Wat is het Duurste Schilderij ter Wereld?

UPDATE (16-11-2017): Schilderij Leonardo da Vinci Nieuwste Duurste Schilderij ter Wereld!

Honderdzestig miljoen euro betaalden Nederland en Frankrijk voor de twee portretten van Rembrandt. Een ongelooflijk bedrag, maar het kan nog veel duurder! Werken van Gauguin, Cézanne en De Kooning gingen de afgelopen jaren voor idiote prijzen van de hand. Er wordt al maanden druk over gespeculeerd, maar niemand die het precies weet: Hoeveel is er precies betaald voor de duurste schilderijen ter wereld? 

Terwijl de wereldeconomie al jaren in crisis is, blijft de kunstmarkt maar doorgroeien. Al jaren op rij worden topprijzen betaald voor kunstwerken. Waar vroeger vaak op veilingen records werden gebroken, worden de echte topstukken nu vaak verkocht in de achterkamertjes. Zo wisselden de afgelopen jaren topwerken van Willem de Kooning, Gauguin en Cézanne voor honderden miljoenen van eigenaar. Waarom wordt er zoveel betaald? En maakt duur ook beroemd?

Kandidaat 1: Paul Gauguin (± $300 miljoen)

Begin 2015 kocht een rijke partij uit Qatar het schilderij “Nafea Faa Ipoipo (When Will You Marry?)” van de hand van Paul Gauguin voor een bedrag dat naar verluid rond de 300 miljoen dollar ligt. Op het werk staan twee sensuele vrouwen uit Tahiti, die Gauguin schilderde tijdens zijn verblijf op het eiland in 1892. De werken die Gauguin op Tahiti maakte, worden gerekend tot de beste van zijn hele oeuvre. Toch is het een ongelooflijk bedrag, zeker als je bedenkt dat tot dat moment het record voor een schilderij van Paul Gauguin op ongeveer 40 miljoen dollar lag. En wees nou eerlijk, had u eerder van dit specifieke schilderij gehoord?

De rijke regering van Qatar is bezig met het opbouwen van een collectie Westerse kunst voor een nieuw te bouwen museum. Deze “Qatar State Museums” zitten de springen om topstukken van beroemde Westerse kunstenaars. De aankoop van het werk van Gauguin is slechts één van de vele voorbeelden van hun exorbitante aankoopbeleid. Het wordt een feestje van topstukken als ergens het komende decennium hun museum met Westerse kunst eindelijk gaat openen.

Kandidaat 2: Willem de Kooning (± $300 miljoen)

Later in 2015 wisselde een werk van de in Rotterdam geboren kunstenaar Willem de Kooning voor een zelfde soort bedrag over van eigenaar. Voor een slordige $300 miljoen dollar werd het werk ‘Interchange’ verkocht aan Ken Griffin, een rijke investeerder die volgens Forbes in 2015 bij de 100 rijkste mensen ter wereld behoorde (#69). Griffin kocht het werk samen een werk van Jackson Pollock van David Geffen, voor een slordige 500 miljoen dollar. Omdat precieze prijzen nooit bekend zijn gemaakt, is het moeilijk om te bepalen of er meer betaald is voor de Gauguin of voor het werk van De Kooning.

Ken Griffin is een echte kunstliefhebber met een indrukwekkende collectie moderne en hedendaagse kunst. Hij bezit topstukken van Jackson Pollock, Jasper Johns en Gerhard Richter. Griffin deelt zijn liefde voor de kunst graag met het grote publiek en is daarom een belangrijke begunstiger van het Art Institute of Chicago. Sterker nog, zijn nieuwe Willem de Kooning hangt op dit moment in het museum in Chicago en zal daar de komende jaren ook blijven. Naar verluid zullen ook andere werken uit zijn privé collectie snel volgen. Griffin heeft al laten doorschemeren dat na zijn dood mogelijk zijn hele privécollectie wordt nagelaten aan het museum.

Kandidaat 3: Paul Cézanne ($250+ miljoen)

Naast de werken van Paul Gauguin en Willem de Kooning, is er nog een derde kandidaat voor de titel ‘Duurste Schilderij ter Wereld’ en dat zijn de Kaartspelers van Paul Cézanne. Evenals het werk van Paul Gauguin, werd dit schilderij gekocht door Qatar Museums. Er werd meer dan 250 miljoen dollar voor het werk betaald, maar de precieze prijs is onbekend. Er wordt algemeen aangenomen dat dit minder is geweest dan de werken van Gauguin en De Kooning. Toch is dit werk waarschijnlijk veel beroemder dan de twee voorgaande werken. Waarom is dat?

Paul Cézanne maakt maar liefst 5 verschillende versies van de kaartspelers en alle vier de andere versies hangen in topmusea wereldwijd. Vooral de versie uit het Musée d’Orsay in Parijs behoort tot de meest bekende van de werken van Cézanne, samen met zijn appeltjes en zijn serie van de Mont St. Victoire.

De Duurste Schilderijen ter Wereld

Sinds in 1987 de zonnebloemen van Vincent van Gogh voor bijna 40 miljoen dollar werden geveild, zijn de duurste schilderijen ter wereld altijd werken geweest uit de periode van (vroeg-)moderne en hedendaagse kunst. Oude meesters zijn sindsdien nooit meer duurste schilderijen ter wereld geweest. Na de Zonnebloemen zijn nog andere werken van Vincent van Gogh voor hogere bedragen verkocht en lange tijd leek Van Gogh dus de duurste artiest ter wereld.

Vanaf 2006 gingen de prijzen nog verder omhoog en kwamen andere schilders ‘aan de macht’. Gustav Klimt’s portret van Adele Bloch Bauer werd voor 135 miljoen dollar verkocht. En later hetzelfde jaar Number 5 uit 1948 van Jackson Pollock voor 140 miljoen dollar. Sinds 2011 hebben de prijzen een nieuw hoogtepunt bereikt, met prijzen ver boven de 200 miljoen euro. Hiervan zijn Cézanne, Gauguin en De Kooning de bekendste voorbeelden.

Geschiedenis

Het is opvallend dat in de recente golf van topaankopen de veilingen worden overgeslagen en de aankoop onderhands wordt afgesloten. Hoe zeker zijn we dus eigenlijk dat deze drie schilderijen de duurste van de wereld zijn? Misschien zijn er nog wel andere kunstwerken verkocht waar we helemaal niets van gehoord hebben. De veilingen lijken niet langer de records te vestigen.

Bovendien zijn de dure werken van Gauguin, De Kooning en Cézanne uiteindelijk allemaal te zien voor een groot publiek. We mogen dus allemaal meegenieten van deze topkunst. Ongetwijfeld, zullen de schilderijen de komende jaren door ‘Qatar State Museums’ en ’the Art Institute of Chicago’ veel marketing en aandacht krijgen. Hierdoor zal hun faam alleen meer verder groeien. Het zijn de Rembrandt’s van Qatar en Chicago!