lopen met de kronen van boven-Egypte en beneden-Egypte op zijn hoofd. Ook moest de farao met de hulp van priesters een houten pilaar optillen. De rituelen toonden de kracht en de macht van de farao.

Djoser liet het terrein voor het Sed festival naast zijn pyramide bouwen. Hierdoor zou hij ook na zijn dood het Sed festival kunnen blijven vieren. Het was dus een symbool voor zijn eeuwigdurende invloed.

Necropolis

De architect van de majestueuze piramide van Djoser, Imhotep, is nog eeuwenlang beroemd gebleven. In de Ptolomeïsche tijd werd Imhotep zelfs gezien als god van de geneeskunde, de kennis en het schrijven. Mede door de piramide van Djoser bleef Saqqara nog duizenden jaren een belangrijke begraafplaats.

Farao’s uit de 5e en 6e dynastie lieten in Saqqara ook piramides bouwen. Zij kozen echter niet voor een massieve binnenkant, maar een binnenkant van puin. Hierdoor zijn deze piramide’s tegenwoordig vaak in een slechte staat. De binnenkant van de piramide van farao Oenas heeft echter nog kamers versierd met teksten en sterren aan het plafond.

Bubasteion

Nadat het nabijgelegen Memphis zijn status als hoofdstad van het rijk verloor, werden de farao’s niet langer in Saqqara begraven. Toch bleef Saqqara een belangrijke necropolis voor hoge ambtenaren en priesters. De vondsten van afgelopen jaar zijn waarschijnlijk uit de laatste Egyptische tijd of de Griekse (Ptolemeïsche) tijd (600-30 v. Chr.).

De sarcofagen werden gevonden in een gebied dat bekend staat als het Bubasteion. Hier werden dode dieren geofferd aan Bastet, godin van de vruchtbaarheid. Omdat Bastet het uiterlijk van een kat heeft, werden vooral gemummificeerde katten aan haar geofferd. Afgelopen jaar zijn weer honderden kattenmummies ontdekt, waaronder zelfs een mummy van een leeuwenwelpje.

Recente vondsten in het Bubasteion

Lange tijd hebben archeologen zich gericht op het onderzoek naar de piramide van Djoser en andere piramides in het gebied. Maar de afgelopen tijd is er meer aandacht gekomen voor de moderne graven, waar dus ook het Busbasteion tot behoord. De vele nieuwe sarcofagen komen ook uit dit gebied.

Egyptische archeologen hebben laten weten dat er nog veel meer vondsten zijn gedaan, waar later meer over bekend zal worden gemaakt. Het onderzoek naar tombes en mummies kan maanden in beslag nemen. Meer weten over dit proces? Netflix bracht recent een documentaire uit over de opgravingen bij Saqqara (Secrets of the Saqqara Tomb).