Leonardo Da Vinci: Meester en Leerling
Opeens is Leonardo da Vinci overal. Werken van uit zijn atelier duiken opeens op in musea en privéverzamelingen. Zo werd deze week bekend dat er een unieke kopie van de Mona Lisa in het Prado museum was gevonden. De kopie is misschien nog wel mooier dan het origineel vanwege de helderheid en de prachtige details! Maar mooie Mona is niet de enige Da Vinci die de laatste tijd opdook…
Da Vinci liefhebbers leven in opwindende tijden. Zo werd afgelopen maanden zijn schilderkunst bij elkaar gebracht in de National Gallery in Londen en wordt er nog altijd gezocht naar een verloren gewaande fresco in Florence. Deze week is er opnieuw volop Da Vinci nieuws. Zo werd woensdag de wereldpers gemeld dat er een unieke kopie van de Mona Lisa was gevonden in het Prado museum in Madrid.
Mona Lisa
Het lijkt een ongelooflijk verhaal. Een van de grootste musea ter wereld heeft al jarenlang een doek in de collectie zonder te weten dat het een vroege kopie van Leonardo da Vinci betreft. Toch is dat precies wat er gebeurd is in Madrid waar een kopie van de Mona Lisa ontdekte onder een donkere laag verf. Nou zijn er in de loop der jaren talloze kopieën gemaakt van de Mona Lisa, maar tot op heden was er geen bekend die zo oud was als deze. Er wordt verondersteld dat het doek werd geschilderd door een leerling van Leonardo da Vinci in het atelier van de grote meester. Dit zou betekenen dat het misschien wel tegelijk met het origineel is geschilderd.
Doordat een dikke laag zwarte verf de achtergrond bedekte, is het werk nooit op waarde geschat door het Prado. Maar nu het uitgebreid is gerestaureerd, blijkt het doek van unieke waarde voor onderzoekers naar het werk van Leonardo. Dit komt met name door de zeer matige staat waarin de originele Mona Lisa zich bevindt. Een verkleurde vernislaag geeft het werk een donkere waas die veel details onzichtbaar maakt. Restaurateurs durven de Mona Lisa echter nauwelijks aan te raken uit angst het verder te beschadigen.
De nu ontdekte vroege kopie maakt het mogelijk om een beter beeld te krijgen van het origineel. Zo zijn bijvoorbeeld het landschap op de achtergrond en de details van de kleding veel beter zichtbaar. Daarom zal het werk later dit jaar naar het Louvre worden gebracht om daar oog in oog met het origineel tentoongesteld te worden. Het is dan aan de bezoeker om te oordelen, welke is mooier?
La Bella Principessa
De Mona Lisa is niet de enige Da Vinci ontdekking van de afgelopen weken. National Geographic brengt deze maand het verhaal van ‘de Mooie Prinses’. In 1998 werd op een veiling het renaissance tekening verkocht voor 22.000 euro, nu wordt gedacht dat deze tekening weleens van Leonardo da Vinci kan zijn en is het miljoenen waard. Het is het wonderlijke verhaal van een bladzijde die uit een boek werd gescheurd.
De bewuste tekening werd gemaakt op Vellum, een soort perkament, rond 1490 voor het huwelijk van Bianca Sforza, het buitenechtelijke kind van de hertog van Milaan. De afgebeelde vrouw is Bianca Sforza zelf. Sforza trad in 1496 in het huwelijk met Galeazzo Sanseverino en hiervoor werd een weelderig boek samengesteld. Dit boek staat bekend onder de naam ‘Sforziade’ en is tegenwoordig te vinden in een bibliotheek in Polen. In dit boek ontbrak een pagina waarop logischer wijs een portret moet hebben gezeten. Onderzoek heeft nu uitgewezen dat de tekening inderdaad uit dit boek kwam.
De bewuste bladzijde is nu met talloze scans onderzocht zodat ook de onderliggende lagen zichtbaar worden en hierin lijken sommige experts de hand van Leonardo da Vinci te herkennen. Anderen spreken van een leerling van Da Vinci of toch tenminste iemand die zeer bekend was met zijn werk. De komende tijd zullen talloze experts zich over het werk buigen om tot een consensus te komen over de artiest die dit werk gemaakt moet hebben. Maar meester of leerling, het blijft een uniek en kwetsbaar portret met een bijzondere geschiedenis.
Op de kopie lijkt de dame een stuk jonger.
Bijzonder verhaal deze ontdekking. Het vreemde aan het verhaal vind ik wel dat het niet eerder ontdekt is eigenlijk.
Het andere schilderij is nu na restauratie inderdaad mooier dan het ‘origineel’. Toch wel opvallend dat de ogen en de glimlach net even anders zijn. Wat juist dat bijzondere is (de geheimzinnige glimlach) aan het Louvre schilderij.
Moest ineens denken aan een artikel over kunst, kunstvervalsing en Italiaanse maffia? Ik heb ergens ver weg de klok horen luiden, maar weet niet waar de klepel hangt, in de verste verte niet.
(in de veelheid van blogs toch maar even lid geworden, dan wordt ik via mijn mail op je lezenswaardige artikelen geattendeerd 😉
Hoe zouden die geniale mannen zelf denken over die opgewonden trendbekendheid die hun nu in een voor hen toaat onbekende wereld ten deel valt en gaat het eigenlijk nog wel over hen..of over hun materiële waarde?
En voor de Mona Lisa heeft niet eens een vrouw, maar het schandknaapje van da Vinci model gestaan….
Vanaf 1940 zijn er 4 meester vervalsers bekend.
Na voorbereiding van het matereaal duurde het ongeveer 3 uur om een branbd nieuwe van Gogh te maken; of, een da Vinci.
Die 4 moesten werken en geld verdienen.
Stel dat ze per jaar 10 “meesters” maakten; dat is 2.000 meesters die “ontdekt” zijn na 1945…..
De oorlog was trouwens een schimmig makende achtergrond om een de herkomst van een schilderij te verdonkeremanen.
Daarnaast kan je je afvragen:wat is het belangrijkste: de persoon van de schilder? Of zijn techniek, zijn zienswijze?
Als het dat laatste is, zijn de vervalsingen geen vervalsingen maar aanvullingen.
Een vervalser bestudeerde het leven en de manier van denken en werken van 64 meesters, en beheerste die.
net iets te gelikt, die kopie
Vaak maakten de experts blunders of fouten.Zo kan je bv van een spijkertje waarmee het linnen vastzit, een spectrum analyse maken.Dan weet je twee dingen: de samenstelling en of het ijzer een consistente massa was.
Aan de hand daarvan kan je niet precies leeftijd zeggen, maar wel of het 17de eeuw was of 20ste eeuw.
Met het linnen kan je ook een aardig eind komen.
Maar ik denk, dat de experts in een te hoge ivoren toren zitten.
Nog een reactie op de vondst van het portret van Bianca Sforza.
In een boek over het leven van Leonardo da Vinci stond tot mijn verbazing een houtskooltekening van Isabella D’este
die sprekend lijkt op de pas ontdekte La bella Prinzipezza. Volgens mij is het een en dezelfde persoon. Isabella kijkt alleen de andere kant op en is ouder, verder onmiskenbaar!!.