5 Schilderijen waarvoor kunstenaars inspiratie vonden in muziek

Wist u dat Leonardo da Vinci muzikanten liet komen om de Mona Lisa te kunnen schilderen? Of dat Piet Mondriaan voor zijn abstracte werken zich liet inspireren door de jazz? Kunstenaars en componisten hebben elkaar altijd geïnspireerd. KunstVensters zet 5 beroemde schilderijen op een rij die beïnvloed werden door muziek!

1. Leonardo da Vinci – Mona Lisa

Een van de grootste mysteries in de kunst is de lach van Mona Lisa. Wie was Mona? Is ze blij of verdrietig? Waarom lijkt ze ons vanuit elke hoek met melancholische ogen aan te kijken?
De afgebeelde vrouw is waarschijnlijk Lisa Gherardini, de vrouw van een rijke Florentijnse zijdehandelaar. Er is van haar bekend dat ze in 1499 een dochter verloor. Mogelijk draagt ze daarom op het schilderij rouwkleding en heeft ze een melancholieke blik. Volgens Vasari liet Leonardo da Vinci muzikanten en narren komen toen Lisa zat te poseren om haar op te vrolijken. Door de muziek zou de intrigerende lach zijn ontstaan, die het schilderij zo beroemd heeft gemaakt.

2. Eugène Delacroix – Jacob vecht met de Engel

Eugène Delacroix was een groot muziekliefhebber. Hij bezocht vaak concerten en opera’s en was een graag geziene gast bij de vele culturele bijeenkomsten in Parijs. Dankzij de salon van schrijfster Georges Sand leerde hij ook componist Frederic Chopin kennen. De twee raakten hecht bevriend, volgens sommigen was Delacroix zelfs onderdeel van een ‘ménage à trois’ met Chopin en Sand. Ook schilderde hij een dubbelportret van het koppel.
In de jaren 50 van de 19e eeuw werkte Delacroix aan een grote fresco voor de doopkapel van de Saint Sulpice kerk. Hij schreef hierover in zijn dagboek dat het koorgezang van de kerk hem in de ideale sfeer brachten om te schilderen. Hij probeerde in zijn schilderij dezelfde harmonie te vinden als in de muziek.

3. Wassily Kandinsky – Compositie VIII

Composities zijn de belangrijkste en meest complexe abstracte werken uit het oeuvre van Wassily Kandinsky. Hij maakte er 10 tussen 1907 en 1939. Volgens Kandinsky kon je de werken vergelijken met symfonieën vanwege hun monumentale karakter. In compositie 8 lijkt dit wel heel letterlijk het geval, met notenbalken die uit alle hoeken lijken te komen.
Kandinsky haalde veel inspiratie uit de muziek. Naast composities maakte hij ook schilderijen die hij improvisaties of impressies noemde. Kandinsky probeerde zijn hele leven de verschillende kunstvormen samen te brengen. Componisten Schoenberg en Scriabin waren onderdeel van de Blaue Reiter kunstgroep, die Kandinsky had opgericht. Schoenberg was een groede vriend van Kandinsky. Samen probeerden ze emotie en spiritualiteit over te brengen met hun werken.

4. Piet Mondriaan – Broadway Boogie Woogie

Piet Mondriaan vluchtte weg uit Europa door de Tweede Wereldoorlog en werkte de laatste jaren van zijn leven in New York. Hier kwam hij in aanraking met de Jazzmuziek, die hem geweldige inspireerde. In het ritme van de boogie-woogie, wars van melodie en vol van improvisatie, herkende hij zijn eigen werkwijze in de schilderkunst. De levendigheid van New York en de jazz-muziek inspireerden Mondriaan om een geheel nieuwe weg in te slaan. Hij gebruikte niet langer zwarte lijnen, maar ging werken met kleurvlakken. In Broadway Boogie Woogie kan je het stratenpatroon van Manhattan herkennen, maar vooral ook de speelsheid van de Jazzmuziek.

5. Andy Warhol – Velvet Underground & Nico

Vanaf 1965 kwam rockband the Velvet Underground regelmatig bij Andy Warhol in zijn ‘factory’ (atelier) om muziek te maken. De samenwerking resulteerde in de Exploding Plastic Inevitable show, een reizende show waarin kunst, muziek, film en dans samenkwamen. De experimentele show was controversieel omdat onderwerpen als drugsgebruik en seksuele subculturen werden bezongen en getoond. Tijdens deze tour nam de Velvet Underground ook hun eerste album op samen met zangeres Nico. Warhol ontwierp de album-hoes, een banaan die je echt kon pellen. Onder de voorkant kwam dan een vleeskleurige banaan te voorschijn. Warhol had duidelijk zijn eigen voorkeuren…