Na een week lang te hebben gekeken naar christelijke kunst uit alle tijden en stijlen, sluiten we de Paas-cyclus vandaag af met een schilderij van Caravaggio. In de weken na de wederopstanding zijn er verschillende verschijningen van Jezus aan zijn apostelen. De verschijning aan Apostel Thomas is hiervan waarschijnlijk de meest dramatische.
Johannes 20:19-31
In de eerste week na de wederopstanding van Jezus zaten de apostelen bij elkaar toen plotseling Jezus bij ze kwam. Hij wenst ze vrede en motiveert ze om over de hele wereld het evangelie te gaan verkondigen. Apostel Thomas was echter niet bij deze ontmoeting aanwezig. Als de anderen hem hier later over vertellen, gelooft hij ze niet.
Alleen als ik de wonden van de spijkers in zijn handen zie en met mijn vingers kan voelen, en als ik mijn hand in zijn zij kan leggen, zal ik het geloven.
Symboliek
Een week later zitten de apostelen opnieuw allemaal bij elkaar, deze keer is Thomas er ook bij. Jezus verschijnt opnieuw en richt zich tot Thomas: ‘Leg je vinger hier en kijk naar mijn handen, en leg je hand in mijn zij. Wees niet langer ongelovig, maar geloof!’
Deze Bijbelpassage is een oproep aan alle gelovigen. Thomas staat symbool voor alle gelovigen die Jezus of God nooit gezien of gevoeld hebben, maar toch geloven in de gebeurtenissen zoals beschreven in de Bijbel. Jezus roept iedereen op om te geloven in de Bijbel en te vertrouwen op wat er geschreven staat. Thomas wordt zo even het symbool van de dwalende gelovige.
Licht en Donker
Caravaggio heeft deze dramatische gebeurtenis verder versterkt in zijn schilderij door een groot contrast tussen licht en donker te gebruiken. We zien de gaten in Jezus’ hand waar de spijkers van het kruis hebben gezeten. Hij pakt de hand van Thomas vast en steekt hem in de wond, om hem te laten voelen waar de soldaten hem gestoken hebben. Het ongeloof en de verwarring is te lezen op Thomas’ gezicht.
Op de achtergrond zijn twee andere apostelen te zien, die ook helemaal opgaan in de gebeurtenis. Zelden is deze bijbelvertelling zo lichamelijk en materialistisch uitgevoerd als in de versie van Caravaggio. Jezus heeft geen aureool om zijn menselijkheid te benadrukken. Ook lijken de apostelen niet geïnteresseerd in de goddelijke identiteit van Jezus, ze zijn helemaal gericht op de vraag hoe Jezus met zulke wonden toch kan leven.
‘De Ongelovige Thomas’ behoort tot de meest gekopieerde werken van Caravaggio. Maar het origineel is te zien in het Sansoucci Paleis in Potsdam.Â
Wilt u de eerdere bijdragen van deze week nog eens terugkijken?Â
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
