Op Wereldreis met Keith Haring

Vergeet musea, de meest pure kunst vind je buiten op straat. Het lijkt wel het levensmotto van Keith Haring. Haring probeerde de grens tussen ‘lage’ en ‘hoge’ kunst te verbreken door zijn kunst voor iedereen toegankelijk te maken. Hij zou veel meer geld kunnen verdienen door maar weinig werk te maken en dit voor hoge prijzen te verkopen. Maar in plaats van een schaarste te creëren, plaatste hij zijn tekeningen op ieder leeg stukje muur. Tijd voor een reis om de wereld op zoek naar Haring’s erfenis!

In het begin van de jaren begon Keith Haring zijn kenmerkende figuren te tekenen op allerlei plekken in zijn thuisstad New York. De favoriete plaats was de metro, waar onverkochte ruimtes voor advertentieposter werden beplakt met zwarte plakkaten. Op deze zwarte achtergrond tekende Keith Haring met witte krijt zijn kunstwerken. Een verboden bezigheid die als vandalisme werd gezien en waar hij ook verscheidene malen voor werd beboet. In de periode 1980-1985 maakte hij zo honderden tekeningen in de New Yorkse ondergrondse. Het was Haring’s claim to fame en leverde hem veel bekendheid op bij het grote publiek.

Keith Haring in 1983

Van Ondergronds naar Bovengronds

De metro werken van Haring waren allemaal verdwenen zodra er weer nieuwe advertenties overheen werden geplakt. Er zijn slechts enkele bewaard gebleven die nu in musea en privécollecties hangen. Toch waren de metro tekeningen slechts het begin van Haring’s publieke werk. Op eigen initatief en op uitnodiging begon hij op verschillende plekken over de hele werken grote afbeeldingen op muren te schilderen.

Muurschilderin Houston Street

Zo schilderde hij in 1982 een grote afbeelding op een lege muur tussen Bowery and Houston Street in felle oranje kleuren. De afbeelding bevestigde zijn grote doorbraak bij het publiek en staat veel New Yorkers in het geheugen gegrift. De muurtekening bestaat tegenwoordig niet meer, maar de plek waar ooit de schildering te zien was leeft nog altijd voort. Iedere paar maanden wordt een nieuwe graffiti artiest uitgenodigd om de plek te vullen met een tekening. In 2008 was het opnieuw de beurt aan Haring, ondanks dat hij 18 jaar eerder was overleden. De schildering uit 1982 werd namelijk nagemaakt op de oorspronkelijke plek ter ere van de 50e geboortedag van Haring. Een paar maanden later werd hij weer verwijderd om ruimte te maken voor de volgende kunstenaar.

De Ultieme Muur

In de jaren die volgden op die eerste muurtekening uit 1982, volgde verschillende nieuwe grote werken in New York, maar ook daarbuiten. Zo reisde hij in 1984 af naar Australië voor een grote schildering in Melbourne, maar ook deze muurschildering staat op het punt te verdwijnen. De tekening verkeert in een erbarmelijke staat en de plaatselijke regering stelt geen geld beschikbaar voor herstel in de oorspronkelijke staat.

De ultieme muur schilderde Keith Haring in 1986 in Berlijn. Ruim 300 meter besloeg de schildering die Haring maakte in de kleuren van de Duitse vlag op de Berlijnse muur. De kenmerkende mannetjes houden elkaar op deze tekening vast aan handen en benen om de verbondenheid uit te beelden van de mensen in Berlijn. Het werd een symbool tegen de verdeeldheid die de muur had veroorzaakt. Toen in 1991 de muur werd afgebroken, waren nog slechts kleine delen van de schildering zichtbaar. Het meest was in de loop der jaren overgeschilderd door andere graffiti artiesten.

Keith Haring in Berlijn

Overgebleven Publieke werken

Voor de liefhebber van het werk van Keith Haring is er een troost, niet alle werken van Haring zijn namelijk verloren gegaan. Er zijn nog verschillende publieke schilderingen overgebleven. Het best kunt u hiervoor afreizen naar New York. In Harlem River Park staat de beroemde ‘Crack is Wack’ mural dat een waarschuwing is voor het gebruik van Crack en werd gemaakt in 1986. Eveneens uit 1986 is een muurschildering die Haring maakte in het Woodhull Medical Center. Een jaar later schilderde Haring een grote muurschildering rondom het Carmine Street zwembad, die vandaag de dag nog steeds te zien is. In 1989 schilderde hij bovendien in een muurschildering voor ‘The Center’ een ontmoetingscentrum voor homoseksuelen.

Muurschildering in Pisa

Buiten New York is er nog een grote muurschildering te zien in Grant Park in Chicago die hij ter plekke maakte met 500 schoolkinderen in 1989. Dichterbij huis zijn er nog schilderingen in het Museum voor Hedendaagse Kunst van Antwerpen, het Necker kinderziekenhuis in Parijs, het Prinses Grace ziekenhuis in Monte Carlo, het Museum voor Hedendaagse kunst in Barcelona en op een muur in Pisa. Al deze werken werden gemaakt in de periode 1987-1989.

Het Einde

Keith Haring overleed in 1990 op 31 jarige leeftijd aan de gevolgen van AIDS. Ongetwijfeld had hij ons nog talloze andere muurschilderingen cadeau gedaan, als hij een langer zou hebben geleefd. Nu heeft hij ons achter gelaten met de bovengenoemde muurschilderingen verspreid over de hele wereld. Maar dat is niet alles, een paar weken voor zijn overlijden, maakte Haring nog 9 altaarstukken die tegenwoordig op verschillende publiek toegankelijke locaties te bezoeken zijn. Ik heb niet alle 9 exemplaren kunnen traceren, maar er zijn in ieder geval werken te zien in de Grace Cathedral in San Francisco, de St. John the Divine in New York en de Saint Eustache in Parijs.

Altaarstuk – Keith Haring

Om dus optimaal van Keith Haring’s kunst te kunnen genieten, zou je eigenlijk een kleine wereldreis moeten maken. Maar voor de beginnende Keith Haring liefhebber is New York een goede start!