UNESCO maakte deze maand bekend dat de ruïnes van Babylon officieel tot werelderfgoed zijn verklaard. De wereldberoemde stad is bekend van de toren van Babel, de hangende tuinen en de helderblauwe Ishtar-poort. Hoe heeft Babylon er uit gezien? En waarom heeft het zo lang geduurd voordat deze plek werelderfgoed werd?
Rond 600 voor Christus groeide Babylon uit tot het machtigste rijk in het Midden-Oosten. In de Bijbel staat beschreven hoe Koning Nebukadnezar II zijn rijk uitbreidde en de joden verjoeg uit de tempel van Jeruzalem (2. Koningen, Jeremia). In eigen land herbouwde hij Babylon met roemruchtige gebouwen zoals de Toren van Babel, de Ishtar Poort en de Hangende Tuinen. Deze terrasgewijs aangelegde tuin met een ingenieus irrigatiesysteem was een van de 7 wereldwonderen. Al zijn archeologen er nog steeds over uit waar de tuinen precies geweest moeten zijn.
Ishtarpoort
De binnenstad van Babylon was ommuurd en had 8 monumentale toegangspoorten. De Ishtarpoort lag het dichtst bij het koninklijk paleis en was versierd met blauw geglazuurde tegels. Op de poort stonden draken, stieren en leeuwen afgebeeld als symbool voor de goden Marduk, Adad en Ishtar. Aan het begin van de 19e eeuw werd de poort opgegraven door Robert Koldewey en overgebracht naar het Pergamonmuseum in Berlijn.
De Ishtarpoort was de belangrijkste poort van de stad en werd jaarlijks gebruikt voor de Nieuwjaarsprocessie. Een processieweg die bijna een kilometer lang was, leidde naar de Ishtarpoort. Deze processieweg was ook rijkelijk gedecoreerd met leeuwen en blauwe tegels. Ook deze leeuwen zijn in musea over de hele wereld terecht gekomen in onder andere het Istanbul Archeologisch Museum, de Ny Carlsberg Glyptotek in Kopenhagen, het Louvre in Parijs, het Egyptisch Museum in München en het Kunsthistorisch Museum in Wenen.
De Toren van Babel
Het meest indrukwekkende bouwwerk van Babylon was de Etemenanki tempeltoren (ziggoerat), die opgericht werd voor de god Marduk. Het bouwwerk was een terrasvormig bouwwerk dat 91 meter hoog moet zijn geweest. Waarschijnlijk is deze tempeltoren de inspiratie geweest voor het Bijbelse verhaal van de toren van Babel, waarin de mens probeert een toren naar de hemel te bouwen.
Van de Etemenanki zijn helaas alleen funderingen bewaard gebleven. De ziggoerat van de stad Ur is wel goed bewaard gebleven en geeft een idee hoe de toren van Babel er uit moet hebben gezien. Al is de ziggoerat van Ur met 30 meter veel minder hoog dan de Etemenanki van Babylon geweest moet zijn. Recent heeft het Royal Ontario Museum een 3D animatie van Babylon laten maken waarin de Etemenanki goed te zien is:
UNESCO Werelderfgoed
Na dit indrukwekkende overzicht van de Toren van Babel, de Hangende Tuinen en de Ishtarpoort vraagt u zich misschien af waarom Babylon nu pas werelderfgoed is geworden. Tijdens het regime van Saddam Hoessein zijn er meerdere aanvragen bij UNESCO gedaan, maar deze zijn allemaal afgewezen. Hoessein heeft in de jaren 80 een groot project gestart om Babylon in oude glorie te herstellen. Nadat de Duitsers in de jaren 30 alle mooie stukken hadden geroofd, was er weinig meer van de ruïnes te zien.
Saddam Hoessein heeft daarom met moderne bakstenen de stadsmuren van Babylon weer laten opbouwen en een kopie van de Ishtarpoort geplaatst. Hierbij hebben de Iraqi’s weinig ontzag gehad voor de oude ruïnes en zijn mogelijk veel resten vernietigd. Bovendien liet Hoessein een groot paleis op de ruïne bouwen, zodat hij zelf kon uitkijken over Babylon. UNESCO vond dat van een belangrijke archeologische plaats zo een pretpark werd gemaakt en dat er geen goede conservering plaatsvond. Daarom werd besloten Babylon lange tijd geen werelderfgoed te maken. Pas nu Saddam Hoessein weg is en de oorlog voorbij is, heeft de UNESCO alsnog besloten de titel toe te kennen. De komende jaren zullen archeologen proberen de resten van Babylon in kaart te brengen en opnieuw zichtbaar te maken voor toeristen.
Fijn stukje Jeroen. Het inspireert me om er meer van te gaan lezen. Opvallend, voor mij dan, is de verre naamverwantschap tussen die van mijn familie, Coldewijn, en de archeoloog -denk ik- Robert Koldewey.