Canon van de Moderne Kunst: Jackson Pollock

Canon van de Moderne Kunst – Venster 50
In de Canon van Moderne Kunst geeft Vensters een overzicht van de 50 moderne kunstwerken die iedereen zou moeten kennen. 50 schilderijen, beelden, foto’s, objecten van 50 verschillende artiesten die je nooit meer mag vergeten. Vandaag venster 50: One: number 31 van Jackson Pollock.

Na bijna vijf jaar zijn we vandaag bij het laatste deel van de Canon van de Moderne Kunst aanbeland. Vijftig verschillende kunstwerken en vijftig kunstenaars vormen samen een overzicht van de moderne kunst tussen pakweg 1900 en 1950. Het slotstuk wordt verzorgd door Jackson Pollock, die in de jaren 50 de kunstwereld opschudde met zijn drip-paintings. Schilderijen die hij maakte door verf op het doek te smijten en te laten druppelen.

One: Number 31 werd gemaakt in 1950 en is misschien wel zijn meest beroemde werk. Om dit soort werken te maken legde Pollock het doek op de grond en bewerkte het door er verf op te laten druppelen met kwasten, stokken en andere attributen. Als een soort rituele dans beweegt Pollock zich rondom het doek. Hij raakt in een soort meditatieve staat als hij aan het verven is. Intuïtief brengt hij de verf aan op het canvas.

Hierdoor is Pollock een perfecte overgang tussen moderne en hedendaagse kunst. Je kan het schilderij van Pollock zien vanuit een ‘moderne blik’. Pollock probeert de ultieme vorm van persoonlijke expressie te vinden. Door zijn gedachten uit te schakelen en in trance zijn schilderijen te schilderen, komt hij bij de meest directe vorm van zijn emotie. Het abstracte doek is daarom de meest ultieme en vergaande vorm van expressionisme.

Als je hetzelfde werk bekijkt vanuit ‘de hedendaagse kunst’, zou je kunnen stellen dat het schilderij helemaal niet het kunstwerk is. Het actie van het schilderen zelf, dat is het kunstwerk. Het uiteindelijke schilderij is slechts een resultaat daarvan. Pollock wordt daarom gezien als de vader van de performance art, die sinds 1960 een belangrijke uitingsvorm van kunstenaars is geworden.

Jackson Pollock werd op 28 januari 1912 geboren in Cody, Wyoming in een boerengezin met vijf zoons. Pollock was geen gemakkelijke leerling. Nadat hij van de middelbare school was gestuurd, ging hij studeren aan de Manual Arts High School in Los Angeles. Hier werd hij ook weer weggestuurd. Samen met zijn broer ging Pollock vervolgens naar New York, waar hij in 1930 lessen van Thomas Hart Benton begon te volgen aan de Art Students League. Hij maakte in navolging van Benton schilderijen van het boerenleven in Amerika en reisde samen met Benton door het land. Ook ontwikkelde hij een interesse voor fresco schilderkunst, die vooral uit Mexico kwam. Vanaf 1938 ging Pollock aan het werk dankzij het Federal Art Project van de Amerikaanse overheid. In deze tijd woonde hij met zijn broers in New York en leed hij erg aan depressies en overmatig alcohol gebruik. Zijn werk werd steeds abstracter.

Jackson Pollock werd in 1942 uitgenodigd voor een grote tentoonstelling van Amerikaanse en Europese schilderkunst waar ook Picasso en Matisse aan mee werkten. Hij ontmoette hier Lee Krassner met wie hij in 1945 zou trouwen. Via haar kwam hij ook in aanraking met Peggy Guggenheim. Vanaf 1943 zou hij zijn werk in haar Art of the Century galerie gaan tentoonstellen. Ondanks dat hij al in 1946 voor het eerst met vloeibare verf experimenteerde, zou het tot 1947 duren voordat hij zijn wereldberoemde ‘druppel-schilderijen’ ging maken. Het werk maakte hem gevierd maar ook bekritiseerd. Sommige critici zagen chaos in zijn werk en andere vonden zijn werk fascinerend en puur. In 1949 werd hij door het tijdscrhift Life uitgeroepen tot de belangrijkste kunstenaar van zijn generatie. Het maakte Pollock ook commercieel succesvol, maar het omgaan met de vraag en roem zorgde er ook voor dat hij veel alcohol dronk. Jackson Pollock kwam op 11 august 1956 om het leven bij een auto-ongeluk dat ontstond door overmatig alcohol gebruik. Pollock werd 44 jaar.

Het werk van Jackson Pollock is in Nederland te zien in het Stedelijk Museum, Amsterdam. Internationaal is Pollock onder meer vertegenwoordigd in de collecties van het Centre Pompidou (Parijs), de Tate Modern (Londen) en het Museum of Modern Art (New York).

Vanaf nu is de Canon van de Moderne Kunst helemaal compleet! Morgen volgt hier op //Vensters een artikel met alle feiten en cijfers over de Canon van de Moderne Kunst! Volgende week zullen het Gemeentemuseum en het Kröller Müller Museum vertellen wat hun favoriete werk is uit de Canon van de Moderne Kunst. Maar u kunt nu al stemmen op uw favoriete werk op onze Facebook pagina!