Claude Monet creëerde in Giverny een klein paradijs in zijn achtertuin. Hij legde een vijver aan vol met waterlelies, hangende wilgentakken en een Japanse brug. Monet’s tuin diende als inspiratiebron voor honderden schilderijen. Giverny is daarom tegenwoordig één van de meest bezochte plaatsen van Normandië. Maar als het aan zijn buren had gelegen, was de tuin er nooit gekomen….
In 1883 kocht Monet een huis in Giverny, een dorpje met 279 inwoners op de rechteroever van Seine. Het was een afgelegen plek, ver van de spoorlijn tussen Parijs en Le Havre. Monet zocht een huis buiten de stad, waar hij de natuur kon schilderen. Monet werd op slag verliefd op de bloesem van de fruitbomen in de tuin en kocht de plek. Hij zou er blijven wonen tot aan zijn dood in 1926.
In de eerste weken na zijn komst was er veel te regelen. De kinderen moest naar school in het nabijgelegen Vernon en hij maakte een atelier van een schuurtje in de tuin. Maar al snel kreeg Monet tijd om de omgeving te verkennen. Hij schilderde het dorpje Vernon, de Seine en de akkers in de omgeving. Hij leidde zo een onbekommerd bestaan ver van Parijs. De eerste beschrijvingen van Monet’s huis in Giverny door journalisten en schrijvers dateren pas van rond 1900. Het laat zien hoe lang Monet met rust is gelaten, want hij woonde er toen al 15 jaar.
De Tuin van Giverny
Claude Monet was dol op tuinieren en spendeerde veel tijd aan de aanleg en het onderhoud van zijn tuin. Toen hij in 1893 een extra stuk grond kon krijgen, besloot hij een vijver aan te leggen om waterlelies te planten. Waterlelies komen uit tropische landen en waren eind 19e eeuw nog erg zeldzaam in Europa. Monet creëerde de vijver specifiek voor deze exotische planten.
Voor de vijver liet hij de naburige Epte rivier omleggen. Door de rivier door zijn tuin te laten lopen, kon hij het land onder water zetten. De lokale boeren kwamen hier tegen in protest. Ze waren wantrouwig vanwege deze vreemde waterplanten en waren bang dat de waterlelies hun water zouden vergiftigen en hun vee zouden doden. Monet zette toch door, gesteund door de gemeenteraad.
de Japanse Brug
In 1894 maakte Monet het eerste schilderij van zijn nieuwe vijver. Het is een vrij klassiek beeld van een brug, die weerspiegelt in het water van de vijver. Deze brug, geïnspireerd op Japanse tuinen, zou een hoofdrol gaan spelen in serie schilderijen die hij maakte sinds 1899. De waterlelies in de vijver waren in de tussentijd gegroeid en de weerspiegeling van de brug is in de latere schilderijen nauwelijks nog zichtbaar.
Monet schilderde de Japanse brug in verschillende seizoenen, in verschillend weer en op verschillende momenten van de dag. Ondanks dat hij zijn ezel steeds op dezelfde plek plaatste, zag de brug er steeds weer anders uit. Monet probeerde de omstandigheden te vangen, die continu kunnen veranderen. Op dezelfde wijze schilderde hij een serie over de kathedraal van Rouen.
Waterlelies
In de schilderijen die Monet in zijn tuin maakte, ging de brug een steeds minder belangrijke rol spelen. Tussen 1901 en 1926 richtte hij zich vooral op de waterlelies en het spel van de weerspiegeling van de wilgen in het water. In totaal zijn er ruim 250 schilderijen van waterlelies bewaard gebleven.
Tussen 1914 en 1918 maakte Monet een serie van 8 gigantische doeken van zijn vijver (afbeeldingen bovenaan dit artikel). Deze serie van waterlelies liet hij na aan de Franse staat als monument voor de Eerste Wereldoorlog. De Fransen waren oorspronkelijk van plan een speciaal gebouw te maken voor de werken, maar hingen ze uiteindelijk op in de Orangerie. Hier zijn nu twee grote ovale zalen, waarin de bezoeker helemaal omringd wordt door Monet’s waterlelies.
In de laatste jaren van zijn leven kreeg Monet last van cataract en kon hij steeds minder zien. De waterlelies uit de jaren 20 zijn daarom een stuk abstracter en minder gedetailleerd dan eerdere schilderijen. De oogoperaties die Monet kreeg in 1923 worden soms ook als verklaring genoemd voor het vele gebruik van violet in zijn latere werken. Monet kon minder goed zien en dit veranderde zijn werk. Toch bleef hij waterlelies schilderen tot aan zijn dood in 1926. Zijn tuin bleef zijn favoriete plek tot het einde!
Vandaag de tuin van Monet zelf bezoeken?
Dat kan nu online via Google Maps – Street View
 |
Nadat hij twee schilderijen van Monet cadeau had gekregen, werd Monet door de bevriende Franse premier Georges Clemenceau aangemoedigd om een ambitieus werk te maken, waarin zijn geliefde motief van waterlelies de hoofdrol kon spelen. Acht monumentale rond gebogen muurpanelen zouden de beschouwer geheel moeten omgeven met atmosferische waterpartijen. Het resultaat wordt ook wel ‘De Sixtijnse Kapel van het impressionisme’ genoemd. Sinds 1927, het jaar na de dood van de grote meester, is de monumentale wandschildering te bewonderen in het toen net geopende Musée de l’Orangerie in de Tuilerieën in Parijs. Zie ook https://www.poster-en-kunstdrukken.nl/schilderijen/kunstenaar-claude-monet.html