Een Kunst-Ode aan Prinses Beatrix in 7 schilderijen

Vandaag viert Prinses Beatrix haar 80e verjaardag. Een mooi moment om terug te kijken op de vele kunstwerken die van onze voormalige koningin zijn gemaakt. Aan de hand van zeven portretten van prominente nationale en internationale kunstenaars brengt //Vensters een ode aan Prinses Beatrix!

Marte Röling

Marte Röling schilderde dit silhouet van Koningin Beatrix als staatsieportret in 1982. Ondanks dat dit portret uit het begin van haar koningschap komt, is zijn de herkenbare eigenschappen van de beeltenis van Beatrix al goed zichtbaar. Haar iconische kapsel, de directe blik en haar kledingstijl geven het beeld dat Beatrix haar gehele carrière van zichzelf heeft proberen neer te zetten. Marte Röling is ongeveer van dezelfde leeftijd als Beatrix en heeft een bijzonder band met het koningshuis. Zo stelde ze jarenlang tentoonstellingen samen in het Koninklijk Paleis Amsterdam.

Andy Warhol

Als onderdeel van een serie over regerende koninginnen uit verschillende landen maakte Andy Warhol in de jaren 80 deze zeefdruk van Koningin Beatrix. Hij maakte meerdere versies in verschillende kleuren en formaten. Hij maakte een speciale koninklijke editie waarin hij diamanten gebruikte. Warhol was vooral bekend van zijn zeefdrukken van popsterren, Hollywood acteurs en andere beroemdheden. Hij stelde met zijn koninklijke serie Beatrix dus eigenlijk gelijk aan entertainment. Dit past wel binnen de veranderende positie van het koninklijk huis binnen Nederland. Beatrix heeft in haar koningschap de monarchie een nieuwe invulling gegeven en daarmee de toekomst van het koninklijk huis verzekerd.

Peter Struycken

Het meest beroemde portret van Beatrix is misschien wel het puntjesportret dat Peter Struycken maakte voor de postzegels. Hij maakte het ontwerp op basis van een foto van Vincent Mentzel. In de jaren 80 werden de grijze stipjes op een gekleurde achtergrond afgedrukt. In de jaren 90 volgde een ontwerp waarin de puntjes juist kleur kregen en de achtergrond wit bleef.

Anton Verheij

In 1980 schilderde Anton Verheij dit portret van Koningin Beatrix voor het gemeentehuis van Wolvega. Koningin Beatrix draagt een blauwe jurk, diadeem en heeft over haar arm de hermelijnen kroningsmantel. Het werk zorgde voor een rel, omdat de hyperrealistische stijl werd aangezien voor een satirische afbeelding van Beatrix. Wim Kan en Freek de Jonge maakte het schilderij belachelijk in cabaretvoorstellingen en al snel verdween het werk in een depot. Pas recent werd het schilderij weer tentoongesteld in een museum in Gouda.

Jeroen Henneman

Jeroen Henneman maakt driedimensionale beelden van tweedimensionale tekeningen. Al blijft ook in zijn beelden het silhouet bepalend. Voor zijn beeld van Beatrix heeft hij geprobeerd de tijdloosheid van de koningin vast te leggen. Het is moeilijk om te zeggen hoe oud Beatrix was toen hij dit portret maakte. Net als in het silhouet van Marte Röling zijn ook in het beeld van Henneman het kapsel en de directe blik van Beatrix vastgelegd.

Anton Corbijn

Voor de 70e verjaardag van Koningin Beatrix werd Anton Corbijn gevraagd om een serie staatsieportretten te maken. De opdracht resulteerde in de meest vrolijke foto serie die ooit van Beatrix gemaakt is. We zien de majesteit stralend de camera inkijken. De serie van Corbijn kreeg bij de eerste publicatie veel kritiek omdat de foto’s te weinig vernieuwend waren.

Deirdre Fabery de Jonge 

In 2013 rondom het aftreden van Koningin Beatrix hield Paleis het Loo een wedstrijd waarin bezoekers portretten van Beatrix konden maken. Een van de winnaars was dit pictogram dat Deirdre Fabery de Jonge van Koningin Beatrix maakte. Uit dit ‘portret’ blijkt hoe herkenbaar de stijl is die Prinses Beatrix gedurende haar regeerperiode heeft neergezet. Haar herkenbare houden met brede band en haar iconische kapsel maken Beatrix zelfs als simpel pictogram uiterst herkenbaar.

//Vensters wenst Prinses Beatrix nog vele jaren!

Het portret van Beatrix dat bovenaan dit artikel staat werd gemaakt door Carla Rodenberg.