Vanaf nu is De Vaandeldrager van Rembrandt van Rijn te zien in Nederland. De Nederlandse Staat, de Vereniging Rembrandt en het Rijksmuseum Fonds betalen mee aan de vraagprijs van 175 miljoen. Het topstuk gaat op toer door Nederland en komt daarna in het Rijksmuseum te hangen.

Het schilderij toont Rembrandt op zijn best. Het schitterende licht dat van linksboven op het gezicht van de man valt. De levendige houding waarbij hij de toeschouwer aankijkt en zijn lichaam is weggedraaid. Ook het contrast tussen de losse penseeltoets aan de randen en het detail in het gezicht en de kleding, geeft het werk extra dynamiek. Rembrandt maakt het portret zo krachtig en levensecht.

Rembrandt’s Vaandeldrager was eeuwenlang in bezit van de rijke bankiersfamilie de Rothschild. Ze kochten het uit de collectie van de Engelse koning George IV in 1840. Nu wil de familie het doek verkopen. Ook het Louvre was geïnteresseerd, maar ze konden de benodigde financiën niet bij elkaar krijgen. Hierdoor kan het nu naar Nederland komen.

Vaandeldrager

In de 17e eeuw waren vaandeldragers personen met aanzien. Ze waren derde in rang van de schutterij na de kapitein en de luitenant. Vaak staan ze daarom prominent afgebeeld op groepsportretten, zoals de Nachtwacht. Rembrandt schilderde de Vaandeldrager in 1636. Hij was net voor zichzelf begonnen, nadat hij vijf jaar lang portretten had geschilderd voor kunsthandelaar Hendrick Uylenburgh. Hij was op de top van zijn kunnen en maakte Bijbelse scenes en andere historiestukken.

Reclame?

Op Rembrandt’s schilderij lijkt geen echte Vaandeldrager te zijn geportretteerd. De Vaandeldrager lijkt erg op Rembrandt zelf! Kijk maar eens naar de overeenkomsten met een zelfportret uit hetzelfde jaar. Mogelijk heeft de Vaandeldrager gediend als reclame. Rembrandt had nog nooit voor de rijke schutterijen gewerkt en probeerde met dit portret zijn kunnen te demonstreren. Met succes, want in 1642 kreeg hij de opdracht voor de Nachtwacht!

Later in zijn carrière portretteerde Rembrandt nogmaals een Vaandeldrager. In 1654 schilderde hij de rijke Amsterdammer Floris Stoop in schutterij-tenue. In zijn hand heeft hij een vaandel en op zijn hoofd een dure baret met pluim. Het schilderij hangt tegenwoordig in het Metropolitan Museum in New York.

Navolgers

De Vaandeldrager was al in Rembrandt’s eigen tijd een groot succes. Er is een kopie van het schilderij bekend dat tegenwoordig in Burghley House hangt. Ook maakte Jacobus Adrianus Weiland een prent op basis van het schilderij. Ook hij zag in het werk een zelfportret van Rembrandt.

Minister van Engelshoven die betrokken is bij de aankoop, spreekt van een unieke mogelijkheid om het schilderij in publiek bezit te krijgen. De Vaandeldrager zal in alle provincies van Nederland tijdelijk worden getoond. Uiteindelijk zal het na restauratie een plek krijgen in de eregalerij van het Rijksmuseum.

Zie hieronder het tour-schema:

Mei 2022: Fries Museum in Leeuwarden
Juni 2022: Centraal Museum in Utrecht
Juli 2022: Stedelijk Museum Alkmaar
Augustus 2022: Drents Museum in Assen
September 2022: Kunstlinie in Almere
Oktober 2022: Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch
November 2022: Mauritshuis in Den Haag
December 2022: Rijksmuseum Twenthe in Enschede
Januari 2023: Museum Arnhem in Arnhem
Februari 2023: Zeeuws Museum in Middelburg
Maart 2023: Bonnefantenmuseum in Maastricht
April 2023: Groninger Museum in Groningen

Update 18-1-22: Vandaag is de eerste kamer akkoord gegaan met de aankoop van het schilderij. De aankoop zal nu binnen een maand definitief worden gemaakt!
Update 30-4-22: Tour-schema toegevoegd en intro aangepast