Heeft Coca Cola de kerstman ontworpen?

Vaak wordt gezegd dat de Coca Cola Company het uiterlijk van de kerstman heeft ontworpen. Maar is dit wel zo? Al tientallen jaren voor de eerste kerstman-advertenties van Coca Cola werd de kerstman getekend met een rode jas en een dikke buik. Wie bedacht de kerstman dan wel?

De kerstman als een cadeaubrenger ontstond in de 19e eeuw in Amerika uit kerkelijke en folklore tradities. De katholieke heilige Sint Nicolaas en het kinderfeest dat hierbij gevierd werd, was samen met de Nederlanders naar Amerika gekomen. In de Britse koloniën in de VS werd het feest van Sinterklaas samengevoegd met de Engelse volkstraditie van Vader Kerstmis. In 1773 wordt Sinterklaas daarom voor het eerst Santa Claus genoemd en wordt zijn feest gevierd tijdens kerstmis.

Hoe ziet Santa Claus eruit?

We kennen de Kerstman als een dikke man, met een witte baard in rode kleding met witte bontboorden. Hij draagt een dikke zwarte riem en reist met zijn arrenslee vanuit de Noordpool de wereld over samen met zijn elfjes. Toch was dit niet het eerste beeld van Santa Claus. Begin 19e eeuw zijn veel afbeeldingen nog gebaseerd op het bisschoppenuiterlijk. Ook bestaat er een versie waarin de kerstman eruit ziet als een Nederlandse schipper met een groene jas.

Wie ontwierp de kerstman?

De eerste tekenaar die de kerstman neerzette zoals we hem nu kennen was Thomas Nast rond 1880. Voor Harper’s weekly maakte Nast jarenlang tekeningen, waarin we Santa Claus zien met een dikke buik en een rode jas. Rond de eeuwwisseling werd dit ontwerp steeds vaker overgenomen en zien we vergelijkbare tekeningen van Santa terugkomen in advertenties. Nast bedacht ook dat Santa Claus op de noordpool woonde en tekende zijn elfen.

Sinds 1912 ging ook de Saturday Evening Post jaarlijks een afbeelding van de kerstman op hun voorpagina plaatsen. Ze huurden hiervoor J.C. Leyendecker en Norman Rockwell in. Vooral Rockwell heeft veel tekeningen van de kerstman gemaakt en gebruikte hiervoor in grote lijnen Nast’s ontwerp.

Wat had Coca Cola er dan mee te maken?

Het is een moderne fabel dat de Coca Cola Company het uiterlijk van de kerstman heeft bepaald. Sinds 1931 heeft Coca Cola jaarlijks advertenties waarin Santa Claus de hoofdrol speelt. Het bedrijf nam hiervoor tekenaar Haddon Sundblom in dienst, die zijn tekeningen baseerde op het beeld dat Nate en Rockwell al hadden neergezet.

De advertenties van Coca Cola werden populair en zorgde voor extra omzet tijdens de wintermaanden. Vooral bij jonge kinderen werd Coca Cola populairder dankzij de advertenties van Sundblom. Coca Cola bleef daarom de advertenties met Santa Claus produceren en maakte de campagnes ieder jaar groter. Coca Cola heeft daarom zeker bijgedragen aan het verspreiden van het beeld van de Kerstman, maar het ontwerp komt van Thomas Nast!

//Vensters wenst alle lezers geweldige feestdagen en gelukkig 2018!

Jeroen de Baaij

Jeroen de Baaij (1987) is kunstliefhebber, recensent en hoofdredacteur van KunstVensters online kunstmagazine (www.kunstvensters.com).

Dit vind je misschien ook leuk...

Geef een reactie

%d bloggers liken dit: