Medusa: Monster of #MeToo Slachtoffer?

Afgelopen maand werd in New York een beeld onthuld bij de rechtbank waar Harvey Weinstein veroordeeld werd voor seksueel misbruik. Het beeld gebruikt de mythe van Medusa om de woede van misbruikte vrouwen te tonen. In de Griekse mythologie werd Medusa onthoofd door Perseus, maar in het beeld zijn de rollen omgedraaid.

Medusa was een meisje in de tempel van Athene totdat ze werd verkracht door Poseidon. Athena strafte Medusa voor haar samenzijn met Poseidon door haar een monsterlijke kop van slangen te geven. Voortaan veranderde haar blik mensen in steen. Medusa werd zo gestraft voor een misdaad waarvan ze zelf het slachtoffer was.

Medusa

Het beeld van Medusa in New York is ontworpen door Luciano Garbati. Hij baseerde het werk op een beeld van Perseus dat in Florence te zien is in de Loggia dei Lanzi beeldengalerij. Het is het enige bronzen beeld in de Loggia.

In de Renaissance werd dit beeld van Perseus gemaakt in opdracht van de Medici’s als symbool van de onoverwinnelijkheid van Florence. Renaissance-kunstenaar Benvenuto Cellini beeldde Perseus uit als klassiek ideaalbeeld van de held die het kwaad overwint. Rondom het bronzen beeld van Perseus stonden beroemde marmeren beelden, zoals de David. Het paste bij de mythe van Medusa, alsof ze met haar blik al deze stenen beelden had gemaakt.

Perseus

Cellini’s beeld groeide uit tot een archetype van Perseus in de beeldhouwkunst. Latere kunstenaars zoals de Italiaanse beeldhouwer Canova en de Spaanse surrealist Dali spiegelden hun ontwerpen aan het beeld in Florence. Perseus wordt getoond met de helm van Hades, de sandalen van Hermes en in zijn rechterhand het zwaard van Zeus.

Luciano Garbati maakte met zijn sculptuur van Medusa een omkering van de eeuwenoude mythe. Het beeld werd door de #MeToo-beweging omarmd als symbool van de woede van de misbruikte vrouwen. Medusa was een slachtoffer van Poseidon, maar werd onterecht gezien als een monster en onthoofd door Perseus.

Kritiek

Toch is er ook kritiek op het beeld van Garbati. Critici vinden het vreemd dat een witte man, en niet een vrouw, het symbool van de #MeToo-beweging ontwerpt. Ook vragen mensen zich af waarom Medusa, als het beeld bedoeld was om over seksueel geweld te gaan, het hoofd van Perseus draagt en niet van Poseidon, haar verkrachter. En waarom is Medusa een lenig, klassiek mooi naaktfiguur terwijl ze wordt beschreven als een monster?

Garbati zelf reageert hierop door mensen er aan te herinneren dat hij het beeld al ontwierp in 2008. Hij probeerde de klassieke Griekse mythe om te draaien. Maar toen hij het beeld in 2008 ontwierp, had hij feminisme niet in gedachten. De #MeToo-beweging bestond nog niet eens. Zelf zegt hij: “Ik ben vereerd door het feit dat het beeld is gekozen als symbool.”