Honderd jaar geleden schilderde Alfons Mucha een serie van twintig gigantische schilderijen over de geschiedenis van de Slavische volken. Hij deed de schilderijen cadeau aan de stad Praag op voorwaarde dat ze een zaal zouden bouwen waar de werken konden worden opgehangen. Honderd jaar later zijn de schilderijen nog steeds zonder permanent onderkomen. Maar voor hoelang nog?
Mucha is bekend dankzij zijn posters en illustraties in Art Nouveau stijl. Ondanks het grote commerciële succes van deze tekeningen, had hij een grotere droom. Mucha wil de de geschiedenis van de Slavische volken eren met een uitgebreide serie schilderijen.
Het plan voor deze slavische cyclus zat al jaren in zijn hoofd, toen hij in 1909 een rijke Amerikaanse filantroop vond die het project wilde financieren. Alfons Mucha huurde een gigantisch atelier in een kasteel in West-Bohemen en ging aan de slag. In 1912 was het eerste werk van 6 bij 8 meter af. In ‘De Slaven in hun originele thuisland’ zit een koppel gebukt op de voorgrond, schuilend voor het leger paarden op de achtergrond. Het schilderij verwijst naar de vele Duitse aanvallen die de Slavische volken in de 4e en 5e eeuw te verduren hadden.
Geschiedenis van Tsjechië
Na ruim 15 jaar had Mucha 20 immense schilderijen gemaakt: 10 werken over de geschiedenis van Tsjechië en 10 over andere Slavische regio’s. Met een groot gevoel geschiedenis en symbolisme maakte Mucha zo een monument van Tsjechië cultuur in verf.
De werken van Mucha gaan niet over een exacte weergave van de geschiedenis, maar tonen verbondenheid van de Slaven. Zo stond er in de Middeleeuwen in Rügen (nu in Duitsland) een tempel voor god Svantovit waar jaarlijks een groot festival werd gehouden. Mensen kwamen uit heel Europa naar de tempel voor dit feest totdat de Denen de tempel in de 12e eeuw vernietigden. Mucha schilderde niet de tempel, of de aanval van de Denen, maar richtte zich op dit jaarlijkse feest waar Slavische volken elkaar ontmoetten.
Cadeau aan Praag
De schilderijen werden door Mucha in 1928 gedoneerd aan de stad Praag, die een speciaal paviljoen voor de schilderijen zou bouwen. Maar door de economische crisis van de jaren 20 en de toenemende politieke onrust in Europa van de jaren 30 werd dit paviljoen nooit gebouwd. Toen de oorlog uitbrak waren de schilderijen in gevaar, omdat de nationalistische doeken niet binnen de nazi-ideologie pasten. De schilderijen eindigden daarom onder een stapel kool om ze voor de nazi’s te beschermen.
Na de oorlog werd de Slavische Cyclus niet op waarde geschat. In de ogen van de Tsjechen waren de werken ouderwets. Twintig jaar lagen de doeken opgeborgen, totdat ze in de jaren 60 in een oud kasteel in de Tsjechische binnenlanden opgehangen. Hier groeiden ze uit tot een toeristenattractie voor de regio.
Een Permanent Onderkomen
Tsjechië en Slowakije vieren dit jaar 100 jaar onafhankelijkheid. Na de Eerste Wereldoorlog in 1918 Tsjechoslowakije werd opgericht. Ondanks dat de Slavische cyclus sinds enkele jaren weer regelmatig in Praag te zien is, hebben de monumentale doeken van Alphons Mucha nog steeds geen vast onderkomen.
Maar er is licht aan de horizon. De stad Praag heeft opdracht gegeven om het Lapidarium op te knappen zodat hier over enkele jaren de gehele cyclus permanent getoond kan worden. Totdat het zover is, zijn de werken nu tijdelijks opgehangen in het oude stadhuis van Praag. Tijdens de viering van 100 jaar onafhankelijkheid mag de Slavische cyclus immers niet ontbreken!
Meer kunstwerken gemaakt in serie:
De Brancacci Kapel: Vernieuwing in de Vroege Renaissance
Hoe Kandinsky abstract leerde schilderen in 10 composities
Fra Angelico schilderde voor God
Monet schilderde 30 kathedralen om het licht te laten zien!
de Kringloop van het Leven met Edvard Munch
Maria de Medici: Sterke koningin of simpele koppelaarster?
de Levensstroom van Thomas Cole’s Weelderige Landschappen
Goya’s zwarte schilderijen die niemand ooit mocht zien
De sporen van kolonialisme in de portretten van Albert Eckhout
de Vergeten Fresco’s van de Sixtijnse kapel
de Kleuren van de Mont St. Victoire
De Scrovegni Kapel: Giotto’s Meesterwerk
Welke schilderijen sieren het Capitool?
Kwam dit werk van Mucha onlangs bij toeval tegen en raakte gefascineerd. Heb je er problemen mee dat ik naar jouw artikel verwijs op mijn blog? Word blij van dit artikel.
Hi Remy, dank voor je enthousiaste reactie! Geen enkel probleem om te verwijzen of zelfs dingen over te nemen, zolang je bron maar noemt. Enthousiasme delen is alleen maar leuk!
De schilderijen hangen nu (2022) in Moravsky Krumlov, in Moravie, het oosten van Tsjechie. Daar zullen ze nog een paar jaar hangen voordat ze definitief naar Praag gaan. Deze zomer heb ik ze bezocht en het was de lange reis meer dan waard. Overweldigend, die grote doeken. Leerzaam, over de geschiedenissen en sentimenten in midden-oost-Europa. Prachtig, die kunst. Bijzonder dat een van de twintig doeken een scene op een Hollands strand weergeeft: de laatste uren van het leven van Jan Amos Kamensky (Comenius), die in Naarden zijn mausoleum heeft.