Zwarte mensen zijn in de Europese kunst uit de Renaissance en de Barok een zeldzaamheid. Maar in de schilderijen van Paolo Veronese zijn opvallend vaak zwarte jongens te zien. Waarom schilderde Veronese zoveel zwarte jongens? Wie waren zij?

In het beroemde schilderij Feest in het huis van Levi schilderde Veronese een groot banket. Overal in het schilderij zijn zwarte jongens te zien in dezelfde roze kledij. De zwarte jongetjes lijken de gasten te bedienen, alsof ze als knechten in dienst zijn bij de gastheer.

Venetië

Veronese liet zich voor zijn schilderijen inspireren door zijn eigen omgeving. We zien op het schilderij van het Feest in het huis van Levi geen tafereel in Galilea, maar een rijke Venetiaanse portico. De gasten zijn uitgedost in de laatste Venetiaanse mode en niet in traditionele Arabische gewaden.

In het 16e eeuwse Venetië hadden veel rijke burgers tot slaaf gemaakten uit Afrika in dienst. De zwarte jongetjes in de schilderijen van Veronese laten dus Afrikaanse tot slaaf gemaakten zien. Hun exotische uiterlijk was een symbool van rijkdom. Meestal werden de jonge jongens daarom ook beter behandeld, dan bijvoorbeeld de plantagewerkers in Amerika.

Andere schilderijen van Veronese

Ook in andere schilderijen van Veronese zien we zwarte mannen in een dienende rol. De schilderijen van Veronese laten zien dat in de Venetiaanse samenleving veel ongelijkheid bestond. Naast zwarte jongens zijn ook andere kinderen als knechten afgebeeld in het schilderij van het Feest in huis van Simon de Farizeeër.

Ook in de Redding van Mozes is een zwarte man als bediende te zien. Het schilderij toont hoe Mozes werd gered door de dochter van de farao. Om de status van het hof te laten zien, neemt Veronese ook een dwerg op in de compositie. Net als de zwarte bedienden was een dwerg als hofnar een symbool van status van veel Europese machthebbers.

Vittore Carpaccio

Hoewel Afrikaanse bedienden op schilderijen meestal als slaven worden beschouwd, is dat niet altijd terecht. In Venetië waren ook veel bevrijde Afrikanen aan het werk, die zelf slaaf waren geweest of wiens ouders als slaaf hadden gewerkt. Veel gondeliers waren vrije zwarte mensen. De zwarte gondeliers op twee beroemde Venetiaanse schilderijen van Vittore Carpaccio zijn hier waarschijnlijk een goed voorbeeld van.

Zeker is in ieder geval dat Venetië vanwege de handelsroutes naar Afrika en Azië veel multicultureler is geweest, dan veel andere Europese steden in de 16e eeuw. Waarin niet iedere zwarte man ook per definitie als slaaf werkte.