Of je nou president bent, of prostitué. Of je nou een paard bent of een schilderij van Velazquez. Het maakt allemaal niet uit. Als Fernando Botero je onder handen neemt, word je dik en uitdrukkingsloos. Honderd werken van Fernando Botero zijn deze zomer te zien in de Kunsthal in Rotterdam.

Fernando Botero is ondertussen 83 jaar maar hij schildert nog altijd door. Een groot aantal nieuwe werken zijn te zijn in Rotterdam, waar ze worden afgewisseld met oudere doeken. Volgens Botero heeft iedere grote kunstenaar een herkenbare stijl. Bij Botero heeft alles volume: mensen, dieren, voorwerpen, alles wordt opgeblazen. De mensen van Botero zijn dus niet zwaarlijvig, maar zijn in alle facetten boller gemaakt. Hierdoor is ieder schilderij in Rotterdam onmiskenbaar te herkennen als een werk van Fernando Botero.

‘Ieder kunstwerk zou als doel moeten hebben te inspireren en het leven te vieren. Zelfs bij het schilderen van geweld of bruutheid, moet het vervormen in een volume om het leven te vieren.’

De Botero-Mens

In de kunsthal zijn voor deze tentoonstelling zo’n 100 werken verzameld uit de eigen collectie van de kunstenaar. De ruimtes in de kunsthal zijn thematisch ingericht. Circus, religie, het Latijnse leven en hommages aan bekende meesters zijn enkele van thema’s die aan bod komen in de tentoonstelling. Het maakt eigenlijk niet uit of Botero een president of een prostitué schildert: ze krijgen beide hetzelfde opgeblazen lichaam en de emotieloze gezichtsuitdrukking.

In tegenstelling tot de dikke lijven, zijn de gezichten van de Botero-figuren altijd erg smal. Klein neusjes, getuite lipjes en voorzichtige kraaloogjes vormen het gezicht van een typisch Botero portret. Ook als meerdere mensen samen zijn afgebeeld, turen ze recht voor zich uit en lijken de personen geen interactie te hebben. Het geeft de schilderijen een groot onderliggend gevoel van eenzaamheid. Hoeveel mensen er ook samen zijn, ze blijven helemaal in hun eigen wereld.

Soms zorgt dit ook voor een erg komisch effect zoals in het schilderij ‘de Tuiniersters Club’. Hierop staan vijf dames afgebeeld die zich voor de gelegenheid helemaal netjes hebben aangekleed en opgemaakt. Samen vormen ze een clubje van tuiniersters en daarom hebben ze in hun handen allemaal tuindersgereedschap. Het is een grappig gezicht, opgedirkte vrouwen die in hun netste kleren de plantjes water geven.

Regenboog van kleur

De bijzondere stijl van Botero komt niet alleen naar voren in zijn dikke figuren, maar ook in zijn typische kleurgebruik. Botero lijkt er plezier in te hebben om dezelfde felle kleur op verschillende plekken in een schilderij te laten terugkomen. En als je dit trucje eenmaal ziet, dan vind je het terug in vrijwel ieder schilderij en begin je er zelf naar te zoeken in de andere schilderijen.

Neem nou het schilderij ‘Picknick’ bovenaan dit artikel. Hier ligt een vrouw languit in een blauwe jurk. Dezelfde kleur blauw komt terug in de sokken van de man. En zie jij waar het oranje van het glaasje sinaasappelsap weer terugkomt? Een rondje door de tentoonstelling wordt zo een speurtocht naar deze kleurengeintjes.

Het meest extreem is dit kleurgebruik doorgetrokken in het schilderij ‘Dansers’. We zien een man en een vrouw samen dansen voor menigte van dansers. Het is donker, maar de dansvloer wordt verlicht met zes gekleurde lampjes. De zes kleuren van de lampjes vormen de basis van het hele schilderij en komen terug in talloze kledingstukken. Dit kleurgebruik is de Latijns-Amerikaanse speelsheid die kenmerkend is voor het hele oeuvre van Botero.

In bad met de kardinaal

Maar is Botero dan alleen maar gekkigheid met kleur en dikke mensen? Absoluut niet! Botero snijdt met zijn onderwerpen serieuze onderwerpen aan en maakt deze tegelijkertijd een beetje belachelijk met zijn gekke composities en speelse stijl. Vooral zijn serie over religie, wat nog altijd een belangrijk thema is in Zuid-Amerika, maakt diepe indruk. In de Vaticaanse badkamer zien we een kardinaal helemaal gekleed languit in bad liggen. Ook is er in de kunsthal een serie van vrouwelijke heiligen te zien in de gewaagde kleding. De heiligen zijn herkenbaar aan hun attributen, maar niet langer aan de kleding.

Ook zijn in Rotterdam een groot aantal ‘hommages’ te zien. Dit zijn schilderijen waarbij Botero in zijn volledig eigen stijl doeken van andere heeft nagemaakt. Het Arnolfini portret van Jan van Eyck is hier bijvoorbeeld nagemaakt en een portret van Infanta Margarita van Diego Velazquez.

De tentoonstelling in Rotterdam geeft een speels overzicht van de belangrijkste thema’s uit het oeuvre van Fernando Botero. Botero is niet vaak in Europa te zien en daarom is de expositie in de kunsthal een mooie kennismaking met zijn werk.

Fernando Botero – Celebrate life!
Kunsthal, Rotterdam
t/m 11 september 2016