De paarden van George Stubbs zijn in Engeland zeer populair. In zijn eigen tijd werd op hem neergekeken, maar tegenwoordig leveren zijn schilderijen miljoenen euro’s op. George Stubbs liet Engeland via zijn schilderijen kennis maken met nieuw ontdekte wilde dieren. Waarom is hij buiten Engeland nauwelijks bekend?

In de 18e eeuw gold er een duidelijke hiërarchie in de schilderkunst. Bijbels, mythologische en historiekunst werden het hoogst aangeschreven. Daarna volgde de portretkunst, scenes uit het dagelijks leven en landschappen. Helemaal onderaan de lijst kwamen de dierenschilders en de stillevens. George Stubbs werd als paardenschilders in zijn eigen tijd dus gezien als een tweederangs kunstenaar.

Merries en Veulens

Toch raakte George Stubbs beroemd met doeken waarop merries en veulens staan afgebeeld. Tussen 1760 en 1770 maakte hij er waarschijnlijk meer dan tien. Zijn schilderijen tonen vaak groepen paarden in verschillende kleuren en leeftijden. De perfecte paarden staan in typische Engelse landschappen. Ze waren populair bij jagers. Veel schilderijen tonen daarom ook paarden met jachthonden. Of juist paarden die zelf worden aangevallen door wilde dieren zoals leeuwen.

Stubbs werkte veel in opdracht van jagers en paardenracers. Hij beeldde de opdrachtgevers dan uit met hun favoriete paard, zoals een racepaard met zijn trainer. De paarden hebben vaak korte staarten en een glimmende vacht, klaar om aan een race te beginnen.

Paardenspecialist

Stubbs was gespecialiseerd in paarden omdat hij ruim een jaar dissecties had uitgevoerd op paardenlijken. In een boerderij in Lincolnshire bestuurde hij zo de anatomie van het paard en bracht hierover een succesvol boek uit in 1766. De beschrijvingen in het boek ondersteunde hij met schetsen van eigen hand.

Vrijwel iedere Engelsman kent Stubbs’ schilderij van Whistlejacket, het racepaard van de Markies van Rockingham. Het werk is bijzonder omdat Stubbs ervoor koos geen achtergrond te schilderen. Ook schilderde hij een hele groep paarden van Rockingham, opnieuw zonder achtergrond. Door geen landschap op de achtergrond te tonen, krijgen de schilderijen de uitstraling van een portret. Stubbs maakte zo van dierenschilderijen portretten, een genre dat in zijn eigen tijd veel hoger aangeslagen werd.

Exotische Dieren

De 18e eeuw was de tijd van de ontdekkingsreizen. Vanwege zijn expertise als dierenschilder kreeg George Stubbs de opdracht om nieuw ontdekte dieren te schilderen. Zo schilderde hij in 1762 de zebra van Koningin Charlotte, die uit Zuid-Afrika was gehaald om in de tuin van Buckingham Palace te grazen. Later schilderde hij ook andere dieren die naar Engeland kwamen: een neushoorn, een yak en leeuwen.

Hoewel hij de dieren zelf nooit zag, schilderde Stubbs ook een kangoeroe en een dingo. Deze twee dieren werden tijdens de reizen van kapitein James Cook in Australië voor het eerst gezien. Stubbs baseerde zich op schetsen en beschrijvingen om de schilderijen te kunnen maken. Engeland maakte zo kennis met de kangoeroe via de schilderijen van Stubbs.

Dierenportretten

De dierenschilderijen van Stubbs werden zo populair dat hij in 1790 in dienst kwam van de Britse Prins, de latere koning, George IV. Hij schilderde in 1791 een ruiterportret en maakte daarnaast schilderijen van paarden, honden en andere dieren. Het was een ongekend succes voor een simpele paardenschilder. Stubbs liet zien dat je in elke genre kon excelleren!

Tegenwoordig zijn vrijwel al zijn belangrijke werken onderdeel van Engelse collecties. Schilderijen van Stubbs zijn hierdoor buiten Engeland nauwelijks te zien. Dit verklaart misschien waarom er buiten Engeland zo weinig aandacht is voor zijn werk.

Update februari 2020: Vanaf 20 februari toont het Mauritshuis de allereerste Nederlandse tentoonstelling over de legendarische Britse paardenschilder George Stubbs. Absoluut hoogtepunt van de tentoonstelling is het bovengenoemde levensgrote portret van het paard Whistlejacket, topstuk uit de National Gallery, Londen, dat voor het eerst naar het Europese vasteland komt.