Kunstkalender September 2018 - Spectaculair najaar met Rubens en Giacometti

Het najaar van 2018 zit bomvol met mooie tentoonstellingen. De Nederlandse musea hebben hun best gedaan om van 2018 een topjaar te maken. Komende maand start het kunst-najaar met de eerste openingen. //Vensters zet voor u de hoogtepunten van september op een rijtje.

Iedere maand brengt //Vensters kunstmagazine een overzicht van de hoogtepunten uit de kunstwereld. Laat je meenemen op reis langs tentoonstellingen, televisieprogramma’s en het internet.

//Vensters’ keuze uit de tentoonstellingen die openen deze maand:

Pure Rubens
Vanaf 8 september in Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam
De tentoonstelling ‘Pure Rubens’ toont het grootste overzicht van Rubens’ olieverfschetsen dat in de afgelopen 65 jaar is getoond. In de olieverfschetsen is de briljante toets van de meester zelf altijd aanwezig. Museum Boijmans Van Beuningen bezit een zeer belangrijke collectie olieverfschetsen van Rubens. De verzameling is uniek voor Nederland en behoort tot de allerbeste ter wereld. ‘Pure Rubens’ toont de schilders ongekende verbeeldingskracht: het vermogen om steeds op andere manieren verhalen te vertellen, waarbij je als bezoeker wordt meegenomen en ondergedompeld. Museum Boijmans Van Beuningen en het Museo Nacional del Prado in Madrid werkten samen om de mooiste werken bijeen te brengen. Ze tonen de hand van de meester in al zijn facetten en verraden zijn temperament: gretig, levendig, barok.

A Balancing Act
Vanaf 15 september in Kunsthal Kade, Amersfoort
Balans speelt een belangrijke rol in ieders leven. Met het bouwen van blokkentorens en het zetten van de eerste stapjes als dreumes begint de levenslange zoektocht. De balanceer ‘act’ gaat van het gevoel voor totale harmonie tot aan het verontrustende gevoel van op het randje van de afgrond balanceren. Elke tegenstelling: orde-chaos, natuur-cultuur, inspanning-ontspanning, rijk-arm, draagkracht-draaglast, oorlog-vrede, zwart-wit krijgt uiteindelijk balans. Balans is voor veel kunstenaars een belangrijk beeldend element. Het creëren van absolute balans, of juist net niet, en het spelen met balans/disbalans in vorm, compositie, kleur en grijstonen. Constantin Brancusi zei “Beauty is absolute balance”. En ook Henri Matisse benadrukte het belang: “What I dream of is an art of balance”. De tentoonstelling A Balancing Act laat verschillende (inter)nationale kunstenaars zien die in sculpturen, installaties, foto’s, schilderijen, performances, tekeningen en videowerken het vinden van equilibrium onderzoeken.

Giacometti – Chadwick
Vanaf 22 september in Museum de Fundatie, Zwolle
IMuseum de Fundatie presenteert de tentoonstelling Giacometti-Chadwick, Facing Fear. De beelden van Alberto Giacometti (1901-1966) en Lynn Chadwick (1914-2003) belichamen de toestand van ontluistering en angst in Europa tijdens de jaren van de Koude Oorlog. Met deze twee kunstenaars nam de Europese beeldhouwkunst definitief afscheid van de vooroorlogse romantiek en esthetiek, om met beide benen te landen in de rauwe realiteit. Terwijl Giacometti de mens terugbracht tot zijn meest kernachtige verschijning, zonder enige opsmuk, creëerde Chadwick zijn krachtige oerbeelden van mens en dier. De tentoonstelling omvat meer dan 150 werken. Niet eerder is het werk van Giacometti en Chadwick zo nadrukkelijk met elkaar gecombineerd.

Alexej von Jawlensky
Vanaf 29 september in het Gemeentemuseum, Den Haag
Ver voordat in de westerse wereld spirituele en esoterische stromingen als new age en mindfulness populair worden, combineert Alexej von Jawlensky (1864-1941) met een open levenshouding het beste uit verschillende religieuze stromingen. De van oorsprong Russische kunstenaar ontwikkelt zich in München tot één van de belangrijkste Duitse expressionisten en staat samen met Wassily Kandinsky aan de wieg van de kunstenaarsgroep Der Blaue Reiter. Gemeentemuseum Den Haag presenteert Jawlensky’s rijke oeuvre van landschappen, stillevens en portretten in een groot overzicht waarbij de nadruk ligt op de invloed van zijn spirituele beleving. In samenwerking met het Alexej von Jawlensky-archief in Zwitserland wordt voor het eerst ook uitgebreid aandacht besteed aan zijn liefde voor de muziek en de inspiratie die hij daarin vond.

Aanraders op TV en in de bioscoop komende maand:

Een Hollander in Parijs (NTR)
Vanaf donderdag 6 september wekelijks om 21h30 op NPO2
Ruim een eeuw lang was Parijs de smeltkroes van cultureel Europa. De hoofdstad van de negentiende eeuw. De kunstenaars Van Spaendonck, Scheffer, Jongkind, Maris, Schwartze en Van Dongen waren in Parijs op het juiste moment. Ze werden dronken met een jonge Picasso en keken stiekem af bij Michelangelo. In deze zesdelige serie pluist Philip Freriks de Parijse periode van deze Nederlandse kunstschilders na.

M.C. Escher – Het Oneindige Zoeken (NTR)
Donderdag 13 september om 23h00 op NPO2
“Ik ben bang dat er in de wereld maar één persoon is die een echt goede film over mijn werk kan maken en dat ben ik zelf.” Dat schrijft de beroemde graficus M.C. Escher in 1969 aan een Amerikaanse verzamelaar van zijn werk. Regisseur Robin Lutz heeft in de documentaire Het oneindige zoeken dat idee als uitgangspunt gebruikt. Hij geeft Escher 46 jaar na zijn dood opnieuw een stem, gebaseerd op de rijkdom van Eschers nimmer geopenbaarde brieven en dagboeken. Het werk van Maurits Cornelis Escher (1898-1972) trekt over de hele wereld nog steeds een miljoenenpubliek. In het kader van Leeuwarden culturele hoofdstad van Europa loopt in de Friese hoofdstad een tentoonstelling. Het is ook de aanleiding voor deze film. Leven en werk van Escher krijgen een nieuwe betekenis aan de hand van zijn eigen uitleg, drie-dimensionele animaties, bewerkte foto’s, een rijk scala aan archiefbeelden en de ooggetuigenissen van de (aangetrouwde) kinderen van de wiskundige (die zich weigerde kunstenaar te noemen).

80 jaar oorlog (NTR)
Vanaf vrijdag 28 september wekelijks om 21h05 op NPO2
Het is dit jaar 450 jaar geleden dat de 80-jarige oorlog begon. Daarom zendt de NTR weer een geschiedenisserie uit in de traditie van o.a. De Gouden Eeuw en De IJzeren Eeuw, met Hans Goedkoop. Ook is er weer een komische serie op NPO Zapp met sketches over de 80-jarige oorlog. Beide programma’s tellen zeven afleveringen.

//Vensters leest graag bij collega-schrijvers om op de hoogte te blijven van het kunstnieuws en achtergronden. Dit waren de hoogtepunten van afgelopen maand:

Mixed Grill: Man valt in kunstwerk van Anish Kapoor
@ https://www.mixedgrill.nl/man-valt-in-kunstwerk-anish-kapoor/
Het Zwarte Gat van Anish Kapoor was 2,5 meter diep.

V&A: Kijk in de schetsboeken van Leonardo da Vinci [EN]
@ https://www.vam.ac.uk/articles/explore-leonardo-da-vinci-codex-forster-i
Het museum heeft twee schetsboeken op hoge kwaliteit online beschikbaar gemaakt!

Dezeen: Loop door de kunstwerken van Gustav Klimt [EN]
@ https://www.dezeen.com/2018/08/29/atelier-des-lumiere-paris-digital-museum-fine-art-design/
Een nieuw museum in Parijs maakt het mogelijk door kunstwerken heen te lopen.