Tussen Kunst & Kitsch in Versailles

Lodewijk de 14e heeft een Amerikaanse indringer in zijn paleis. Het kasteel dat 300 jaar geleden onder de Zonnekoning uitgroeide tot een reusachtige residentie, is vier maanden lang het onderkomen van 17 kunstwerken van Jeff Koons. Het barokke Versailles krijgt een kitsch randje en dat wordt niet alom gewaardeerd.

Miljoenen mensen trekken ieder jaar naar dit kasteel vlak buiten Parijs om zich te vergapen aan de rijkdom. Immers wie naar Versailles gaat, komt voor de allure van het paleis van de Zonnekoning. Goudbeklede zalen met eeuwenoude meubels, prachtige tapijten en schilderijen van de Franse historie aan de muur. Natuurlijk afgesloten met een bezoek aan de wereldberoemde spiegelzaal.

Maar in deze herfst is het helemaal anders in het Franse kasteel net buiten Parijs. Onder het motto: Old meets New, worden midden in de oude appartementen van de Franse heersers beelden en andere werken van Jeff Koons tentoongesteld. De onvoorbereide bezoeker van Versailles zal verrast worden door moderne kunst in oude zalen.

Jeff Koons
Voor wie hem even vergeten is, Jeff Koons is een hedendaags beeldend kunstenaar die voornamelijk bekend staat om de banaliteit van zijn werken. Zijn werken zijn aanstootgevend, kleurrijk, zeg maar gewoon kitsch. Dit is natuurlijk een enorm contrast met de barokke grandeur van kasteel en geeft daardoor een verassend effect.

Het begint al als je aankomt bij het paleis, want midden op de voorplein staat ‘Balloon Flower’ opgesteld. Een kunstwerk in een soort fluorescerend geel dat lijkt te zijn gevouwen uit een enorme ballon, zoals clowns dat doen in het circus. Een vergelijkbaar werk is te vinden in de ontvangstzaal (Salon d’Hercule). Alleen is er nu een konijn ‘gevouwen’ in fluorescerend paars.

Verderop in de appartementen van de koning en de koningin zijn onder meer ‘Michael Jackson and Bubbles’, ‘Bear and Policeman’ en ‘Pink Panther’ te vinden. Beelden gemaakt van porselein of plastic waarvan de naam eigenlijk voor zich spreekt. Michael Jackson is uitgevoerd in porselein met goud en is misschien wel het toppunt van kitsch in deze hele tentoonstelling.

Kritiek
Dit wordt dan ook niet door iedere bezoeker even gewaardeerd. Een wat oudere dame trekt een zuinig mondje na een korte blik op Michael Jackson en loopt snel door zonder het beeld nog één blik waardig te gunnen. Ze wordt hierbij overigens nog mateloos gehinderd door een groep Japanners die met zijn allen wel graag Michael Jackson op de foto zetten.

Ook even verderop is het raak bij een werk waarop een aantal New Hoover stofzuigers te zien zijn die overbelicht worden door felle TL-buizen. Een Nederlandse toeriste roept door de zaal dat ze “die mooie schilderijen nu niet op de foto krijgt, door die stomme stofzuigers”. (Dit waren niet de letterlijke woorden, maar enig beschaafder taalgebruik is hier wel op zijn plaats.)

Een groepje tegenstanders van de tentoonstelling heeft een paar maanden voor de tentoonstelling nog geprobeerd alles tegen te houden met een handtekeningenactie. Ze spreken over ‘schending van het Nationaal erfgoed’. Maar ze kregen geen gehoor bij de overheid en dus zijn er nu 17 werken te zien in en rondom het paleis.

Jeff Koons zal het verder niet uitmaken. Hij behoort ondertussen tot de meest gewilde kunstenaars van dit moment. Vorig jaar zag hij voor een recordbedrag nog een werk van hem verkocht raken (24 miljoen dollar) en dit jaar zijn er 2 grote tentoonstellingen van zijn werk. Naast deze in Versailles, exposeert hij tegelijkertijd namelijk ook op het dak van het Metropolitan Museum in New York.

Wie overigens nog een bezoekje wil brengen aan het paleis om de tentoonstelling met eigen ogen te gaan bekijken moet opschieten. Jeff Koons – Versailles loopt nog tot en met 4 januari. Daarna zullen de gemoederen weer een beetje bedaren en kan de Zonnekoning weer rusten.

Jeff Koons – Versailles
Chateau de Versailles
t/m 4 januari 2009
RER C Versailles – Rive Gauche
Dagelijks van 9.00-17.30, maandags gesloten