Canon van de Moderne Kunst: Di Chirico

Canon van de Moderne Kunst – Venster 21
In de Canon van Moderne Kunst geeft Vensters een overzicht van de 50 moderne kunstwerken die iedereen zou moeten kennen. 50 schilderijen, beelden, foto’s, objecten van 50 verschillende artiesten die je nooit meer mag vergeten. Vandaag venster 21: Hector en Andromache van Giorgio di Chirico.

Na de heftige beweging en dynamiek in de schilderijen van de Italiaanse futuristen als Giacomo Balla (Venster 14) en Umberto Boccioni (Venster 17) ontstond er in Italie een kunstrichting waarin de mysterieuze stilte centraal stond, de metafysische kunst van Giorgio di Chirico.

In de metafysische kunst wordt veel gebruik gemaakt van verwijzingen naar de klassieken en de renaissance. De klassieke vormen worden echter omgezet in heldere kleuren en grote contrasten waardoor een soort onwerkelijke leegte ontstond die gespannen aanvoelt.

Kijk eens naar Hector en Andromache uit 1917. Alleen al het landschap vaneen helder gele horizon (komt de zon op?) en onidentificeerbare blokken (gebouwen) gevem het doek een onheilspellende sfeer. Op de voorgrond staan de Trojaanse held Hector (links) en zijn vrouw Andromache. Het tweetal is een constante spanning tussen symmetrie en asymmetrie waardoor het werk een bijna abstracte waarde krijgt. Het werk kan hierdoor als voorloper worden gezien van het surrealisme. Afzonderlijke vormen zorgen samen voor een geheel, in dit geval de afbeelding van een mens. Het is eent trucje dat Dali later nog veel zou gebruiken.

Giogio di Chirico werd in 1888 geboren op Volos in Griekenland. Na kunstopleidingen in Athene en Florence, begon hij in 1906 aan de kunstacademie van Munchen. Hij leerde hij de Duitse kunstenaars en filosofen kennen die hij in een latere fase van zijn carriere zou gebruiken om zijn eigen werk te creeeren. In 1909 trok hij naar Italie waar hij onder meer in Milaan, Turijn en Florence verbleef. Het was tussen 1909 en 1911 dat Di Chirico geinspireerd raakte door de Italiaanse pleinen en symmetrische gebouwen. Thema’s die in zijn werk veel terug zouden keren. Toen Giorgio di Chirico in 1911 naar Parijs trok, zou hij bekendheid beginnen te verwerven bij het grote publiek. Kunsthandelaar Paul Guillaume nam hij onder zijn hoede en samen bouwden zij aan Di Chirico’s naam. Het zouden zijn meest succesvolle jaren als kunstenaar betekenen. In 1915 trok Di Chirico naar Italie om te vechten in de 1e wereldoorlog. Vanwege zijn zwakke gesteld werkte hij voornamelijk in ziekenhuizen in Ferrare en Rome.

Na de oorlog keerde Di Chirico zich abrupt af van de moderne kunst en richtte hij zich op oude stijlen en technieken. Na een classicistische periode waarin hij in de stijl van Raphael schilderde, zou hij zich definitief richtten op barokke kunstwerken in de stijl van Rubens en van Dyck. Toch zou met deze latere werken nooit meer de waardering krijgen als voor zijn metafysische schilderijen uit de periode 1910-1919. Giorgio di Chirico overleed in Rome in 1978. Di Chirico zou 90 jaar worden.

In Nederland zijn schilderijen van De Chirico te zien in het Boijmans van Beuningen in Rotterdam en het Kroller Moller Museum in Otterloo. In het buitenland zijn de grootste collecties van De Chirico te zien in Parijs (Centre Pompidou), Rome (Galleria Nazionale d’Arte Moderna) en New York (Museum of Modern Art).