Marilyn Monroe en de Portrettenfabriek van Andy Warhol

In 1962 overleed Marilyn Monroe na een overdosis medicijnen. Andy Warhol maakte een beroemd portret van haar bestaande uit 50 zeefdrukken. De helft kleurde hij in en de andere helft bleef zwart-wit als symbool voor haar dood. De portretten van Marilyn Monroe werden iconisch en al snel wilde andere celebrities hun eigen portret van Andy Warhol. Herken jij alle sterren in de portretten van Warhol?

Andy Warhol gebruikte in zijn schilderijen vaak afbeeldingen, die appelleerde aan de consumptiemaatschappij. Zo schilderde hij Campbell Soup blikken en maakte zo van een voorwerp uit het dagelijks leven kunst. Ook Hollywood en filmreclames waren een favoriet onderwerp van Warhol. Marilyn Monroe was een sekssymbool en stond daarmee gelijk aan ‘lage cultuur’. Warhol verhief deze symbolen van consumptie en reclame tot kunst, door ze te gebruiken in zijn schilderijen. Na de portretten van Marylin Monroe gebruikte Andy Warhol verschillende andere iconen van de jaren 50 en 60 in zijn werken, zoals Elvis Presley en Jackie Kennedy. Zelfs de Chinese leider Mao ontkwam niet aan Warhol’s studio.

Portrettenfabriek

De werken van Andy Warhol werden al snel zo beroemd dat hij gevraagd werd om in opdracht portretten te produceren. Al 1 jaar na de eerste Marilyn Monroe portretten in 1963 vroeg kunstverzamelaar Ethel Scull hem om een serie portretten van haar te maken. Warhol nam haar mee na een fotohokje en liet haar 300 pasfoto’s maken. Hij selecteerde er 36 die hij in zeefdruk op een doek zette en inkleurde.

In de jaren 60, 70 en 80 volgde nog veel meer celebrities. Andy Warhol doopte zijn studio tot ‘factory’ (fabriek) en maakte in opdracht portretten volgens een vast stramien. Hij maakt meerdere foto’s met een polaroid camera. Vervolgens selecteerde hij de beste foto en drukte deze met de zeefdruk techniek op het doek. Met verf kleurde hij de print uiteindelijk in. Een Warhol-portret had de vaste prijs van $25.000 dollar. Als de koper meerdere doeken afnam, werden ze goedkoper: $15.000 dollar voor een tweede schilderij, $10.000 dollar voor een derde.

Koninginnen

Andy Warhol zei ooit dat hij zo beroemd wilde worden als de Koningin van Engeland. In de jaren 80 maakte hij een serie van 16 zeefdrukken van 4 regerende koninginnen, waaronder Queen Elizabeth van het Verenigd Koninkrijk. Maar ook onze eigen Koningin Beatrix werd door Andy Warhol afgebeeld. De twee andere waren Koningin Margrethe uit Denemarken en Koningin Ntombi Twala uit Swaziland. Voor de portretten gebruikte hij statieportretten, dus geen polaroids zoals bij de celebrities.

Andy Warhol zei over Koningin Beatrix: ‘She was the best looking of the bunch.’ De portretten werden ook uitgegeven als serie van 16 lithografieën en in een koninklijke editie waaraan diamantenstof was toegevoegd. Tegenwoordig is één van de vier oorspronkelijke portretten van Beatrix in langdurig bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum.

Kunst als product

Andy Warhol’s portrettenfabriek past binnen de pop art filosofie, die van kunst een product maakt. Op het hoogtepunt van Warhol’s roem, had hij meerdere assistenten in zijn fabriek werken en was hij zelf alleen op de achtergrond betrokken bij het productieproces. De massaproductie van zijn kunstwerken sloot nu aan bij de onderwerpen van zijn werk: de consumptiemaatschappij.

Alles wat Andy Warhol deed was kunst en hiermee veranderde de manier waarop kunstcritici tegen kunst aankeken en hoe kunst waarde toegekend wordt. De werken van Andy Warhol zijn tegenwoordig tientallen miljoenen euro waard op veilingen. Zijn manier van portretten maken is uiterst herkenbaar. Maar hoeveel beroemdheden zich ook door Warhol lieten afbeelden, geen enkel portret werd zo beroemd als Marilyn Monroe.