Canon van de Moderne Kunst: Georgia O’Keeffe

Canon van de Moderne Kunst – Venster 37
In de Canon van Moderne Kunst geeft Vensters een overzicht van de 50 moderne kunstwerken die iedereen zou moeten kennen. 50 schilderijen, beelden, foto’s, objecten van 50 verschillende artiesten die je nooit meer mag vergeten. Vandaag venster 37: Cow skull: red, white and blue van Georgia O’Keeffe.

“Cow Skull: Red, White and Blue” is een iconische werk van het Amerikaanse modernisme. De Amerikaanse kunst was jarenlang een afgeleide van wat er in Europa gebeurde en aan het begin van de 20e eeuw ontstond er een roep om een “Amerikaanse Stijl”. Hierop ontstond er een golf van Amerikaans realisme, gepropageerd door een New Yorkse groep schilders (Ashcan School), waarvan Edward Hopper (Venster 29) tegenwoordig de meest bekende exponent is.

Georgia O’Keeffe is een van de eerste echt Amerikaanse ‘modernisten’ die afscheid neemt van het realisme. In het werk “Cow Skull: Red, White and Blue” zien we de kleuren van de Amerikaanse vlag met op de voorgrond een schedel van een koe. De schedel komt van de woestijn van New Mexico en is dus een referentie naar de Amerikaanse binnenlanden. Sommige critici zien de vorm van het kruis dat de schedel heeft, als symbool voor de Amerikaanse christelijke achtergrond.

Het werk kan gezien worden als overgang van het realisme naar abstracte kunst in Amerika. De abstracte achtergrond, met de realistische voorgrond, combineert het oude met het nieuwe. Tijdens de tweede wereldoorlog zouden veel Europese kunstenaars naar Amerika verhuizen en dit zou een tweede golf van Amerikaanse moderne kunst stimuleren, die echt puur abstracte kunst gaan maken. Zij zouden voortborduren op het werk van Georgia O’Keeffe.

Georgia O’Keeffe werd op 15 november 1887 geboren in Sun Prairie, Wisconsin als tweede kind van een boerengezin. Al op haar tiende jaar wist ze dat ze kunstenaar wilde worden en dus nam ze al vroeg les van de plaatselijke aquarellisten Sara Mann. In 1905 verhuisde ze naar de grote stad en begon Georgia aan de School of the Art Institute of Chicago. Vervolgens nam ze in 1907 les bij William Chase bij de Art Students League in New York. Haar talent werd opgemerkt en in 1908 won ze prijs voor het beste stilleven van de Art Students League. Toch besloot ze hierna aan het werk te gaan als commerciële tekenaar, omdat ze het kunstenaarsvak te hoog gegrepen vond. Het duurde tot 1912 voordat ze weer eigen werk begon te maken, aangemoedigd door de kunsttheorie van Arthur Wesley Dow. Dow propageerde dat kunstenaars niet de werkelijkheid moesten schilderen, maar hun eigen composities moesten maken en harmonie moesten maken van kleuren, lijnen en vormen. O’Keeffe voelde zich hierdoor aangesproken en nam uiteindelijk ook les bij Dow. Via fotografe Anita Pollitzer kwamen een aantal houtskooltekeningen van O’Keeffe bij Alfred Stieglitz terecht. Stieglitz was succesvol fotograaf en had zijn eigen galerie. Hij besloot de werken hier tentoon te stellen.

O’Keeffe begon vervolgens met Stieglitz te corresponderen en liet zich overhalen om weer naar New York te komen. Ondanks dat hij 23 jaar ouder was, begonnen de twee al snel een relatie, die uiteindelijk leidde tot een huwelijk in 1924. Via Stieglitz kwam O’Keeffe in aanraking met de Amerikaanse modernisten van die tijd en kreeg ze de mogelijkheid om jaarlijks te exposeren. Ze maakte schilderijen van de stad New York en halverwege de jaren 20 begon ze close-up schilderijen van bloemen en andere natuurlijke vormen te maken. Ze was ondertussen uitgegroeid tot de meest bekende vrouwelijke kunstenaar van Amerika. In 1929 bracht ze de zomer door in New Mexico. In de droge woestijn vond ze nieuwe inspiratie en de botten en vlakten kwamen terug op haar schilderijen. Sindsdien ging ze iedere zomer terug naar New Mexico en uiteindelijk ging ze er grote delen van het jaar wonen. Haar beroemdheid leidde uiteindelijk tot twee grote overzichtstentoonstelling in Chicago (Art Institute, 1943) en New York (MoMA, 1946). Ze werkte tot op hoge leeftijd. Pas toen op haar 84e macula degeneratie werd vastgesteld, stopte ze met schilderen. Tekenen bleef ze nog veel langer doen. Uiteindelijk overleed ze op 98e jarige leeftijd in 1986 in haar geliefde New Mexico.

In Nederland zijn er op dit moment geen musea die werk van Georgia O’Keeffe tentoonstellen. Het overgrote deel van de werken van O’Keeffe hangen in de Verenigde Staten, onder meer in het Metropolitan Museum of Art en het Whithey Museum in New York. O’Keeffe heeft haar eigen museum in Santa Fe, New Mexico.