Met Pinksteren hebben de meeste mensen in Nederland twee vrije dagen. Maar wat vieren we eigenlijk? Emil Nolde maakte in 1909 een schilderij van Pinksteren, dat ons misschien antwoord kan geven. Op het kleurrijke doek staan 11 mannen afgebeeld met een vlammetje boven hun hoofd. Wat betekenen deze vlammetjes? En wie zijn de mannen?
Na de hemelvaart van Jezus zaten apostelen allemaal bij elkaar. De Bijbel vertelt hierover in het boek Handelingen: “Plotseling kwam er uit de hemel een geluid dat leek op een enorme windvlaag en het vulde het hele huis, waar zij zaten. Op hun hoofden vertoonden zich tongen als van vuur, die zich verdeelden, en het zette zich op ieder van hen. Zij werden allen vervuld met de Heilige Geest en begonnen in vreemde talen te spreken, zoals de Geest het hen gaf uit te spreken.” (Handelingen 2:1-4).
Wat is de Heilige Geest?
Nolde heeft in zijn schilderij de Bijbelse beschrijving vrij letterlijk gevolgd. In de midden zitten Petrus met zijn handen gevouwen en om zich heen zitten de 10 apostelen, die overgebleven waren na het verraad van Judas. (Volgens de Bijbel werd Judas vervangen door Matthias, maar die staat hier niet afgebeeld.) Boven hun hoofd heeft iedere apostel de vlam van de Heilige Geest. Maar wat is de heilige geest eigenlijk?
De Heilige Geest is volgens de christelijke leer de geest van God. God’s geest die bij iedere gelovige is om te ondersteunen een christelijk leven te lijden. De Heilige Geest is een onderdeel van de drie-eenheid die verder bestaat uit God (vader) en Jezus (zoon) en wordt in schilderijen vaak afgebeeld als een duif of als een vlam. Met Pinksteren kwam de Heilige Geest tot de apostelen en zetten hen ertoe aan om het christelijk geloof over de hele wereld te verspreiden. Met Pinksteren vieren gelovigen dus het begin de christelijke kerk.
Gewone mensen
In het schilderij van Emil Nolde zien we het moment dat de Heilige Geest de apostelen bereikt. Nolde kiest ervoor om de apostelen als gewone Joden neer te zetten, met uiterlijke karakteristieken als zwart haar en een grote neus. Meestal worden de apostelen in de kunst afgebeeld met dure gewaden en een aureool om hun hoofd. Juist door de apostelen te tekenen als simpele mensen, benadrukt Nolde dat vlak na de dood van Jezus de apostelen gewoon Joodse burgers waren. Pas vanaf het moment dat de Heilige Geest tot ze kwam, werden het christenen.
Nolde benadrukt de verbinding van de apostelen, door ze elkaars hand te laten vasthouden.Petrus was de eerste leider van de katholieke kerk en staat daarom centraal afgebeeld op het schilderij. Samen staan de apostelen voor een grote taak. Ieder afzonderlijk gingen ze op reis om het christelijke geloof door Europa te verspreiden. Hun daden zouden ervoor zorgen dat ze later vereerd en heilig verklaard werden.
Overigens valt Pinksteren op hetzelfde moment als het Joodse Sjavoeot-feest (Wekenfeest). Sjavoeot is een Joods oogstfeest waarin wordt herdacht dat de thora (de Tien Geboden) tot hen kwam op de Sinaï-berg. In het Joodse geloof is Sjavoeot dus een herdenking van een gebeurtenis van het Oude Testament. Sommige christenen zien een overlap tussen beide feesten omdat in feite de start van beide geloven wordt gevierd. Daarnaast kan het oogstfeest symbolisch worden opgevat: God begint bekeerlingen te oogsten voor het Christelijk geloof.
Emil Nolde’s Pinksteren is te zien in de National Galerie in Berlin.
 |
 /> |
0 reacties op “Wat vieren we met Pinksteren?”