Het najaar van 2012 staat natuurlijk helemaal in het teken van de langverwachte heropening van het Stedelijk museum in Amsterdam. Al veel te lang hebben we dit instituut van moderne en hedendaagse kunst in Nederland moeten missen. Het is dan vooral de vaste collectie waar we naar uitkijken, want de openingstentoonstelling valt een beetje tegen. Het is wachten tot aan de winter voor een eerste spetterende tentoonstelling rondom de recent overleden kunstenaar Mike Kelley. Gelukkig zijn er talloze andere musea die het nieuwe culturele seizoen opluisterenl met verse tentoonstellingen. Tijd om een kijkje te nemen in het overvolle programma dat de Nederlandse musea voor u hebben samengesteld.

Rafael
Het is Rafael-jaar in de Europese musea. Na het Prado, presenteert het Louvre dit najaar de schilderijen van Rafael uit zijn late periode in Rome. Maar de Italiaanse renaissance meester komt ook naar Nederland. Niet eerder waren er schilderijen van Rafael in Nederland te zien, maar het Teylers museum heeft nu een werk uit het Uffizi in Florence en een doek uit de Gemaldegalerie naar Haarlem weten te halen. Dat is natuurlijk leuk, maar voor de kunstliefhebber die de grote Europese musea heeft bezocht misschien niet zo spannend. Meer bijzonder is het dat de twee doeken worden gepresenteerd naast 90 tekeningen die normaal gesproken nergens tentoongesteld worden vanwege de kwetsbaarheid van het papier. En met de prachtige herinnering aan eenzelfde soort tentoonstelling rondom Michelangelo enkele jaren gelden, kan dit alleen maar een top-tentoonstelling worden.
Teylers Museum, Haarlem – 30 september 2012 t/m 6 januari 2013

Maillol
De kunsthal presenteert dit najaar een tentoonstelling die de afgelopen maanden al veel stof heeft doen opwaaien in Nederland. Want zijn ze nu echt of niet, de beelden van Maillol die in Rotterdam tentoongesteld gaan worden? Een deel van de tentoongestelde beelden zou namelijk pas na zijn dood door de erven gegoten zijn om geld te verdienen. Al ontkent de conservator van de tentoonstelling dit in alle toonaarden. Toch is het een bijzondere tentoonstelling die de Kunsthal naar Nederland brengt ten gelegenheid van de 20e verjaardag van dit instituut. Het is precies 100 jaar na Maillol’s eerste buitenlandse tentoonstelling die eveneens in Rotterdam werd gehouden. In samenwerking met het sympathieke Musee Maillol in Parijs komen ruim 20 beelden van monumentaal formaat naar Nederland. Een prachtige kans om opnieuw kennis te maken met de prachtige vrouwfiguren van deze grote Franse beeldhouwer, of ze nu echt zijn of niet….
Kunsthal, Rotterdam – 15 september 2012 t/m 10 februari 2013

Erotique Rodin
We blijven in Frankrijk, want ook werk van Maillol’s leermeester Auguste Rodin komt naar Nederland. Het Singer Museum laat een onbekende kant zien van het oeuvre van de wereldberoemde beeldhouwer. Meer dan 100 tekeningen, naakte vrouwen, die Rodin maakte naar modellen worden naar Laren gebracht. De tekeningen komen van het Musee Rodin uit Parijs en worden zelden tentoongesteld. In het Singer museum worden de tekeningen tentoongesteld in combinatie met enkele beeldhouwwerken waaronder de wereldberoemde Denker uit eigen collectie. Op een verrassende manier wordt ook de link gelegd naar de volgende generatie kunstenaars die door Maillol werden geinspireerd, zoals Gustav Klimt en Egon Schiele. De erotische lading van Rodins werk komt voornamelijkbij Schiele op een ruwere manier weer naar boven.
Singer Museum, Laren – 12 september 2012 t/m 13 januari 2013

Pop Art in Europa
Een van de meest verrassende tentoonstellingen van dit najaar is te zien in Nijmegen, waar de Europese Pop Art wordt getoond. Deze ondergewaardeerde stroming heeft belangrijke kunstenaars voortgebracht zoals Nikki de Saint Phalle, Jean Tinguely en David Hockney. In het Valkhof Museum is rondom 8 thema’s een afwisselende tentoonstelling samengesteld waarin de verschillende facetten van de Europese pop art worden getoond. Iets minder commercieel dan de Amerikaanse evenknie, haalt ook de Europese pop art inspiratie uit massacultuur en de alledaagse realiteit. Een onderbelichte stroming binnen de hedendaagse kunst in Nederland.
Valkhof Museum, Nijmegen – 8 september 2012 t/m 6 januari 2013

De Weg naar Van Eyck
Al jaren is Museum Boijmans van Beuningen bezig met deze grote tentoonstelling rondom Jan van Eyck en zijn tijdgenoten en toch ging het op het laatste moment nog mis. Door de plotseling financiële crisis moesten er in januari van dit jaar met behulp van sponsoren en particulieren nog ruim 7 ton worden opgehaald. Gelukkig is dit geldbedrag behaald en kan de tentoonstelling doorgang vinden. Het Boijmans laat aan de hand van talloze eeuwenoude schilderijen uit onder meer het Louvre, the National Gallery en the Metropolitan zien hoe het realisme van Jan van Eyck zo plotseling kon ontstaan. Bovendien zijn er verscheidene werken van Van Eyck zelf te zien in Rotterdam. Zo ontstaat een afwisselende tentoonstelling over de vroegste periode van de Nederlandse kunst.
Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam – 13 oktober 2012 t/m 10 februari 2013

Anish Kapoor
Het Tilburgse museum De Pont heeft de afgelopen jaren een reputatie opgebouwd van verrassende en actuele tentoonstellingen rondom de belangrijkste kunstenaars van de hedendaagse kunst. Het is dan in die traditie dat dit najaar het werk van de in India geboren kunstenaars Anish Kapoor naar Tilburg is gehaald. Het werk van van Kapoor wordt al 20 jaar door De Pont verzameld. Deze tentoonstelling biedt dan ook een goede kans om de vijf oude eigen werken van De Pont te vergelijken met zijn meest recente werk. Hierbij wordt ook zijn inmiddels wereldberoemde installatie ‘Shooting into the Corner’ getoond. Dit werk bestaat uit een groot kanon dat iedere twintig minuten een rode was-achtige substantie in een hoek van de zaal schiet. Het levert een bijzondere samensmelting van geweld en esthetiek op.
Museum De Pont, Tilburg – 13 oktober 2012 t/m 27 januari 2013

Nog meer zien?
– De Hollandse Michelangelo; Cornelis van Haarlem – Frans Hals Museum, Haarlem. 29 september 2012 t/m 20 januari 2013
Een overzicht van het werk van Cornelis van Haarlem die vanwege zijn manieristische stijl de Nederlandse Michelangelo werd genoemd.
– Beyond Imagination – Stedelijk Museum, Amsterdam. 23 september 2012 t/m 11 november 2013
De openingstentoonstelling van het Stedelijk museum toont de potentiële nieuwe aankopen van het museum en biedt zo een podium voor jong talent.
– Ontsnapt aan de Beeldenstorm; Middeleeuwse beeldhouwkunst – Museum Catharijneconvent, Utrecht. 11 november 2012 t/m 24 februari 2013
Het Catharijneconvent biedt een overzicht van de Middeleeuwse religieuze beeldhouwkunst die veelal verloren is gegaan bij de beeldenstorm in 1566.
– Gordon Bennett – AAMU, Utrecht, t/m 9 december 2012
Gordon Bennett is de belangrijkste hedendaagse kunstenaar van Australie. Zijn werk heeft diepe wortels bij de aboriginal kunst.
– Piero Gilardo – Van Abbemuseum, Eindhoven. 8 september 2012 t/m 6 januari 2013
In het Vanabbemuseum is dit najaar een overzicht te zien van de Arte Povera kunstenaar Piero Gilardi.
– Avant Gardes; the Triton Foundation – Kunsthal, Rotterdam. 7 oktober 2012 t/m 20 januari 2013
Een speels overzicht van vernieuwers in de moderne kunst uit de prive collectie van de Triton Foundation.
– Escher; Wandeling in de Tijd – Paleis Soestdijk, Baarn. 15 augustus 2012 t/m 18 november 2012
In het voormalig koninklijk paleis een overzicht van 80 tekeningen en persoonlijke bezittingen van Escher.