Bruegel, Memling en Van Eyck in Parijs

Het nieuwe seizoen van tentoonstellingen in Parijs staat op het punt te beginnen. Met grote namen als Renoir, Titiaan en Rembrandt op het programma belooft het weer een mooie herfst te worden. Traditiegetrouw was het kleine museum Jacquemart André dit weekend de eerste die zijn deuren opende met een tentoonstelling van (vroege) Vlaamse meesters.

Het museum heeft de hoogtepunten van de Brukenthal collectie over de vloer. Deze verzameling was het eigendom van een hooggeplaatste Baron uit het Heilige Roomse Rijk en is tegenwoordig tentoongesteld in een Nationaal Museum in Roemenië. Nu het museum verbouwd wordt, was het mogelijk om de hoogtepunten tijdelijk uit te lenen aan Musée Jacquemart André in Parijs.

Brukenthal was een liefhebber van Vlaamse kunst en het is dan ook vooral dit deel van de collectie die deze dagen in Parijs te zien is. De tentoonstelling is thematisch ingedeeld waarbij het zwaartepunt ligt op de eerste paar zalen. Daar treffen we de belangrijkste werken van de tentoonstelling.

winterlandschap met vogels van pieter bruegel, de jongere

Al in de eerste zaal komen we zo de landschapskunst van Bruegel tegen. De catalogus richt zich vooral op een groot schilderij dat de moord op de onschuldigen toont in een sneeuwlandschap dat Bethlehem moet voorstellen. Maar ik word aangetrokken tot een kleiner werk waarop eveneens een sneeuwlandschap is afgebeeld, maar vele malen verfijnder.

Het werk waarvan er maar liefst 130 verschillende versies moeten bestaan, toont een dorpje langs een bevroren riviertje. De bewoners zijn allemaal op het ijs te vinden, terwijl de vogels allemaal op het land zijn neergedaald om voedsel te zoeken op het land. Even hoop ik vissen in de lucht te vinden om de verhuizing compleet te maken, maar dit blijft helaas achterwege.

In de volgende zalen komt de portretkunst van onder meer Memling en Van Eijck aanbod en is ondermeer het ‘Portet van een Man met de blauwe kaproen’ te zien. Dit werk werd lang toegeschreven aan Dürer, maar is tegenwoordig geïdentificeerd als een werk van Jan van Eyck. Het detail van dit kleine olieverf schilderij toont het ongekende meesterschap van Van Eyck.

De Man met de Blauwe Karpoen van Jan Van Eyck (links) en Ecce Homo van Titiaan (rechts).

Na dit sterke begin komt al snel de zwakte van de tentoonstelling aan het licht. Thema’s, stijlen en tijdperiodes beginnen dwars door elkaar te lopen. De enige connectie die de werken met elkaar hebben is dat ze allemaal uit de Brukenthal collectie komen. Iedere zaal is weliswaar thematisch in orde, de samenstellers zijn er niet in geslaagd om van de tentoonstelling een geheel te maken.

De tentoonstelling is dan ook vooral de moeite waard vanwege enkele topstukken die er te zien zoals werken van Titiaan, Memling, Bruegel en Van Eyck. Bovendien zijn er een  paar aardige schilderijtjes van Teniers en Jordaens en een matige Rubens op hout. Maar verder is het vooral een samenraapsel van losse werken die ze toevallig nog hadden liggen in Roemenië.

La Collection Brukenthal is nog te zien in het Parijse Musée Jacquemart André tot en met 10 januari 2009, daarna gaat de collectie weer terug naar het Brukenthal Museum in het Roemeense Sibiu.

Binnenkort bericht ik u over de andere tentoonstellingen die deze herfst in Parijs te zien zijn en komen de eerder genoemde Tititaan, Rembrandt en Renoir aan bod.