In de Middeleeuwen geloofden mensen dat de eenhoorn echt bestond. Schitterende series wandtapijten vierden zijn schoonheid en kracht, die alleen getemd kon worden door een maagd.
In de Middeleeuwen leefden mensen vaak hun hele leven in dezelfde stad. Er bestonden geen dierentuinen of films. Een olifant was voor een Middeleeuwer dus even magisch als een eenhoorn. Veel mensen dachten dat eenhoorns bestonden, dankzij verhalen, afbeeldingen en hoorns. De hoorns waren meestal van de narwal, maar werden verkocht als eenhoornhoorns.
Wandtapijten
In het Met Cloisters Museum in New York is een serie van zeven wandtapijten te zien over de jacht op de eenhoorn te zien. Middeleeuwers dachten dat de hoorn het vermogen had om gif te detecteren. Men geloofde ook dat de hoorn fungeerde als afrodisiacum of als bleekmiddel voor tanden wanneer hij tot poeder werd vermalen.
In de wandtapijten is de eenhoorn het slachtoffer van een groot jachttafereel. Jagers en honden komen het dier op spoor, maar het dier verzet zich fel. Eenhoorns waren sterk en snel. Ze konden olifanten verslaan en waren nauwelijks te vangen. Op de tapijten zien we zijn verzet. Alleen een maagdelijke vrouw zou een eenhoorn kunnen temmen.
Helaas is het tapijt in de Met Cloister serie met deze scene ernstig beschadigd geraakt. Maar een gloednieuwe versie is te zien in Stirling Castle bij Glasgow. Met ouderwetse technieken maakten ze de tapijten na, omdat hier waarschijnlijk dezelfde serie heeft gehangen. Het was gebruikelijk in de Middeleeuwen dat op basis van dezelfde tekeningen (kartons) meerdere tapijten werden geweven.
Jezus
In veel Middeleeuwse tekeningen werd daarom een maagd gebruikt om een eenhoorn te lokken. De eenhoorn wordt vaak afgebeeld op schoot bij de maagd. Ook op de wandtapijten kunnen de jagers het beest pas vangen, nadat de maagd het beest heeft gerustgesteld.
De eenhoorn is zo ook een allegorie voor de dood van Christus. Net als bij de kruisiging van Christus wordt de eenhoorn gevangen en gedood. Het bloed uit zijn wonden doet denken aan het offer van Christus. De maagd staat symbool voor Maria en draagt daarom blauwe kleding.
Vrouw en de Eenhoorn
De maagd en de eenhoorn komen ook terug in een tweede beroemde serie wandtapijten, tegenwoordig te zien in het Musée de Cluny in Parijs. Op de rode tapijten zijn de vijf zintuigen afgebeeld. Op het tapijt dat staat voor “Gevoel” raakt de vrouwe de hoorn aan. Bij “Smaak” eet een aap een snoepje. Op het tapijt over “Reuk” ruikt de aap aan een bloem. Bij “Gehoor” luisteren de dieren de muziek ben bij “Zicht” kijkt de eenhoorn in een spiegel.
Op het zesde doek uit de serie met als titel “Voor mijn enige verlangen” is een groot raadsel. We zien de vrouw voor een blauwe tent met om haar heen de leeuw en de eenhoorn. Zou het doek staan voor de maagdelijkheid van de vrouw? Of beeldt het een zesde zintuig uit, zoals geloof of begrip? We zullen het waarschijnlijk nooit weten!
Leuk onderwerp wat me inspireert.