De Sterrennacht van Vincent van Gogh is niet ’s nachts, maar overdag gemaakt! Vincent van Gogh schilderde de Sterrennacht op basis van het uitzicht in het psychiatrische ziekenhuis in Saint-Rémy-de-Provence. Hoe gebruikte Vincent van Gogh het Zuid-Franse landschap?
Nadat Vincent van Gogh zijn oor had afgesneden tijdens een ruzie met Paul Gauguin, liet hij zich vrijwillig opnemen in het psychiatrische ziekenhuis Saint-Paul-de-Mausole in Saint-Rémy-de-Provence. Binnen het klooster werd een extra kamer voor hem ingericht, die hij kon gebruiken als atelier. In totaal maakte hij 150 werken in het jaar dat hij in Saint-Rémy-de-Provence verbleef.
Uitzicht
In de eerste maanden na zijn aankomst verbleef Vincent van Gogh alleen op zijn kamer en binnen de tuin van het klooster. Hij kon zo tot rust komen. Vanuit zijn kamer had hij uitzicht op een ommuurd korenveld. Hij schilderde het veld in meerdere seizoenen, wisselende weersomstandigheden en verschillende tijden van de dag.
De korenvelden brachten hem terug naar de thematiek van boerenlandschappen. In zijn vroege werken in Nederland schilderde hij ook vooral boeren, waarvan de Aardappeleters het meest bekende voorbeeld is. De nieuwe schilderijen van de korenvelden gaven Van Gogh een kans te experimenteren met kleuren.
Cipressen
Van Gogh schilderde in de schilderijen vaak cipressen en korenvelden. De korenvelden deden hem denken aan de werken van Millet. Vooral in de maanden dat hij moest herstellen van crises en niet buiten kwam, kopieerde Van Gogh de prenten van Millet. Ze werden hem toegestuurd door zij broer Theo.
Naast de korenvelden, is ook de cipres kenmerkend voor de Zuid-Franse Provence. Van Gogh gebruikte de boom vooral om dieptewerking in zijn schilderijen de creëeren. De grote bomen doorbreken de horizon. Het kleurgebruik van Van Gogh versterkt dit effect: hoe feller het groen, het dichterbij de plant.
Sterrennacht
In juni 1889, een maand na zijn aankomst in St Remy, schilderde Vincent van Gogh zijn beroemde Sterrennacht. Het werk toont het landschap gezien vanuit zijn kamer. We herkennen de rechts oplopende horizon en het heuvelachtige landschap uit de korenvelden. Maar waar komt opeens de grote cipres en het dorp op de voorgrond vandaan?
Op de eerdere schilderijen vanuit zijn kamerraam zagen we een korenveld. In de Sterrennacht heeft van Gogh het korenveld vervangen voor het dorp en de cipres. Het schilderij toont dus niet Van Gogh’s werkelijke uitzicht. Hij verzon zelf de compositie op basis van schetsen die hij eerder had gemaakt. Hoewel het schilderij een nachttafereel is, maakte van Gogh het doek waarschijnlijk ook gewoon overdag. Hij schilderde het werk in meerdere sessies op basis van herinneringen aan de nacht.
Pendant
Na het schilderen van de Sterrennacht in 1889 schreef Vincent een brief aan zijn broer Theo. Hij schreef dat hij naast een studie van een sterrenhemel gelijktijdig een schilderij van een olijfboomgaard maakte. In dit (onderstaande) schilderij vond hij het daglicht een mooie aanvulling op de nacht.
Van Gogh schreef dat hij niet streefde naar “de fotografische en dwaze perfectie van sommige schilders”. Hij vond in zijn schilderijen een nieuwe ervaring van pure kleur en lineaire ritmes. Deze kenmerkende Van-Gogh-stijl met felle kleuren en speelse penseelstreken zou hij tot aan zijn dood blijven gebruiken.
Meer wereldberoemde kunstwerken:
Herken jij alle 100 spreekwoorden van Pieter Bruegel?
Géricault ging over lijken voor ‘het Vlot van de Medusa’
Hoe Rodin 200 beelden samenbracht in zijn Hellepoort
Nighthawks: Het New York van Edward Hopper
Waarom liet Francis Bacon de paus van Velazquez schreeuwen?
Waarom het impressionisme, het impressionisme heet
De Verborgen Verleidingen in de Tuin der Lusten van Jeroen Bosch
Salvador Dali was bang voor seks
Emanuel Leutze overdreef Washington’s overtocht over de Delaware
Hoe maak je van fruit en groente een gezicht?
Waar vind je de overweldigende natuur uit Friedrich’s Wandelaar?
Hitler’s Favoriete Schilderij: Het Geheimzinnige Dodeneiland
Dorothea Lange: Een Iconische Foto van Armoede
Bedankt voor het interessante artikel. Ik ga toevallig dit jaar een paar dagen naar St. Remy.