In delen van Nederland gaan vanavond kinderen weer met lampionnen de straat op om Sint Maarten te vieren. De traditie van het Sint Maartensfeest gaat eeuwen terug en herdenkt een Franse katholieke heilige. Wie was Sint Maarten? En waarom vragen kinderen om snoep op 11 november?
Sint Maarten was een Franse heilige die leefde in de vierde eeuw (Saint Martin van Tours). Maarten was soldaat in het Romeinse leger in de tijd dat het Christendom net was geaccepteerd als godsdienst binnen het Romeinse rijk. Hoewel keizer Constantijn bekeerd was tot de katholieke kerk en er steeds meer kerken werden gebouwd, waren christenen binnen het Romeinse rijk slechts een minderheid. Sint Maarten hielp mee om het christendom over Frankrijk te verspreiden.
Sint Maarten en de Bedelaar
Op 19-jarige leeftijd kwam Maarten bij de stadspoort van Amiens een bedelaar tegen. Om de arme man te helpen sneed Maarten zijn mantel in tweeën en gaf de bedelaar een helft. In de kunst is dit verhaal wijdverspreid. Op schilderijen zie je Sint Maarten meestal in een harnas, terwijl hij een doek in tweeën klieft met zijn zwaard.
In de loop van zijn leven reisde Sint Maarten op en neer tussen Italië en Frankrijk en bekeerde hij grote groepen mensen tot het Christendom. In Tours wilden ze hem daarom tot bisschop verheffen. Toen Maarten dit hoorde, verstopte hij zich in een hok met ganzen zodat ze hem niet konden vinden. Maar de ganzen begonnen zo te kwaken dat hij snel gevonden werd. Hierdoor wordt Sint Maarten soms afgebeeld met een gans.
Bedelfeesten
Sint Maarten was eeuwenlang vooral een feest voor de armen. Het was in de winter moeilijker om aan eten te komen en daarom had de katholieke kerk meerdere feesten ingesteld waarop aandacht voor de armen werd gevraagd. Tijdens deze zogenaamde ‘bedelfeesten’ kregen de armen wat extra voedsel toegestopt om de lange winter door te komen. Naast Sint Maarten waren ook Driekoningen en Sinterklaas bedelfeesten in de wintermaanden. Sint Maarten was dus vooral een feest voor de armen.
Pas aan het begin van de 20e eeuw begonnen ook rijkere mensen Sint Maarten te vieren. Rijken hadden zich lange tijd te goed gevoeld voor de bedel-praktijken van Sint Maarten. Maar in het begin van de 20e eeuw werd de Sint Maarten-traditie gezien als nationaal cultuurgoed. Kinderen werden voortaan met zelfgemaakte lampionnen langs de deur gestuurd om te ‘bedelen’ om snoep. Een bedelfeest voor kinderen in plaats van voor armen!
