Vandaag is het 25 jaar geleden dat de enclave van Srebrenica viel. Ruim 8000 moslimmannen werden vermoord door de Bosnische-Serviërs. Nederlandse Dutchbat soldaten konden deze massamoord niet voorkomen. Kunstenaar Peter Koole maakt schilderijen over deze zwarte bladzijde in de Europese geschiedenis. Binnenkort zijn ze te zien in Rotterdam.
United in Loss: Srebrenica – Johannesburg is de pijnlijke tekst op een oranje T-Shirt. Op 11 juli 1995 viel de enclave Srebrenica, op 11 juli 2010 verloor het Nederlands elftal de finale op het WK voetbal. Peter Koole schilderde de oranjesupporters tussen de groene kisten, die door moslims in Srebrenica worden gedragen. 11 juli als verbinding tussen het verlies van een potje voetbal en een genocide. Hebben we wel genoeg aandacht voor Srebrenica?
Val van Srebrenica
Na het uiteenvallen van Joegoslavië riep Verenigde Naties Srebrenica uit tot veilige enclave binnen Bosnisch-Servisch gebied. Een internationale vredesmacht onder de vlag van de Verenigde Naties beschermde de burgerbevolking (met name de moslimminderheid). Nederlandse vredestroepen werden namens de VN uitgezonden en waren actief in het gebied.
Op 11 juli 1995 werd de enclave aangevallen door Bosnische-Serviërs. Onder leiding van generaal Ratko Mladic werden de vrouwen en kinderen in bussen afgevoerd. Ruim 8000 mannen werden de bergen in gedreven en vermoord. De Nederlanders konden niets toen tegen het geweld. Het is de grootste Europese genocide sinds de Tweede Wereldoorlog. In de schilderijen van Peter Koole zien we rouwende moslimvrouwen en de bussen waarin zij in veiligheid werden gebracht.
Laurenskerk
Maar Peter Koole’s werken richten zich vooral op de nasleep van de terreurdaad. Zo schildert hij de vrachtwachten met een grote vlag van Bosnië en Herzegovina die jaarlijks door Sarajevo rijdt. In de wagen liggen de stoffelijke resten van de Srebrenica-genocide die in het voorbije jaar zijn geïdentificeerd en nu worden herbegraven. Langs de kant van de weg staan overledenen die hun laatste eer bewijzen. Bosnië heeft een groot trauma: Iedereen heeft mensen verloren.
Ook ‘de Moeders van Srebrenica’ komen vaak terug in Koole’s werk. Deze groep van moslimvrouwen spande een rechtszaak aan tegen de Nederlandse staat. Uiteindelijk werd de Nederlandse staat slechts voor 10% verantwoordelijk gesteld voor de dood van hun mannen. De werken tonen het verdriet van de overlevende vrouwen. Koole benoemt pijnlijke cijfers: ééndriekwart miljoen Bosniërs lijdt een post-traumatische stress.
Vanaf 18 juli 2020 tot en met 29 augustus 2020 zullen 10 schilderijen uit Koole’s serie worden getoond in de Laurenskerk in Rotterdam. 25 jaar later wordt Srebrenica zo herdacht en kan iedereen stilstaan bij de verschrikkelijke gebeurtenis.
In de tentoonstelling Realisme Nu, in ‘t Stedelijk museum te Schiedam, zijn tot oktober 2020 ook schilderijen van Peter Koole te zien,.
Ook het o.a. het portret van de Moslim vrouw bij het kerkhof, boven aan van deze Nieuwsbrief.
Indrukwekkende tentoonstelling daar in Schiedam!
Dank voor je enthousiaste reactie, Annette!
Bezoekers in Schiedam moeten wel snel zijn, want na morgen gaan de doeken vanuit Schiedam naar de Laurenskerk!